Bị dơi cắn có sao không? Bị dơi cắn có phải tiêm phòng dại không?

Trong đời sống hằng ngày, hiếm ai nghĩ rằng mình sẽ bị dơi cắn. Tuy nhiên, nếu không may rơi vào tình huống này, việc hiểu rõ những rủi ro có thể xảy ra và cách xử trí ban đầu là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc "Bị dơi cắn có sao không?", đồng thời cung cấp thông tin cần thiết về nguy cơ bệnh dại và hướng dẫn cụ thể cách chăm sóc vết thương cũng như khi nào cần đến cơ sở y tế để được tiêm phòng kịp thời.

Bị dơi cắn có sao không?

Bị dơi cắn có sao không? Bị dơi cắn có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe, dù vết cắn thường nhỏ, không gây đau rõ rệt và dễ bị bỏ qua. Dơi là vật chủ tự nhiên của virus dại, một bệnh lý có tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không được điều trị kịp thời. Ngoài ra, vết cắn từ dơi cũng có thể làm lây lan vi khuẩn, ký sinh trùng và gây phản ứng dị ứng nguy hiểm.

Nguy cơ nhiễm virus dại

Dơi là loài có khả năng mang virus dại và truyền sang người qua vết cắn, vết trầy xước hoặc tiếp xúc với nước bọt. Điều đáng lo ngại là vết cắn của dơi thường rất nhỏ, không gây đau và dễ bị nhầm lẫn hoặc bỏ qua. Trong khi đó, virus dại có thể tồn tại ngay cả khi dơi không có dấu hiệu bệnh rõ ràng.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), dơi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do bệnh dại ở người tại Mỹ. Các tổ chức y tế quốc tế cũng cảnh báo nguy cơ lây nhiễm từ dơi, đặc biệt trong trường hợp bị cắn trong lúc ngủ hoặc không phát hiện được vết thương.

Ngay cả khi không chắc chắn có bị cắn, nếu đã tiếp xúc gần với dơi, đặc biệt trong không gian kín, bạn vẫn cần đến cơ sở y tế để được đánh giá và tiêm phòng dại dự phòng kịp thời.

Nguy cơ nhiễm vi khuẩn và ký sinh trùng

Ngoài virus dại, dơi còn mang nhiều vi khuẩn như Salmonella, Shigella, Campylobacter có thể gây tiêu chảy, viêm ruột hoặc nhiễm khuẩn huyết. Một số ký sinh trùng như Trypanosoma cruzi (gây bệnh Chagas) và các loài ve ký sinh trên dơi cũng có thể truyền bệnh nguy hiểm sang người.

Các loại nấm như Histoplasma và Cryptococcus phát tán từ phân dơi khô cũng có thể gây viêm phổi nếu hít phải, đặc biệt trong không gian kín như hang động hoặc mái nhà.

Phản ứng dị ứng hoặc viêm

Vết cắn từ dơi có thể gây sưng, ngứa, đỏ hoặc đau tại chỗ. Một số người có cơ địa nhạy cảm có thể gặp phản ứng dị ứng toàn thân hoặc thậm chí sốc phản vệ, tình trạng đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời. Ngoài ra, nếu vết thương không được làm sạch đúng cách, nguy cơ viêm và nhiễm trùng cũng tăng cao.

Triệu chứng nhiễm virus dại sau khi bị dơi cắn

Giai đoạn đầu

Sau khi bị cắn, thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, tùy vào vị trí vết thương và lượng virus xâm nhập. Trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu mơ hồ như:

• Mệt mỏi, đau đầu, sốt nhẹ.
• Cảm giác ngứa, tê hoặc đau âm ỉ tại vị trí bị cắn.

Những triệu chứng này rất dễ nhầm lẫn với cảm cúm thông thường, khiến nhiều người chủ quan và bỏ qua thời điểm điều trị hiệu quả nhất.

Giai đoạn tiến triển

Khi virus tấn công vào hệ thần kinh trung ương, bệnh bắt đầu có những biểu hiện rõ ràng và nặng nề hơn:

• Lo âu, kích động, hoang tưởng.
• Co giật, rối loạn tri giác.
• Sợ nước (khó nuốt, co thắt khi uống nước).
• Sợ gió (khó chịu, hoảng loạn khi có luồng gió nhẹ).

Nếu không được can thiệp kịp thời, bệnh có thể gây:

• Liệt cơ, đặc biệt là cơ hô hấp.
• Hôn mê, suy hô hấp.
• Tử vong chỉ sau vài ngày xuất hiện triệu chứng.

Bệnh dại khi đã xuất hiện triệu chứng thì gần như không thể cứu chữa.

Bị dơi cắn có phải tiêm phòng dại không? Cách xử lý khi bị dơi cắn

Việc tiêm phòng ngay sau khi bị dơi cắn là biện pháp duy nhất để phòng bệnh và bảo vệ tính mạng, kể cả khi vết cắn rất nhỏ, không rõ ràng hoặc không gây chảy máu. Ngoài ra, xử lý vết thương ban đầu cũng là bước rất quan trọng. Cụ thể:

Xử lý vết thương ngay lập tức

• Rửa kỹ vết cắn bằng xà phòng dưới vòi nước chảy liên tục ít nhất 15 phút.
• Sát trùng bằng cồn 45 - 70 độ hoặc dung dịch i-ốt (Betadine).
• Băng nhẹ vết thương bằng gạc sạch nếu cần, sau đó đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được đánh giá và chỉ định tiêm phòng dại.

Xử lý kịp thời giúp giảm đáng kể nguy cơ nhiễm virus và biến chứng nguy hiểm.

Tiêm vắc xin phòng dại theo chỉ định

Nếu chưa từng tiêm phòng dại, người bị cắn sẽ cần tiêm 5 mũi vắc xin theo lịch: Ngày 0, 3, 7, 14 và 28. Một số trường hợp nặng sẽ được chỉ định tiêm huyết thanh kháng dại và vắc xin uốn ván.

• Nếu đã từng tiêm đủ phác đồ trước đó, chỉ cần 2 mũi nhắc lại, không cần huyết thanh.
• Với người chủ động tiêm phòng dự phòng (3 mũi trước phơi nhiễm), khi bị cắn cũng chỉ cần tiêm 2 mũi để kích hoạt lại miễn dịch.

Trên đây là toàn bộ lời giải đáp cho câu hỏi “Bị dơi cắn có sao không?”. Bị dơi cắn tuy có thể không gây ra tổn thương lớn về mặt thể chất nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là nguy cơ nhiễm virus dại, một căn bệnh cực kỳ nguy hiểm và gần như không thể chữa khỏi nếu đã phát triệu chứng. Chính vì vậy, không nên chủ quan dù chỉ với một vết cắn nhỏ hoặc nghi ngờ tiếp xúc với dơi. Hãy xử lý vết thương đúng cách và đến cơ sở y tế để được tiêm phòng càng sớm càng tốt.

Ngoài ra, đối với những người thường xuyên làm việc trong môi trường có nguy cơ tiếp xúc với động vật hoang dã như dơi, chẳng hạn như nhân viên y tế, kiểm lâm, thợ sửa chữa mái nhà, người sống gần hang động,... việc chủ động tiêm phòng dại dự phòng trước phơi nhiễm là cách hiệu quả để phòng ngừa rủi ro. Cuối cùng, nâng cao nhận thức cộng đồng về các bệnh truyền nhiễm từ động vật hoang dã, trong đó có dơi, cũng là yếu tố quan trọng giúp phòng tránh dịch bệnh và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Đừng đợi đến khi có hậu quả xảy ra mới hành động - sự chủ động hôm nay chính là lá chắn an toàn cho ngày mai.