Chụp X-quang xương cẳng tay thẳng nghiêng là kỹ thuật gì? Chỉ định và quy trình

Chụp X-quang xương cẳng tay là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh quan trọng trong lâm sàng, được sử dụng để đánh giá các tổn thương và bệnh lý liên quan đến khu vực này. Phương pháp này không chỉ giúp xác định gãy xương, trật khớp mà còn phát hiện các bệnh lý khác như viêm xương, viêm khớp, loãng xương và các khối u xương. Chụp X-quang xương cẳng tay thường được thực hiện trong các trường hợp nghi ngờ về tổn thương hoặc để đánh giá quá trình phục hồi sau khi điều trị. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về quy trình và ý nghĩa của phương pháp này trong bài viết dưới đây.

Cẳng tay là gì?

Vùng cẳng được đo từ dưới nếp gấp khuỷu tay ba khoát ngón tay đến nếp gấp xa nhất ở cổ tay. Vùng cẳng tay được chia thành hai tiểu vùng: Vùng trước cẳng tay và vùng sau cẳng tay.

Chụp X-quang xương cẳng tay ở các tư thế thẳng và nghiêng là gì?

Chụp X-quang xương cẳng tay ở các tư thế thẳng và nghiêng là một kỹ thuật hình ảnh phổ biến được sử dụng để đánh giá chính xác các tổn thương ở vùng cẳng tay. Kỹ thuật này cho phép chụp toàn bộ cẳng tay ở tư thế ngửa, bao gồm cả khớp khuỷu tay và khớp cổ tay. Hình ảnh được chụp từ hai góc nhìn khác nhau là thẳng và nghiêng.

Giống như các phương pháp chụp X-quang khác, chụp X-quang xương cẳng tay sử dụng máy X-quang với cơ chế tia X có khả năng xuyên qua mô mềm và dịch để tạo ra hình ảnh của xương vùng cánh tay.

Các chấn thương thường cần chụp X-quang xương cẳng tay bao gồm: Gãy xương cẳng tay, trật khớp cẳng tay, viêm xương, viêm khớp, loãng xương, nhiễm trùng và các khối u xương lành tính hoặc ác tính. Đặc biệt, gãy hai xương cẳng tay là loại tổn thương cần thiết phải chụp X-quang xương cẳng tay ở tư thế thẳng và nghiêng.

Các trường hợp cần chụp X-quang xương cẳng tay

Chụp X-quang xương cẳng tay thường được thực hiện trong các trường hợp sau:

• Có dấu hiệu gãy xương, trật khớp, hoặc rạn xương;
• Nghi ngờ biến dạng xương cẳng tay;
• Cánh tay bị sưng tấy;
• Nghi nhiễm trùng xương cẳng tay;
• Nghi ngờ mắc các bệnh lý như u xương, lao xương, nang xương,...

Ngoài ra, chụp X-quang xương cẳng tay còn được tiến hành để kiểm tra tình trạng xương sau khi bó bột hoặc để đánh giá mức độ phục hồi của xương bị gãy hoặc rạn.

Các bước thực hiện chụp X quang xương cẳng tay thẳng nghiêng

Thông thường, quy trình chụp X-quang xương cẳng tay ở các tư thế thẳng và nghiêng sẽ được thực hiện theo các bước sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị chụp

Chuẩn bị trước khi chụp X-quang xương cẳng tay:

• Trước khi chụp X-quang xương cẳng tay ở tư thế thẳng và nghiêng, bệnh nhân sẽ được yêu cầu tháo bỏ trang sức và các vật dụng kim loại trên người để không gây cản trở quá trình chụp.
• Nếu bệnh nhân đang mang thai hoặc nghi ngờ có thai, thì phải thông báo ngay cho bác sĩ để tìm biện pháp an toàn, đảm bảo tia X không ảnh hưởng xấu đến thai nhi.
• Bệnh nhân có thể được yêu cầu mặc quần áo bệnh viện.
• Bệnh nhân cần phải có đơn chỉ định chụp X-quang.

Bước 2: Tiến hành chụp

Quy trình thực hiện kỹ thuật chụp X-quang xương cẳng tay ở tư thế nghiêng sẽ được tiến hành bởi các bác sĩ chuyên khoa với sự hỗ trợ của kỹ thuật viên điện quang.

• Bệnh nhân vào phòng chụp X-quang.
• Bác sĩ chuyên khoa nhận phiếu chỉ định chụp X-quang và đối chiếu khu vực cần chụp với chấn thương lâm sàng của bệnh nhân.
• Bác sĩ giải thích chi tiết từng bước của quy trình chụp cho bệnh nhân.
• Kỹ thuật viên điện quang điều chỉnh giá chụp và đặt khoảng cách bóng khoảng 1m.
• Bác sĩ hướng dẫn bệnh nhân ngồi cạnh bàn chụp X-quang, duỗi thẳng khuỷu tay, ngửa lòng bàn tay và áp mặt sau cẳng tay vào phim chụp. Ở tư thế nghiêng, bệnh nhân gập khuỷu tay và áp bờ ngoài cẳng tay vào phim chụp.
• Kỹ thuật viên điều chỉnh để tia X-quang trung tâm chiếu vào giữa cẳng tay.
• Gắn nhãn chữ cái (F) (T) vào tay bệnh nhân trên bảng số hóa.
• Lưu tên và tuổi bệnh nhân vào máy tính và chọn chương trình phù hợp với bộ phận cần chụp.
• Kỹ thuật viên điều chỉnh các thông số (48kv; 1,2mAs).
• Bác sĩ yêu cầu bệnh nhân nín thở trong thời gian ngắn để có hình ảnh rõ nét nhất.
• Đóng cửa phòng chụp và phát tia X-quang.
• Sau khi chụp xong, bệnh nhân được hướng dẫn vào phòng chờ lấy kết quả.
• Kỹ thuật viên điều chỉnh độ tương phản và kiểm tra độ cân bằng của hình ảnh trên phim.
• In phim chụp ra.

Bước 3: Đánh giá phim chụp

Đánh giá phim chụp được:

• Kết quả đạt được: Chụp lấy từ một khớp trên và một khớp dưới và ít nhất một khớp gần vị trí tổn thương nhất. Trong tư thế thẳng nghiêng, phim chụp lấy được toàn bộ vùng xương cẳng tay.
• Chất lượng tia X: Hình ảnh rõ nét, độ tương phản cao.
• Phim chụp X-quang có ghi rõ tên, tuổi bệnh nhân, dấu (F) (T) và ngày tháng năm chụp.
• Bác sĩ chuyên khoa đánh giá tổn thương dựa trên hình ảnh thu được từ máy tính.
• Bác sĩ chuyên khoa có thể cung cấp tư vấn chuyên môn cho bệnh nhân nếu cần thiết.

Bước 4: Biến chứng và điều trị

Quy trình chụp X-quang xương cẳng tay thẳng nghiêng không phức tạp và không có biến chứng nghiêm trọng xảy ra. Tuy nhiên, một số trường hợp có thể cần chụp lại do bệnh nhân không giữ yên trong quá trình chụp, dẫn đến kết quả phim chụp không rõ ràng, không thể nhìn rõ tổn thương.

Tóm lại, chụp X-quang xương cẳng tay là một công cụ chẩn đoán hữu ích và phổ biến trong lâm sàng để đánh giá các tổn thương và bệnh lý của khu vực này. Kỹ thuật chụp X-quang ở các tư thế thẳng và nghiêng cho phép bác sĩ nhìn rõ hơn về cấu trúc xương và các mô liên quan, từ đó có thể chẩn đoán chính xác và có phương pháp điều trị phù hợp. 

Dù đơn giản nhưng phương pháp này mang lại nhiều lợi ích lớn đối với quá trình chẩn đoán, điều trị và chăm sóc sức khỏe của bệnh nhân. Việc thực hiện kỹ thuật này yêu cầu sự cẩn thận và kỹ năng chuyên môn từ các bác sĩ và kỹ thuật viên điện quang để đảm bảo sự rõ ràng của hình ảnh và an toàn cho bệnh nhân.

Xem thêm: Đau xương khớp: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị