5 bộ phận có nguy cơ bị ung thư cao nhất hiện nay

Ung thư là bệnh lý ác tính của tế bào, khi bị kích thích bởi các tác nhân sinh ung thư, tế bào tăng sinh một cách vô tổ chức, không tuân theo các cơ chế kiểm soát tự nhiên của cơ thể. Bài viết sẽ cung cấp cho bạn thông tin về các bộ phận có nguy cơ bị ung thư ở người Việt Nam theo thống kê gần nhất.

Tổng quan về ung thư

Đa số bệnh ung thư sẽ hình thành nên các khối u, khác với các khối u lành tính chỉ phát triển tại chỗ và rất chậm, các khối u ác tính (ung thư) bám vào các tổ chức lành trong cơ thể như rễ cây lây lan trong đất. Các tế bào khối u ác tính có khả năng di căn tới các hạch bạch huyết hay các tạng ở xa hình thành các khối u mới và cuối cùng dẫn đến tử vong. Cùng với khả năng di căn xa, tính chất bệnh ung thư hay khả năng tái phát đã làm cho điều trị bệnh khó khăn và ảnh hưởng xấu đến tiên lượng của bệnh.

Đa số bệnh ung thư có biểu hiện mãn tính, quá trình phát sinh và phát triển lâu dài qua từng giai đoạn. Trừ một số nhỏ ung thư ở trẻ em do đột biến gen từ lúc bào thai, còn phần lớn các ung thư khác đều có giai đoạn tiềm tàng lâu dài, có khi hàng chục năm không có bất kỳ dấu hiệu gì trước khi phát hiện thấy dưới dạng các khối u và triệu chứng đau thường chỉ xuất hiện khi bệnh ở giai đoạn cuối.

5 bộ phận có nguy cơ bị ung thư nhất ở người Việt Nam

Người ta biết đến có hơn 200 loại ung thư khác nhau trên cơ thể người, mỗi loại lại có những nguyên nhân, giai đoạn và phương pháp điều trị khác nhau. Theo thống kê của Tổ chức Ung thư Toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2020, 5 bộ phận có nguy cơ ung thư nhất ở người Việt Nam tính trên cả 2 giới lần lượt là: Gan, phổi, vú, dạ dày, đại trực tràng.

Gan

Gan là bộ phận có nguy cơ bị ung thư cao nhất, đứng đầu trong số các bệnh ung thư. Trong đó ung thư biểu mô tế bào gan là loại ung thư gan thường gặp nhất. Nguyên nhân của ung thư gan vẫn chưa được tìm hiểu rõ ràng, tuy nhiên nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy việc nhiễm viêm gan B, viêm gan C mạn tính, sử dụng đồ uống có cồn làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan lên gần gấp 20 lần so với người không có các yếu tố nguy cơ trên.

Phần lớn các trường hợp ung thư gan chỉ có triệu chứng đau bụng mơ hồ, vàng da niêm mạc hoặc được phát hiện một cách tình cờ. Ung thư gan có thể điều trị bằng cách phẫu thuật cắt bỏ phần gan có mang khối u, phẫu thuật ghép gan, xạ trị, hóa trị hoặc phối hợp các phương pháp tùy theo giai đoạn bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Bạn có thể phòng ngừa ung thư gan bằng cách tiêm vaccine phòng bệnh viêm gan siêu vi B cho những người chưa nhiễm, chủ động tầm soát định kỳ ung thư gan trên những người có nhiễm HBV, HCV, xơ gan, hạn chế sử dụng các đồ uống có cồn,...

Phổi

Đứng thứ 2 trong các bệnh ung thư và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu là ung thư phổi. Bệnh thường gặp ở nam giới, nguy cơ quan trọng nhất là hút thuốc lá, ngoài ra còn có tiếp xúc với amiăng, bụi phóng xạ, ô nhiễm không khí hay di truyền cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. 

Triệu chứng của bệnh còn tùy thuộc vào vị trí và mức độ lan rộng của tổn thương, người bệnh thường đến khám với ho ra máu, khó thở, viêm phổi tái đi tái lại, đau ngực,... hay các triệu chứng tại cơ quan mà ung thư phổi di căn đến. Chụp CT-scan liều thấp được khuyến cáo sử dụng để tầm soát phát hiện sớm các tổn thương nhỏ ở phổi trên đối tượng có nguy cơ cao (lớn tuổi, tiền căn hút thuốc hơn 30 gói/năm) và biện pháp phòng ngừa bệnh hữu hiệu nhất chính là phòng chống tác hại của thuốc lá.

