Viêm amidan xơ teo: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Viêm amidan xơ teo là gì?

Amidan là hai mô mềm nhỏ, nằm ở phía sau và 2 bên cổ họng của bạn. Bạn có thể nhìn thấy amidan của mình trong gương bằng cách há miệng và thè lưỡi.

Amidan là một phần của hệ thống miễn dịch và chúng giúp cơ chế chống lại sự tấn công của mầm bệnh bên ngoài. Khi amidan của bạn bị nhiễm trùng, chúng sẽ bị sưng và đau và việc nuốt có thể bị đau.

Viêm amidan thường gặp nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi. Nó hiếm khi xảy ra ở trẻ em dưới 3 tuổi. Hầu như chúng ta đều bị viêm amidan ít nhất một lần trong đời.

Viêm amidan xơ teo là một biến chứng của viêm amidan mạn tính kéo dài. Viêm amidan xơ teo có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Cần liên hệ với bác sĩ tai mũi họng để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm amidan xơ teo

Các triệu chứng phổ biến của viêm amidan xơ teo bao gồm:

• Đau hoặc ngứa họng;
• Khó nuốt;
• Amidan và cổ họng sưng đỏ;
• Đốm trắng trên amidan của bạn;
• Sốt cao;
• Sưng hạch bạch huyết (các tuyến ở hai bên cổ, phía dưới tai);
• Đau bụng hoặc nôn mửa (phổ biến hơn ở trẻ nhỏ).

Biến chứng có thể gặp phải khi mắc viêm amidan xơ teo

Người bệnh viêm amidan xơ teo nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Những biến chứng của bệnh bao gồm:

• Áp xe quanh amidan;
• Hội chứng ngưng thở khi ngủ;
• Sốt thấp khớp;
• Viêm thận;
• Viêm khớp phản ứng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ ngay khi có các dấu hiệu và triệu chứng của viêm amidan xơ teo để được khám và điều trị kịp thời, ngăn ngừa mắc các biến chứng nghiêm trọng.

Nguyên nhân dẫn đến viêm amidan xơ teo

Nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm amidan là do nhiễm virus. Những trường hợp viêm amidan do vi khuẩn cũng có thể xảy ra và thường có biểu hiện nặng hơn nhiễm virus.

• Viêm amidan do virus: Các loại virus như cảm lạnh thông thường và cúm gây ra tới 70% trường hợp viêm amidan. Những người bị viêm amidan do virus có biểu hiện triệu chứng nhẹ hơn so với những người bị viêm amidan do vi khuẩn.
• Viêm amidan do vi khuẩn (viêm họng liên cầu khuẩn): Streptococcus nhóm A là tác nhân gây viêm amidan do vi khuẩn thường gặp nhất. Những người không có amidan vẫn có thể bị viêm họng liên cầu khuẩn (trong trường hợp này, nó ảnh hưởng đến cổ họng của họ thay vì amidan). Nói chung, viêm amidan do vi khuẩn gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn viêm amidan do vi rút.

Những ai có nguy cơ mắc phải viêm amidan xơ teo?

Viêm amidan xơ teo thường gặp ở trẻ em nhiều hơn người lớn. Tần suất mắc bệnh ở nam và nữ ngang nhau. Những người có sức đề kháng yếu cũng có nguy cơ mắc viêm amidan xơ teo.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải viêm amidan xơ teo

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm amidan xơ teo:

• Vệ sinh răng miệng không kỹ lưỡng.
• Thường xuyên sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia, chất gây nghiện dạng xịt hoặc hít khác,...
• Tiếp xúc gần gũi với người bị bệnh viêm amidan.

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm viêm amidan xơ teo

Để chẩn đoán viêm amidan xơ teo, bác sĩ tai mũi họng có thể tiến hành các bước thăm khám như:

• Kiểm tra cổ họng xem có bị đỏ và sưng tấy không.
• Hỏi về các triệu chứng khác mà bạn gặp phải, như sốt, ho, sổ mũi, phát ban hoặc đau bụng. Điều này có thể giúp họ loại trừ các tình trạng khác.
• Khám tai và mũi của bạn để tìm các dấu hiệu nhiễm trùng khác.
• Sờ hai bên cổ để xem hạch bạch huyết có sưng và đau không.

Các xét nghiệm có thể được chỉ định như:

• Công thức máu: Đánh giá tình trạng tăng bạch cầu trung tính trong các trường hợp viêm amidan do tác nhân vi khuẩn.
• Phết họng: Xét nghiệm này giúp bác sĩ biết được vi khuẩn nào gây ra tình trạng viêm amidan.

Điều trị viêm amidan xơ teo

Nội khoa

Điều trị viêm amidan xơ teo phụ thuộc vào nguyên nhân. Mặc dù các triệu chứng của viêm amidan do virus và viêm amidan do vi khuẩn có thể giống nhau nhưng phương pháp điều trị của chúng lại khác nhau. Điều trị có thể bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Nếu nhiễm trùng của bạn là vi khuẩn thì sẽ được bác sĩ chỉ định uống kháng sinh. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh như Penicillin, Clindamycin hoặc Cephalosporin. Điều quan trọng là phải làm theo hướng dẫn của bác sĩ và uống đủ liều kháng sinh, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe hơn sau vài ngày. Nếu bạn ngừng dùng thuốc quá sớm, tình trạng nhiễm trùng có thể trở nên trầm trọng hơn hoặc lan sang bộ phận khác trên cơ thể bạn.
• Thuốc giảm đau: Bác sĩ cũng có thể khuyên dùng thuốc giảm đau như Ibuprofen hoặc Acetaminophen để giúp bạn giảm đau họng.

