Bạn đã biết cách sơ cứu hiệu quả khi bị lật cổ chân hay chưa?

Chấn thương mắt cá chân rất phổ biến trong thể thao hoặc trong cuộc sống hàng ngày. Tình trạng phổ biến nhất là bong gân mắt cá chân do lật cổ chân, còn được gọi là lật sơ mi cổ chân.

Cách sơ cứu khi bị lật cổ chân

• Nghỉ ngơi và thư giãn cơ thể: Sẽ giảm sưng tấy và không làm tổn thương nặng thêm.
• Chườm đá vào vùng bị sưng: Đây là điểm cực kỳ quan trọng cũng giúp giảm sưng. Sau khi bị thương, hãy bọc đá vào túi vải và chườm nhẹ lên vùng bị thương. Có thể quấn nước đá vào khăn để bảo vệ da, tránh tiếp xúc trực tiếp với da để tránh bị bỏng lạnh. Tùy theo mức độ, cơ địa cũng như độ tuổi của mỗi người mà thời gian chườm đá khác nhau. Theo kinh nghiệm của một số người là khoảng 20 phút/lần, mỗi lần cách nhau 2 tiếng và kéo dài 23 ngày.
• Cố định hoặc nẹp cổ chân bị thương: Dùng dây thun y tế bản to và mềm để băng toàn bộ cổ chân và cẳng chân. Bạn có thể đến hiệu thuốc và mua các sản phẩm này. Điều này sẽ giúp giảm chảy máu và sưng tấy mắt cá chân.
• Treo chân: Càng cao càng tốt so với mức của tim, điều này cũng ngăn ngừa chảy máu và sưng tấy.

Nếu các phương pháp trên vẫn không đỡ và tình trạng bệnh có thể nặng hơn, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn thêm.

Những lưu ý quan trọng khi gặp phải chấn thương cổ chân

• Một sai lầm mà nhiều người hay mắc phải đó là thoa dầu nóng lên vùng bị sưng, đây là một sai lầm. Hãy hạn chế chườm nóng vùng sưng tấy, hạn chế vận động và không uống rượu bia. Tất cả những yếu tố này đều làm tăng chảy máu, sưng tấy và đau đớn ở vùng bị thương.
• Thông thường sau 48 - 72 giờ các dây chằng bị tổn thương (mắt cá chân) lúc này sẽ được "sửa chữa" các phần bị rách. Đó là cơ chế tự phục hồi của cơ thể mà nguyên liệu chính được sử dụng là collagen. Tuy nhiên, nó cũng để lại một di chứng gọi là mô sẹo nếu không được chăm sóc đúng cách như xoa bóp, kéo căng và phục hồi chức năng. Các tế bào sẹo trong thân cơ sẽ tạo thành các mô cứng gây khó khăn cho việc di chuyển. Có thể bị đau âm ỉ khi vận động và thường xuyên mệt mỏi.

Quá trình cơ thể phục hồi khi bị lật cổ chân

• Vết thương sẽ biến mất trong vòng 48 - 72 giờ, khi đó bạn có thể vận động nhẹ nhàng và cần chú ý lắng nghe cơ thể để không làm tổn thương vết thương. Tập thể dục nhẹ giúp máu lưu thông tốt hơn và kích thích hoạt động của hệ bạch huyết để giải độc.
• Làm mờ các vết sẹo mổ theo nhiều cách khác nhau. Tùy theo mức độ tổn thương mà bạn có thể áp dụng phương pháp vật lý trị liệu và xoa bóp. Thông thường, xoa bóp vẫn là phương pháp được sử dụng phổ biến và hiệu quả nhất giúp bổ sung máu giảm đau cũng như cung cấp oxy và dinh dưỡng cho các mô bị tổn thương.
• Lúc đầu mắt cá chân vẫn còn khá mềm và bạn cần xoa bóp với lực từ nhẹ đến trung bình. Tập trung xoa bóp trực tiếp lên vùng da bị tổn thương, đồng thời dùng ngón tay ấn sâu nhất có thể để loại bỏ sẹo mổ. Bạn cũng có thể dùng thêm thuốc để giảm đau và viêm. Ngoài ra, trong thời gian hồi phục sức khỏe cũng cần uống nhiều nước để thúc đẩy quá trình thanh lọc cơ thể.

Cách phòng tránh chấn thương lật cổ chân

• Khởi động trước khi tập luyện và thi đấu bằng các bài khởi động phù hợp.
• Áp dụng các bài tập nhảy giúp các cơ dẻo dai và khỏe hơn.
• Bài tập thăng bằng để cổ chân hạn chế gặp chấn thương.
• Kéo căng, giãn cơ: Dưới tác dụng của lực, khi cơ được kéo căng tối đa, động tác sẽ trở nên mượt mà hơn. Kéo căng là một cách tuyệt vời để cải thiện sức mạnh và ngăn ngừa và chữa lành chấn thương.
• Chú ý đến giày: Đi giày vừa chân, không nên đi giày quá chật hoặc quá rộng sẽ dễ gây tổn thương vùng bàn chân.
• Mang theo dây đai để để kịp thời hỗ trợ và hạn chế thương tích.

Nên tránh để bị bong gân mắt cá chân nhiều lần, dẫn đến bong gân mãn tính. Nếu bạn bị bong gân một lần và các dây chằng chưa được phục hồi hoàn toàn, sẽ có thêm nhiều lần bị bong gân.

Nếu cơn đau kéo dài hơn 4 - 6 tuần, nó được gọi là bong gân mãn tính. Tránh các hoạt động có xu hướng làm cho tình trạng bong gân mãn tính trở nên tồi tệ hơn, chẳng hạn như đi bộ trên mặt đất không bằng phẳng, chơi các môn thể thao khiến mắt cá chân dễ bị trẹo.

Khi nào thì cần phẫu thuật?

Phẫu thuật được chỉ định cho những trường hợp bong gân nặng mà điều trị bảo tồn không hiệu quả và khớp cổ chân không ổn định. Có thể phẫu thuật nội soi khớp, sử dụng các lỗ thông ở mặt trước khớp cổ chân để đưa camera vào ổ khớp, quan sát bề mặt khớp, loại bỏ các mảnh sụn nếu có. Có thể khâu hoặc tái tạo dây chằng bằng phương pháp ghép gân tự thân.

Trên đây là cách sơ cứu cũng như cách phòng tránh lật cổ chân hay thường gọi là trật khớp cổ chân. Tìm hiểu kỹ để phòng tránh chấn thương và biết cách sơ cứu cho bạn bè cũng như bản thân khi gặp chấn thương là điều vô cùng cần thiết.

Xem thêm

Bị bong gân cổ chân đắp lá gì để chấn thương nhanh lành

Sơ cứu vết thương ở cổ chân và những điều cần biết