Vú

Ung thư vú là loại ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ và đứng thứ 3 trong các bệnh ung thư khi xét cả 2 giới. Trong các yếu tố nguy cơ mắc bệnh, nổi bật nhất là tiền sử gia đình có người mắc ung thư vú, một số yếu tố khác bao gồm có kinh lần đầu sớm, mãn kinh muộn, phụ nữ độc thân, không sinh con, không cho con bú,... 

Tuổi càng cao, nguy cơ mắc bệnh càng tăng tuy nhiên bệnh cũng có thể xuất hiện ở những người rất trẻ. Bạn nên đến khám bác sĩ ngay khi phát hiện các triệu chứng như sờ thấy khối bất thường ở vú, sờ thấy hạch vùng nách, chảy dịch núm vú, hay các cảm giác căng tức khó chịu, đau như kiến cắn trong vú,... Tỷ lệ sống của bệnh nhân ung thư vú ngày càng tăng cao vì hiện nay có nhiều phương pháp điều trị đem lại chất lượng sống tốt, ít tác dụng phụ và duy trì thẩm mỹ cho người phụ nữ. Tầm soát bằng chụp nhũ ảnh được xem là thường quy cho mọi phụ nữ từ 40 tuổi để phát hiện sớm ung thư vú.

Dạ dày

Năm 2020, thống kê ghi nhận có 17.906 ca mắc ung thư dạ dày mới ở Việt Nam, đây là loại ung thư có tính chất vùng miền rõ rệt liên quan tới chế độ ăn uống và cách bảo quản thực phẩm như sử dụng hàm lượng muối trong thức ăn cao, thường xuyên ăn thức ăn khô, hun khói, thức ăn chứa hàm lượng nitrat cao,... 

Nhiễm vi khuẩn HP dạ dày đã được chứng minh làm biến đổi tế bào niêm mạc dạ dày dẫn đến ung thư. Bệnh nhân ung thư dạ dày thường có các triệu chứng mơ hồ và không đặc hiệu như đau thượng vị, nuốt nghẹn, gầy sút cân không rõ nguyên nhân,... Tỷ lệ mắc bệnh thường ở độ tuổi cao, hiếm gặp ở những người dưới 30 tuổi, tỷ lệ nam giới mắc bệnh cao gấp 2-4 lần nữ giới.

Đại trực tràng

Xếp thứ 5 trong các bệnh ung thư thường gặp là ung thư đại trực tràng và đang có xu hướng gia tăng. Căn bệnh này liên quan chặt chẽ với chế độ ăn nhiều thịt, mỡ động vật, ít chất xơ, thiếu vitamin và khoáng chất,... Yếu tố di truyền có vai trò quan trọng trong sinh bệnh ung thư đại trực tràng vì gen ung thư có khả năng di truyền qua các thế hệ. 

Bệnh nhân thường đến khám với các triệu chứng thay đổi thói quen đi cầu, đi cầu ra máu, đau bụng âm ỉ và một số triệu chứng do di căn xa khác. So với các ung thư đường tiêu hóa, ung thư đại trực tràng có tiên lượng tốt hơn và được coi là bệnh ưu tiên chữa khỏi với tỷ lệ khỏi bệnh sau 5 năm là từ 40 - 60%.

Ung thư có thể điều trị được không?

Trước đây có nhiều quan niệm sai lầm là mắc ung thư sẽ vô phương cứu chữa hay không được “dùng dao kéo” để điều trị ung thư,… Sở dĩ quan niệm này bắt nguồn từ chỗ hầu hết các bệnh nhân ung thư khi được phát hiện đều ở giai đoạn muộn và một số can thiệp phẫu thuật sai kỹ thuật hoặc khi không có chỉ định làm cho cơ hội sống sót của người mắc bệnh là rất thấp.

Trên thực tế nhiều người bệnh ung thư đã được cứu sống bằng các phương pháp điều trị khoa học, nhất là khi được phát hiện ở các giai đoạn sớm. Với những tiến bộ của ngành y học, cải tiến các phương pháp điều trị, đặc biệt là áp dụng các biện pháp sàng lọc và phát hiện sớm, người ta có hy vọng chữa khỏi tới 75% số người bệnh ung thư.

Tuy ung thư là căn bệnh rất nguy hiểm nhưng không phải không thể chữa được. Việc quan sát cơ thể và kịp thời phát hiện các dấu hiệu chỉ điểm giai đoạn sớm ở các bộ phận có nguy cơ bị ung thư là vô cùng quan trọng. Kết quả điều trị hoàn toàn tùy thuộc vào sự hiểu biết của người dân và điều kiện y tế. 

Xem thêm:

• Tại sao ung thư không chữa được ở giai đoạn muộn?
• Một số nguyên nhân gây ung thư mà bạn nên biết