Hội chứng bất lực ngôn ngữ là gì? Những thông tin cần biết

Mặc dù không ảnh hưởng đến trí thông minh, hội chứng bất lực ngôn ngữ có thể gây ra nhiều thách thức trong cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần biết về hội chứng này, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị.

Bất lực ngôn ngữ là gì?

Bất lực ngôn ngữ, hay còn gọi là aphasia, là một rối loạn ngôn ngữ khiến người bệnh gặp khó khăn trong việc giao tiếp. Họ có thể gặp vấn đề khi nói, nghe, đọc, viết hoặc tính toán. Mặc dù không ảnh hưởng đến trí thông minh, hội chứng bất lực ngôn ngữ có thể gây ra nhiều thách thức trong cuộc sống hàng ngày của người bệnh.

Nguyên nhân phổ biến nhất của hội chứng bất lực ngôn ngữ là đột quỵ, chấn thương não, u não và các bệnh lý thần kinh như Alzheimer và Parkinson. Khi các vùng não bộ điều khiển ngôn ngữ bị tổn thương, khả năng xử lý và sử dụng ngôn ngữ của người bệnh sẽ bị ảnh hưởng.

Các dạng bất lực ngôn ngữ

Các dạng bất lực ngôn ngữ là một tập hợp các rối loạn ngôn ngữ có thể ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp của người bệnh. Dưới đây là một phân loại chi tiết về các dạng phổ biến:

Thất ngôn biểu đạt

Thất ngôn biểu đạt là trạng thái khi người bệnh gặp khó khăn trong việc lựa chọn từ ngữ và xây dựng câu khi nói. Họ thường nói ngọng, lắp và sử dụng câu ngắn, đơn giản. Khả năng viết của họ cũng bị ảnh hưởng, làm giảm tính rõ ràng và sự chính xác của văn bản.

Thất ngôn tiếp nhận

Thất ngôn tiếp nhận là khi người bệnh gặp khó khăn trong việc hiểu những gì người khác nói. Họ thường cảm thấy lúng túng và hoang mang khi nghe người khác nói chuyện, và có thể hiểu sai ngữ nghĩa của các câu. Khả năng đọc của họ cũng bị ảnh hưởng, gây khó khăn cho việc diễn giải và hiểu nội dung.

Thất ngôn toàn thể

Thất ngôn toàn thể là dạng bất lực ngôn ngữ nặng nhất, ảnh hưởng đến cả khả năng biểu đạt và tiếp nhận ngôn ngữ. Người bệnh gần như mất khả năng nói, hiểu, đọc và viết. Họ thường phải dựa vào cử chỉ và điệu bộ để giao tiếp với người khác.

Nguyên nhân gây ra hội chứng bất lực ngôn ngữ là gì?

Nguyên nhân chính gây ra aphasia là do tổn thương não bộ, ảnh hưởng đến các vùng kiểm soát ngôn ngữ. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Đột quỵ

Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra bất lực ngôn ngữ, chiếm khoảng 80% các trường hợp. Khi đột quỵ xảy ra, lưu lượng máu đến não bị gián đoạn hoặc giảm sút, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng cho các tế bào não. Tổn thương não do đột quỵ có thể ảnh hưởng đến các vùng ngôn ngữ.

Chấn thương não

Tai nạn giao thông, chấn thương đầu do va đập mạnh có thể gây tổn thương não. Mức độ nghiêm trọng của hội chứng phụ thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương não.

U não

U não phát triển trong các vùng kiểm soát ngôn ngữ có thể gây ra hội chứng bất lực ngôn ngữ. Khi u não phát triển, nó sẽ chèn ép các mô não xung quanh, ảnh hưởng đến chức năng ngôn ngữ.

Bệnh lý thần kinh

Một số bệnh lý thần kinh tiến triển như Alzheimer, Parkinson cũng có thể gây ra hội chứng bất lực ngôn ngữ.

Cách điều trị hội chứng bất lực ngôn ngữ

Liệu pháp ngôn ngữ

Đây là phương pháp điều trị quan trọng nhất cho hội chứng bất lực ngôn ngữ. Liệu pháp ngôn ngữ được thực hiện bởi các chuyên gia ngôn ngữ (nhà trị liệu ngôn ngữ, ngôn ngữ viên). Chuyên gia sẽ đánh giá mức độ mắc bệnh của bệnh nhân và xây dựng chương trình điều trị phù hợp.

Các bài tập trong liệu pháp ngôn ngữ có thể bao gồm:

• Luyện tập phát âm: Giúp cải thiện khả năng nói của người bệnh.
• Rèn luyện hiểu ngôn ngữ: Giúp người bệnh hiểu những gì người khác nói.
• Kỹ năng giao tiếp: Giúp người bệnh sử dụng các phương pháp giao tiếp thay thế như cử chỉ, hình ảnh.
• Đọc và viết: Giúp cải thiện khả năng đọc và viết của người bệnh.

Kỹ thuật nói và trị liệu ngôn ngữ

Trong kỹ thuật nói và trị liệu ngôn ngữ, các bác sĩ thường áp dụng các phương pháp giúp cải thiện khả năng hiểu và diễn đạt của người bệnh.

Khi người bệnh gặp khó khăn trong việc hiểu các từ, bác sĩ có thể sử dụng hình ảnh kết hợp với từ ngữ hoặc sắp xếp các hình ảnh lại với nhau thành câu có ý nghĩa. Điều này giúp người bệnh cải thiện khả năng ghi nhớ từ vựng và hiểu được mối liên kết ý nghĩa giữa các từ.

Trong trường hợp người bệnh gặp khó khăn trong việc diễn đạt, bác sĩ có thể yêu cầu họ đặt tên cho các hình ảnh hoặc lặp lại các từ một cách có nhịp điệu. Khi người bệnh đã thành thạo với các từ đơn, họ sẽ được hướng dẫn để xây dựng các câu đơn giản. Bên cạnh đó, việc thực hiện trị liệu nhóm cho các thành viên trong gia đình cũng có thể giúp người bệnh phát triển kỹ năng giao tiếp trong các tình huống thường ngày. 

Hội chứng bất lực ngôn ngữ là một rối loạn ngôn ngữ ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp của người bệnh. Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng hội chứng này có thể được cải thiện đáng kể bằng các biện pháp điều trị phù hợp.

Xem thêm: 

Phân loại rối loạn ngôn ngữ thường gặp hiện nay

Mất ngôn ngữ có chữa được không? Điều trị bằng cách nào?