Ngoài bạn có thể giảm các triệu chứng viêm amidan do vi rút và vi khuẩn tại nhà bằng cách:

• Uống nước ấm;
• Súc miệng bằng nước muối ấm;
• Ngậm viên ngậm trị đau họng.

Ngoại khoa

Phẫu thuật cắt bỏ amidan có thể được sử dụng để điều trị viêm amidan tái phát thường xuyên, viêm amidan mãn tính hoặc viêm amidan do vi khuẩn không đáp ứng với điều trị bằng kháng sinh.

Phẫu thuật cắt amidan cũng có thể được thực hiện nếu viêm amidan gây ra các biến chứng khó kiểm soát, chẳng hạn như:

• Khó thở khi ngủ;
• Thở khó khăn;
• Nuốt khó khăn, đặc biệt là thịt và các thực phẩm dai khác;
• Áp xe amidan không thuyên giảm khi điều trị bằng kháng sinh.

Phẫu thuật cắt amidan thường được thực hiện và được chăm sóc theo dõi ngoại trú, trừ khi con bạn còn rất nhỏ, có tình trạng bệnh lý phức tạp hoặc nếu có biến chứng phát sinh trong quá trình phẫu thuật thì mới chỉ định nằm viện theo dõi. Điều đó có nghĩa là con bạn sẽ có thể về nhà vào ngày phẫu thuật. Quá trình hồi phục hoàn toàn thường mất từ ​​1 đến 2 tuần.

Những thói quen sinh hoạt giúp hạn chế diễn tiến của viêm amidan xơ teo

Chế độ sinh hoạt:

• Chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý;
• Vệ sinh răng miệng sạch sẽ và thường xuyên;
• Tránh máy lạnh hoặc quạt khó, giữ ấm vùng hầu họng vì không khí lạnh khô cũng gây kích ứng vùng hầu họng;
• Tránh khói thuốc lá, rượu bia, chất kích thích.

Chế độ dinh dưỡng:

• Uống nhiều nước, hạn chế uống nước lạnh, nên uống nước ấm vừa phải;
• Sử dụng các số loại thảo dược có tác dụng kháng khuẩn tốt như gừng, lá húng chanh, mật ong, chanh.

Phương pháp phòng ngừa viêm amidan xơ teo hiệu quả

Cách phòng ngừa tốt nhất là thực hiện các phương pháp vệ sinh tốt. Bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để phòng ngừa viêm amidan xơ teo:

• Rửa tay thường xuyên và kỹ lưỡng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh;
• Không dùng chung ly uống nước, đồ dùng cá nhân;
• Thay bàn chải đánh răng mỗi 3 tháng hoặc sau khi chẩn đoán mắc bệnh viêm amidan.

Để giúp ngăn ngừa sự lây lan của bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus sang người khác, cần thực hiện các biện pháp sau:

• Giữ con bạn ở nhà khi bé bị ốm;
• Hãy hỏi bác sĩ khi nào con bạn có thể trở lại trường học;
• Ho hoặc hắt hơi vào khăn giấy;
• Rửa tay sau khi hắt hơi hoặc ho.

Các câu hỏi thường gặp về viêm amidan xơ teo

Những dấu hiệu đầu tiên của viêm amidan xơ teo là gì?

Đau họng thường là triệu chứng đầu tiên của viêm amidan. Nếu bạn bị đau họng đột ngột, hãy để ý đến amidan xem chúng có đỏ hoặc sưng tấy không.

Viêm amidan xơ teo lây lan như thế nào?

Các loại virus và vi khuẩn gây viêm amidan rất dễ lây từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Bệnh có thể lây lan bằng cách:

• Hôn nhau hoặc dùng chung đồ dùng, thức ăn hoặc đồ uống.
• Tiếp xúc gần gũi với người bị bệnh.
• Chạm vào bề mặt bị ô nhiễm rồi chạm vào mũi hoặc miệng của bạn.
• Hít phải những hạt nhỏ bay vào không khí khi người bệnh hắt hơi hoặc ho.

Khi nào viêm amidan là trường hợp khẩn cấp?

Bạn nên liên hệ với bác sĩ hoặc cơ sở chăm sóc khẩn cấp nếu bạn có:

• Đau họng kéo dài hơn bốn ngày.
• Sốt trên 38 độ C.
• Khó thở.

Viêm amidan có tự khỏi không?

Viêm amidan do virus thường tự khỏi sau khoảng một tuần. Viêm amidan do vi khuẩn mất khoảng 10 ngày để khỏi bệnh, nhưng bạn có thể sẽ cần dùng kháng sinh để giảm nguy cơ biến chứng. Đối với viêm amidan xơ teo, là một loại biến chứng của viêm amidan mạn tính cho nên rất khó để tình trạng này phục hồi về bình thường như ban đầu.

Làm thế nào để tôi chăm sóc bản thân mình khi mắc viêm amidan xơ teo?

Điều tốt nhất bạn có thể làm là ở nhà là nghỉ ngơi nhiều và uống nhiều nước. Làm theo hướng dẫn của bác sĩ để có thể hỗ trợ phục hồi sức khỏe nhanh chóng.