Viêm phế quản do RSV là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa hiệu quả

Viêm phế quản do virus hợp bào hô hấp (RSV - Respiratory Syncytial Virus) là tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp dưới, thường xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt dưới 2 tuổi. Bệnh do virus RSV gây ra, chủ yếu tấn công vào niêm mạc của tiểu phế quản, các nhánh nhỏ dẫn khí vào phổi, dẫn đến viêm, phù nề và tăng tiết dịch nhầy, gây cản trở luồng khí hô hấp.

Không chỉ ảnh hưởng đến trẻ nhỏ, RSV còn có thể gây bệnh ở người lớn, đặc biệt là người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính hoặc người có hệ miễn dịch suy yếu. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết nhiễm bệnh.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm phế quản do RSV

Các biểu hiện lâm sàng của viêm phế quản do RSV rất đa dạng, tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe của người mắc. Thông thường, bệnh khởi phát với các dấu hiệu giống cảm lạnh:

• Sổ mũi, nghẹt mũi;
• Ho khan, có thể chuyển thành ho có đờm;
• Sốt nhẹ hoặc sốt cao;
• Hắt hơi, đau họng.

Khi bệnh tiến triển nặng hơn, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, có thể xuất hiện các triệu chứng viêm tiểu phế quản điển hình như:

• Thở khò khè, rít;
• Thở nhanh, thở gấp;
• Co rút lồng ngực khi hít vào;
• Bú kém, bỏ bú;
• Da môi và đầu chi tím tái do thiếu oxy.

Một số trẻ có thể biểu hiện mệt lả, li bì, ngưng thở thoáng qua, đây là những dấu hiệu nghiêm trọng cần can thiệp y tế ngay lập tức.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh viêm phế quản do RSV

Mặc dù đa số trường hợp viêm phế quản do RSV sẽ tự hồi phục sau khoảng 1 đến 2 tuần, nhưng nếu không được theo dõi và xử lý kịp thời, bệnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng:

• Viêm phổi do RSV trực tiếp gây ra hoặc do bội nhiễm vi khuẩn.
• Suy hô hấp cấp, đặc biệt ở trẻ sơ sinh.
• Hen suyễn kéo dài hoặc tăng nguy cơ mắc hen trong tương lai.
• Viêm tai giữa, viêm xoang.
• Ở trẻ sinh non hoặc có bệnh lý nền, RSV có thể đe dọa tính mạng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đưa trẻ đến khám ngay tại cơ sở y tế nếu trẻ có các biểu hiện sau:

• Trẻ thở nhanh, rút lõm ngực, thở rít.
• Bỏ bú hoàn toàn, không ăn uống được.
• Sốt cao không hạ hoặc co giật.
• Da môi, đầu ngón tay, ngón chân tím tái.
• Trẻ lờ đờ, ngủ li bì, phản xạ kém.
• Có dấu hiệu ngưng thở.

Ở người lớn tuổi, nếu có biểu hiện khó thở, ho kéo dài, sốt cao, cần được đánh giá để loại trừ viêm phổi hoặc suy hô hấp.

Tác nhân gây bệnh là virus hợp bào hô hấp (RSV), thuộc họ Paramyxoviridae. Virus này có khả năng lan truyền mạnh mẽ qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện, hoặc qua tiếp xúc với bề mặt nhiễm virus rồi đưa lên mũi, miệng, mắt.

RSV có thể sống trên các bề mặt cứng trong vài giờ, dễ lây lan trong môi trường đông người như nhà trẻ, trường học, bệnh viện. RSV có tính mùa rõ rệt, thường bùng phát vào cuối thu đến đầu xuân (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau).