Độc tính của vitamin D khi sử dụng quá liều là gì? Cách bổ sung vitamin D hợp lý

Tuy thiếu vitamin D sẽ ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa của cơ thể nhưng độc tính của vitamin D khi sử dụng quá liều cũng có nhiều tác hại tới sức khỏe. Việc cơ thể ứ đọng vitamin D sẽ tác động tới chức năng tuần hoàn gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim hoặc biến chứng tại mắt. Đồng thời, tình trạng cường vitamin D làm tăng canxi huyết biểu hiện nhức đầu, chóng mặt, vôi hóa mạch máu…

Chức năng của vitamin D

Vitamin D, một trong những loại vitamin dễ tan trong dầu, tham gia nhiều chức năng cơ bản của cơ thể. Cả vitamin D2 (ergocalciferol) và vitamin D3 (Cholecalciferol) đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình duy trì sức khỏe và chức năng cơ thể. Dưới đây là một số chức năng quan trọng của vitamin D, bao gồm:

• Tăng cường hấp thu vi khoáng: Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng cường hấp thu canxi và phốt pho từ thức ăn cũng như giúp tái hấp thu loạt vi chất này tại ống thận, đảm bảo quá trình tạo xương diễn ra đều đặn.
• Bài tiết, chuyển hóa hormon: Vitamin D tham gia vào quá trình phân chia tế bào, bài tiết và chuyển hóa hormon, bao gồm cả hormon của tuyến cận giáp và insulin.
• Giảm biểu hiện viêm: Vitamin D có khả năng giảm thiểu các chứng viêm, sưng trên cơ thể. Đây là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch, giúp cơ thể đối phó với các tác nhân gây viêm nhiễm.
• Ức chế ung thư: Vitamin D có ảnh hưởng đến sự biệt hoá một số tế bào ung thư, bao gồm cả tế bào ung thư da, xương và vú. Bổ sung đủ vitamin D liên quan đến việc giảm nguy cơ phát triển các loại ung thư nhất định như ung thư vú, đại tràng, tuyến tiền liệt.

Với vai trò đa dạng trong quá trình chuyển hóa, vận động của cơ thể, việc đảm bảo cung cấp đủ lượng vitamin D thông qua chế độ ăn uống hoặc sử dụng viên uống bổ sung sẽ giúp duy trì sức khỏe, phòng tránh bệnh lý.

Độc tính của vitamin D khi sử dụng quá liều

Vitamin D, mặc dù rất quan trọng đối với sức khỏe nhưng hấp thu, tích tụ quá nhiều có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ. Dưới đây là một số thông tin về độc tính của vitamin D khi sử dụng quá liều, cụ thể:

Nhiễm độc do thừa vitamin D: Sử dụng vitamin D liều cao, kéo dài có thể dẫn đến nhiễm độc vitamin D, còn được gọi là cường vitamin D. Tăng canxi huyết là một trong những biểu hiện đặc trưng, gây ra các triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, chán ăn, khô miệng, chuột rút, táo bón, buồn nôn, đau cơ, đau xương, đồng thời mạch máu dễ bị vôi hóa theo thời gian.

Hệ thống thận - tiết niệu: Thừa vitamin D có thể gây tổn thương thận, đặc biệt là khi sử dụng liều lượng lớn trong thời gian dài. 

Hệ tuần hoàn: Đồng thời, cường vitamin D dễ làm tăng huyết áp, gây rối loạn nhịp tim, ảnh hưởng đến sức khỏe của hệ tuần hoàn. 

Tổn thương cấu trúc mắt: Độc tính của vitamin D khi sử dụng quá liều có thể gây ra các biến chứng ở mắt, bao gồm nốt nhỏ trắng ở kết mạc, viêm giác mạc hình dải băng, đặc biệt là ở trẻ em.

Cơ quan khác: Quá liều vitamin D có thể gây giảm khả năng tình dục, dị tật bào thai, ảnh hưởng đến hệ thống nội tiết, vì vậy đối tượng nhạy cảm như trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú, người lớn tuổi cần được theo dõi khi bổ sung vitamin D.

Để tránh những tác hại do thừa vitamin D, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi bắt đầu bất kỳ sản phẩm bổ sung nào. Liều vitamin D cho các đối tượng khác nhau sẽ phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể, độ tuổi và thể trạng.

Lượng vi khoáng hấp thụ nên được điều chỉnh theo sự giám sát của chuyên gia y tế, đặc biệt với đối tượng có bệnh lý nền như tăng huyết áp, bệnh tim mạch hoặc bệnh mãn tính khác để tránh độc tính của vitamin D khi sử dụng quá liều.

Cách bổ sung vitamin D hợp lý cho cơ thể

Vitamin D là một dưỡng chất đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xương cũng như sức khỏe tổng thể của cơ thể. Để bổ sung vitamin D một cách hiệu quả và an toàn, bạn nên thực hiện các biện pháp sau, bao gồm:

Thực đơn dinh dưỡng cân bằng, khoa học

Kết hợp một chế độ ăn uống đa dạng và cân đối, bao gồm các thực phẩm giàu vitamin D tự nhiên như cá, lòng đỏ trứng, gan, dầu cá, sữa, bột dinh dưỡng cho trẻ em, bột mì, bánh quy, dầu ăn, ngũ cốc… Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp tùy thuộc vào lứa tuổi và nhu cầu vi chất. Đồng thời, cần tăng cường canxi từ các nguồn thức ăn như tôm, cua, cá, sữa cùng sản phẩm từ sữa để hỗ trợ quá trình hấp thụ vitamin D, tái tạo xương chắc khỏe.

Bổ sung mỡ trong bữa ăn

Thêm dầu mỡ vào bữa ăn giúp cơ thể hấp thu vitamin D hiệu quả, vì vitamin D tan tốt trong dầu. Bạn nên sử dụng các loại dầu tốt cho sức khỏe như dầu cá hồi, dầu hạt lanh hoặc dầu olive cho bữa ăn.

Tắm nắng

Tắm nắng cung cấp nguồn vitamin D tự nhiên cho cơ thể. Đối với trẻ, hãy đảm bảo bé tắm nắng ở nơi thoáng mát, nhiều ánh sáng, giữ lưng, bụng, chân, tay, ngực tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Thời gian tắm nắng nên kéo dài khoảng 15 đến 20 phút mỗi ngày, vào buổi sáng trước 8 giờ hoặc sau 4 đến 5 giờ chiều. Tránh ánh nắng trực tiếp vào đầu, đeo mũ và kính râm khi cần thiết.

Bổ sung vitamin D

Bổ sung vitamin D theo hướng dẫn của chuyên gia. Việc sử dụng vitamin D sai cách sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe tổng thể, bởi vậy bạn nên tuân thủ theo liều lượng và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Tránh tự ý áp dụng liều lượng cao từ sản phẩm chức năng mà không được tư vấn y tế, để tránh nguy cơ tích trữ độc tính của vitamin D khi sử dụng quá liều, từ đó gây nên nhiều tác dụng không mong muốn.

Như vậy, việc bổ sung vitamin D đúng cách không chỉ giúp duy trì sức khỏe xương mà còn hỗ trợ nhiều chức năng khác trong cơ thể, đặc biệt là ở những đối tượng như trẻ em và phụ nữ mang thai. Ngược lại, độc tính của vitamin D khi sử dụng quá liều có thể ảnh hưởng tới toàn bộ cơ thể, từ các quá trình chuyển hóa cho tới chức năng hệ tuần hoàn, tiết niệu hay mắt. Hãy tiếp tục đón xem những bài viết mới với đa dạng chủ đề của Nhà thuốc Long Châu nhé!

Xem thêm:

• Thận trọng khi bổ sung thừa vitamin D
• Dấu hiệu thừa vitamin D3 ở trẻ sơ sinh
• Ngộ độc là gì? Các loại ngộ độc cần biết