Mẹ bầu bị tiểu đường có sinh mổ được không và những rủi ro cần biết?

Khi mang thai và được chẩn đoán mắc tiểu đường thai kỳ thì việc lựa chọn phương pháp sinh ảnh hưởng trực tiếp đến sự an toàn của cả mẹ và bé, vì vậy đây là băn khoăn hoàn toàn dễ hiểu. Thực tế, sinh mổ là một phương án phổ biến cho những trường hợp tiểu đường không kiểm soát tốt hoặc thai nhi có nguy cơ biến chứng.

Bị tiểu đường có sinh mổ được không?

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ hoàn toàn có thể sinh mổ nếu được bác sĩ đánh giá là cần thiết. Thực tế, sinh mổ thường được chỉ định phổ biến hơn ở mẹ bầu bị tiểu đường do nguy cơ biến chứng trong quá trình sinh thường cao hơn so với thai kỳ bình thường. Tuy nhiên, việc có cần sinh mổ hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như đường huyết, trọng lượng thai nhi và sức khỏe tổng thể của mẹ.

Dù sinh mổ giúp giảm bớt nhiều rủi ro trong quá trình chuyển dạ, nhưng đây vẫn là phẫu thuật lớn, đòi hỏi thời gian hồi phục lâu hơn. Vì vậy, mẹ bầu nên thăm khám đều đặn, kiểm soát tốt đường huyết và trao đổi với bác sĩ để được tư vấn phương pháp sinh phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của mình.

Những yếu tố quyết định sinh thường hoặc sinh mổ

Phụ nữ mắc tiểu đường thai kỳ vẫn có khả năng sinh thường nếu sức khỏe của mẹ và thai nhi ổn định. Quyết định lựa chọn sinh thường hay sinh mổ sẽ dựa trên nhiều yếu tố quan trọng, được bác sĩ đánh giá cẩn thận nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho cả mẹ và bé.

Tính ổn định của đường huyết

Đường huyết được kiểm soát tốt là tiêu chí quan trọng hàng đầu khi bác sĩ cân nhắc mẹ bầu có thể sinh thường hay không. Nếu mẹ duy trì mức đường huyết ổn định trong suốt thai kỳ, theo đúng khuyến cáo điều trị, quá trình sinh thường hoàn toàn có thể diễn ra thuận lợi.

Ngược lại, đường huyết cao kéo dài làm tăng nguy cơ biến chứng trong lúc chuyển dạ, như suy thai, rối loạn nhịp tim thai, nhiễm trùng hoặc quá trình sinh kéo dài. Khi đường huyết không được kiểm soát, bác sĩ thường chỉ định sinh mổ để giảm rủi ro cho mẹ và bé. Đây là phương pháp an toàn hơn trong trường hợp cơ thể mẹ không đủ điều kiện chịu áp lực chuyển dạ kéo dài.

Sự phát triển của phổi thai nhi

Mức độ trưởng thành của phổi thai nhi cũng là yếu tố quan trọng quyết định khả năng sinh thường. Phổi của bé thường hoàn thiện vào tuần 36 đến tuần thứ 37, khi hoạt chất surfactant đủ để bé tự thở sau sinh.

Nếu phổi chưa trưởng thành, bé có nguy cơ gặp hội chứng suy hô hấp sau sinh, một tình trạng nghiêm trọng dễ xảy ra ở trẻ sinh non hoặc trẻ của mẹ bị tiểu đường thai kỳ. Do đó, trong trường hợp xét nghiệm cho thấy phổi chưa hoàn thiện, bác sĩ có thể trì hoãn sinh hoặc ưu tiên sinh mổ để đảm bảo an toàn. Khi phổi bé phát triển đầy đủ và các chỉ số của thai nhi ổn định, sinh thường sẽ được xem xét kỹ lưỡng.

Trọng lượng thai nhi

Thai nhi có trọng lượng bình thường (dưới 4kg) và phát triển khỏe mạnh thường cho phép mẹ sinh thường. Tuy nhiên, tiểu đường thai kỳ dễ khiến bé phát triển quá mức, dẫn đến tình trạng thai to (macrosomia).

Khi thai nhi nặng trên 4kg, nguy cơ gặp biến chứng khi sinh thường tăng cao, bao gồm:

• Kẹt vai khiến bé bị thiếu oxy, dẫn đến suy thai.
• Chấn thương khi sinh như gãy xương đòn, trật khớp vai hoặc tổn thương mô mềm.
• Suy tim hoặc suy hô hấp do quá trình sinh kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.

Trong những trường hợp này, sinh mổ được xem là lựa chọn an toàn hơn, giúp kiểm soát tốt quá trình chào đời của bé và giảm tối đa rủi ro cho mẹ.

Nguy cơ khi sinh mổ ở mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ

Mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ phải đối mặt với nguy cơ biến chứng cao hơn khi sinh mổ so với thai phụ khỏe mạnh.

Nguy cơ hạ đường huyết hoặc tăng đường huyết đột ngột

Ở mẹ bầu tiểu đường thai kỳ, cơ thể khó tự điều chỉnh insulin như bình thường. Khi bước vào ca mổ, sự thay đổi về thời gian nhịn ăn, tâm lý lo lắng và thuốc sử dụng trong phẫu thuật có thể khiến đường huyết giảm quá thấp hoặc tăng quá cao một cách đột ngột.

Hạ đường huyết gây chóng mặt, vã mồ hôi, co giật; trong khi tăng đường huyết lại làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và cản trở quá trình hồi phục. Do đó, việc điều chỉnh chế độ ăn, dùng insulin đúng chỉ định và theo dõi đường huyết liên tục là rất quan trọng để giảm thiểu rủi ro.

Nguy cơ nhiễm trùng sau sinh mổ

Nhiễm trùng vết mổ là một trong những biến chứng dễ gặp ở mẹ bị tiểu đường thai kỳ. Lượng đường trong máu cao tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, khiến vết mổ dễ bị sưng đỏ, rỉ dịch, đau nhiều hoặc thậm chí nhiễm trùng lan rộng.

Ngoài ra, hệ miễn dịch của mẹ bị tiểu đường thường yếu hơn nên khả năng chống lại vi khuẩn kém hơn, làm kéo dài thời gian hồi phục. Vì vậy, mẹ cần chăm sóc vết mổ đúng cách, giữ vệ sinh, dùng thuốc theo hướng dẫn và tái khám ngay khi có dấu hiệu bất thường.

Nguy cơ cho em bé sau khi chào đời

Không chỉ mẹ mà em bé cũng có thể gặp rủi ro nếu sinh mổ khi mẹ bị tiểu đường thai kỳ. Trẻ dễ bị hạ đường huyết do sau sinh cơ thể không còn nhận lượng đường cao từ mẹ nhưng tuyến tụy vẫn tiết nhiều insulin. Bé cũng có nguy cơ suy hô hấp, vàng da hoặc nặng hơn là rối loạn điện giải nếu đường huyết của mẹ không ổn định trong lúc sinh.

Ngoài ra, trẻ sinh mổ thường khó bắt nhịp bú sớm, ảnh hưởng đến việc thiết lập nguồn sữa đầu đời của mẹ. Bác sĩ sẽ theo dõi sát tình trạng của bé ngay sau sinh để can thiệp kịp thời.

Khi nào mẹ bầu tiểu đường vẫn có thể sinh thường?

Tiểu đường thai kỳ không đồng nghĩa với việc mẹ bắt buộc phải sinh mổ. Với nhiều trường hợp, nếu sức khỏe của mẹ và thai nhi ổn định, sinh thường vẫn là lựa chọn an toàn và được ưu tiên vì mang lại nhiều lợi ích hơn cho sự phục hồi sau sinh. Để có thể sinh thường, mẹ cần đáp ứng một số điều kiện quan trọng sau:

Đường huyết được kiểm soát tốt

Mức đường huyết nằm trong ngưỡng an toàn là yếu tố quyết định hàng đầu. Cụ thể, mức đường huyết trước ăn nên ≤95 mg/dL, sau ăn 1 giờ ≤140 mg/dL và sau ăn 2 giờ ≤120 mg/dL. Sự ổn định này cho thấy mẹ đang đáp ứng tốt phác đồ điều trị và nguy cơ biến chứng trong quá trình sinh là thấp.

Thai nhi phát triển bình thường

Nếu trọng lượng thai nhi dưới 4.000 g và không có dấu hiệu thai to (macrosomia), sinh thường hoàn toàn khả thi. Thai nhi phát triển đúng chuẩn sẽ giúp quá trình chuyển dạ diễn ra thuận lợi hơn và giảm nguy cơ chấn thương khi sinh.

Không có biến chứng thai kỳ

Mẹ bầu không gặp các tình trạng như tiền sản giật, suy thai, nhau tiền đạo hay đa ối. Những biến chứng này có thể khiến quá trình chuyển dạ trở nên nguy hiểm và thường là chỉ định sinh mổ.

Được theo dõi sát sao

Thai kỳ của mẹ tiểu đường cần được giám sát kỹ bằng siêu âm định kỳ, theo dõi nhịp tim thai (monitoring) và xét nghiệm đường huyết. Trong lúc chuyển dạ, đội ngũ y tế sẽ kiểm soát liên tục các chỉ số này để đảm bảo an toàn tối đa.

Khi tất cả các yếu tố trên đều thuận lợi, sinh thường là lựa chọn hoàn toàn phù hợp, giúp mẹ phục hồi nhanh hơn và tạo điều kiện để bé thích nghi tốt sau khi chào đời.

Hy vọng qua nội dung bài viết bạn đã có thêm thông tin bị tiểu đường có sinh mổ được không. Nhìn chung, mẹ bầu bị tiểu đường hoàn toàn có thể sinh mổ, và trong nhiều trường hợp đây còn là lựa chọn an toàn nhất để bảo vệ sức khỏe của mẹ và bé. Điều quan trọng là mẹ cần được theo dõi chặt chẽ, kiểm soát đường huyết ổn định và thảo luận kỹ với bác sĩ để xác định thời điểm và phương pháp sinh phù hợp nhất. Việc chuẩn bị tốt ngay từ đầu sẽ giúp mẹ tự tin, an tâm và đảm bảo một hành trình sinh nở thuận lợi, khỏe mạnh cho cả hai mẹ con.