Giải đáp thắc mắc: Xét nghiệm cholesterol toàn phần là gì?

Xét nghiệm cholesterol toàn phần là xét nghiệm cho thấy tổng lượng cholesterol trong máu. Vì cholesterol trong máu cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch nên các xét nghiệm thường xuyên như xét nghiệm định lượng cholesterol toàn phần là rất cần thiết để giúp kiểm soát tình trạng sức khỏe.

Vai trò của cholesterol trong cơ thể là gì?

Cholesterol là chất béo có trong máu và trong tất cả các tế bào trong cơ thể. Cholesterol đóng vai trò quan trọng trong việc giúp hình thành màng tế bào, sản xuất mật giúp tiêu hóa thức ăn có chứa chất béo, đóng vai trò trung tâm trong nhiều phản ứng sinh hóa và cần thiết cho việc sản xuất hormone tuyến sinh dục, tuyến thượng thận…

Cholesterol trong cơ thể đến từ 2 nguồn: Cholesterol do chính cơ thể sản xuất ở gan (80%) và cholesterol ngoại sinh được cung cấp qua thực phẩm, đặc biệt là những thực phẩm giàu cholesterol như nội tạng động vật, lòng đỏ trứng, thịt, sữa…

Có thể thấy cholesterol vô cùng cần thiết và không thể thiếu trong cơ thể. Tuy nhiên, nếu cơ thể cung cấp quá nhiều cholesterol, lượng cholesterol không được sử dụng sẽ tích tụ trong mạch máu, lâu dần sẽ hình thành các mảng xơ vữa động mạch, làm thu hẹp và tắc nghẽn mạch máu, gây ra nhiều loại bệnh, trong đó có bệnh tim mạch và nguy cơ đột quỵ. Vì vậy, việc theo dõi và duy trì mức cholesterol ổn định đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe.

Xét nghiệm cholesterol toàn phần là gì?

Có nhiều loại cholesterol trong cơ thể, và xét nghiệm cholesterol toàn phần là xét nghiệm cho thấy tổng lượng cholesterol trong máu của bệnh nhân. Nồng độ cholesterol toàn phần trong cơ thể được tạo thành từ:

• LDL-Cholesterol: Tên đầy đủ là lipoprotein cholesterol tỷ trọng thấp. LDL bao gồm lipoprotein được cấu tạo bởi lớp ngoài và lõi là cholesterol. LDL được gọi là cholesterol xấu vì nó thường tích tụ ở thành động mạch, làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành và đột quỵ. Giá trị bình thường của cholesterol LDL là <130mg/dL, cholesterol LDL càng cao so với giá trị bình thường thì nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng cao.

• HDL-Cholesterol: Còn được gọi là lipoprotein cholesterol tỷ trọng cao. Cholesterol HDL được gọi là cholesterol tốt vì nó giúp loại bỏ và thu thập LDL và các cholesterol xấu khác, vận chuyển cholesterol xấu đến gan để xử lý. HDL-cholesterol giúp bảo vệ thành mạch máu, giữ cho mạch máu sạch sẽ và giúp mạch máu khỏe mạnh. Nếu HDL-cholesterol >60mg/dL thì đây là dấu hiệu tốt về sức khỏe tim mạch. Nếu HDL < 40mg/dL thì đây là một dấu hiệu xấu.
• Triglycerid: Là chất béo trung tính trong máu. Nồng độ triglycerid bình thường là <150mg/dL, 150-199mg/dL cao hơn một chút, 200-499mg/dL là cao và >500mg/dL là rất cao. Triglycerid tăng cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành và các tình trạng tim mạch nguy hiểm khác.

Xét nghiệm cholesterol toàn phần phản ánh nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Vì vậy, kết quả xét nghiệm cholesterol toàn phần càng cao thì nguy cơ mắc bệnh tim mạch càng cao. Giá trị bình thường của cholesterol toàn phần là dưới 200mg/dL (<5,2mmol/L). Giá trị cholesterol toàn phần không tốt, nếu vượt quá 240 mg/dL (>6,2 mmol/L) sẽ có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Những điều cần lưu ý khi thực hiện xét nghiệm cholesterol toàn phần?

Thức ăn mà bạn tiêu thụ trước khi thực hiện xét nghiệm có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol trong cơ thể của bạn. Vì vậy, để đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác, người bệnh nên tuân theo một số hướng dẫn quan trọng:

Nhịn ăn: Để đạt được kết quả xét nghiệm cholesterol chính xác, bạn nên nhịn ăn từ 9 đến 12 giờ trước khi tiến hành xét nghiệm. Thời gian này cho phép cơ thể loại bỏ dầu và dưỡng chất từ thức ăn, giúp xác định mức cholesterol hiện diện trong máu.

Uống nước lọc: Uống nước lọc trước xét nghiệm không ảnh hưởng đến kết quả, và nó giúp duy trì tình trạng hydrat hóa của bạn. Tuy nhiên, hãy tránh uống nước đóng chai có hương vị hoặc đường.

Tránh thức uống khác: Trước xét nghiệm, nên tránh uống sữa, nước ngọt, cà phê, và hút thuốc lá. Các chất này có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol trong máu.

Không sử dụng rượu và chất kích thích: Trong 24 giờ trước xét nghiệm, hãy tránh sử dụng rượu và bất kỳ chất kích thích nào. Chúng có thể gây sai lệch kết quả và ảnh hưởng đến độ chính xác của xét nghiệm.

Thời điểm lấy mẫu: Thời điểm tốt nhất để lấy mẫu máu xét nghiệm là vào buổi sáng. Lý do là trong buổi sáng, cơ thể thường ở trong trạng thái nghỉ ngơi và chưa tiêu thụ thức ăn từ đêm trước, giúp xác định mức cholesterol cơ bản.

Những lưu ý trên giúp đảm bảo rằng kết quả xét nghiệm cholesterol sẽ phản ánh đúng tình trạng sức khỏe của bạn. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về việc thực hiện xét nghiệm cholesterol toàn phần, hãy thảo luận với bác để có hướng dẫn cụ thể và hiểu rõ về quy trình xét nghiệm.

Yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến chỉ số xét nghiệm cholesterol toàn phần

Kết quả xét nghiệm cholesterol toàn phần bị ảnh hưởng bởi:

• Chế độ ăn uống của người bệnh: Nếu người bệnh vừa ăn những thực phẩm giàu cholesterol như trứng, nội tạng động vật…, sẽ khiến lượng cholesterol trong máu tăng cao và kết quả xét nghiệm sẽ bị sai lệch.
• Một số loại thuốc như: Thuốc an thần, lansoprazol, levodopa, thuốc chẹn bêta giao cảm, thuốc ngừa thai, thuốc lợi tiểu thiazid, vitamin D…, có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
• Mức cholesterol trong máu thường cao hơn khoảng 8% vào mùa đông so với mùa hè.

Nên làm gì để kiểm soát chỉ số cholesterol toàn phần?

Ngay cả khi người bệnh không có triệu chứng, cholesterol trong máu có thể tăng cao, vì vậy các chuyên gia y tế khuyến cáo tất cả người trưởng thành nên xét nghiệm cholesterol trong máu thường xuyên để theo dõi và kiểm soát cholesterol trong máu ít nhất 5 năm/lần. Việc phát hiện sớm sẽ giúp quá trình điều trị thuận lợi và hiệu quả hơn nếu kết quả xét nghiệm cholesterol cao.

Để duy trì cholesterol luôn ở mức tốt, bạn nên duy trì lối sống lành mạnh bằng cách tập thể dục mỗi ngày, ăn uống đủ dinh dưỡng, ăn nhiều chất xơ và hạn chế thực phẩm có hàm lượng cholesterol cao như thịt đỏ, các sản phẩm từ sữa, nội tạng động vật…, hạn chế uống rượu và không hút thuốc.

Cholesterol vô cùng cần thiết và không thể thiếu trong cơ thể. Thông qua bài viết này, hy vọng bạn đã có thể giải đáp được thắc mắc xét nghiệm cholesterol toàn phần là gì cũng như tầm quan trọng của xét nghiệm này. Việc theo dõi và duy trì mức cholesterol ổn định đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe.

Xem thêm: 

• Cha mẹ lưu ý: Trẻ em xét nghiệm máu có cần nhịn ăn không?
• Xét nghiệm BUN là gì? Xét nghiệm BUN có ý nghĩa như thế nào?