Bệnh tay chân miệng hay còn được viết tắt là HFMD là một nỗi ám ảnh đối với các các bậc phụ huynh bởi khả năng lây lan nhanh chóng và tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nguy hiểm cho trẻ em. Việc hiểu rõ về HFMD sẽ giúp cha mẹ bảo vệ sức khỏe cho con em mình một cách tốt nhất. Vậy những nguyên nhân nào gây nên bệnh tay chân miệng?
Hầu hết các trường hợp mắc bệnh HFMD sẽ tự khỏi trong vòng 7 đến 10 ngày. Tuy nhiên ở một số trường hợp có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, liệt dây thần kinh sọ não…, do đó bệnh nhân cần được theo dõi và điều trị cẩn thận.
Nguyên nhân nào gây nên bệnh tay chân miệng?
Bệnh tay chân miệng có thể xảy ra quanh năm nhưng thường tăng cao vào hai giai đoạn chính trong năm: Từ tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12. Trong các thời gian này, điều kiện khí hậu và sinh hoạt có thể tạo điều kiện thuận lợi cho virus lây lan và phát triển, dẫn đến số lượng ca bệnh gia tăng đáng kể.
Bệnh tay chân miệng hay còn gọi là HFMD là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ em từ 6 tháng đến 3 tuổi. Nếu không được điều trị kịp thời bệnh có thể tiến triển nặng gây nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh.
Nguyên nhân chính gây bệnh HFMD là do các chủng virus thuộc họ Enterovirus, điển hình là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71. Virus này có thể lây truyền qua nhiều con đường, bao gồm:
Tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết của người bệnh: Khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện, hoặc tiếp xúc trực tiếp với phân, nước bọt của người bệnh virus có thể lây lan sang người khác qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với da.
Tiếp xúc với vật dụng bị ô nhiễm: Virus có thể sống sót trên các vật dụng như đồ chơi, tay nắm cửa, bề mặt bàn ghế…, trong vài giờ hoặc vài ngày. Khi người khỏe mạnh tiếp xúc với những vật dụng này và sau đó đưa tay lên mắt, mũi, miệng thì có thể bị lây nhiễm.
Lây truyền qua đường tiêu hóa: Virus có thể lây truyền qua đường tiêu hóa khi người bệnh sử dụng chung đồ ăn, thức uống hoặc dụng cụ ăn uống với người khỏe mạnh.
Ngoài ra một số yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng:
Mùa: Bệnh tay chân miệng thường bùng phát vào mùa hè và mùa thu.
Môi trường tập thể: Trẻ em sống trong môi trường tập thể như nhà trẻ, trường mầm non có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do khả năng lây truyền cao.
Hệ miễn dịch yếu: Trẻ em có hệ miễn dịch yếu cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Bệnh tay chân miệng được điều trị như thế nào?
Bệnh tay chân miệng thường gặp ở trẻ nhỏ và sẽ tự khỏi sau 7 đến 10 ngày. Tuy nhiên, để giúp bé cảm thấy dễ chịu hơn và mau khỏi bệnh bạn có thể áp dụng một số cách sau:
Giảm triệu chứng khó chịu
Hạ sốt: Cho bé uống thuốc hạ sốt paracetamol hoặc ibuprofen liều lượng phù hợp theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.
Giảm đau rát miệng: Cho bé uống nước mát, nước trái cây, ăn thức ăn mềm, nguội. Có thể sử dụng dung dịch sát khuẩn miệng theo chỉ định của bác sĩ để giảm đau rát.
Giảm ngứa: Sử dụng thuốc chống ngứa dạng bôi hoặc uống theo hướng dẫn của bác sĩ.
Giúp trẻ chống lại virus
Bù nước và điện giải: Cho bé uống nhiều nước, nước trái cây, oresol để bù nước và điện giải đã mất do sốt, tiêu chảy.
Nghỉ ngơi đầy đủ: Cho bé ngủ đủ giấc để cơ thể có thời gian phục hồi.
Ngăn ngừa biến chứng
Theo dõi tình trạng bệnh: Quan sát bé thường xuyên đặc biệt là trong những ngày đầu mắc bệnh. Nếu bé có dấu hiệu bất thường như sốt cao, nôn trớ nhiều, tiêu chảy nhiều, lơ mơ, co giật…, cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay lập tức.
Vệ sinh cá nhân: Vệ sinh tay cho bé thường xuyên đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với người bệnh.
Vệ sinh môi trường: Giữ nhà cửa, khu vực sinh hoạt sạch sẽ, thông thoáng.
Các phụ huynh cũng cần lưu ý như sau:
Không sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh tay chân miệng vì đây là bệnh do virus gây ra.
Trẻ mắc bệnh tay chân miệng cần nghỉ học hoặc nghỉ làm cho đến khi hết các triệu chứng và không còn khả năng lây truyền virus cho người khác.
Ngoài ra bạn có thể tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ để được tư vấn cụ thể về cách điều trị bệnh cho trẻ.
Các cách phòng ngừa bệnh tay chân miệng
Việc phòng ngừa bệnh tay chân miệng là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho trẻ em. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa HFMD hiệu quả mà bạn có thể tham khảo:
Vệ sinh cá nhân
Vệ sinh tay cho trẻ: Rửa tay cho trẻ thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn, sau khi chơi đùa hoặc tiếp xúc với người khác.
Vệ sinh miệng cho trẻ: Vệ sinh miệng cho trẻ bằng bàn chải đánh răng và kem đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày.
Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng: Khuyến khích trẻ không đưa tay lên mắt, mũi, miệng vì đây là những con đường virus xâm nhập vào cơ thể.
Vệ sinh môi trường
Vệ sinh nhà cửa thường xuyên, lau chùi các bề mặt bằng dung dịch khử khuẩn.
Giặt giũ quần áo, chăn màn của trẻ bằng nước nóng và xà phòng.
Vệ sinh đồ chơi, vật dụng của trẻ thường xuyên bằng dung dịch khử khuẩn.
Xử lý phân và nước bọt của người bệnh bằng cách khử khuẩn đúng cách.
Cách ly người bệnh
Cách ly trẻ em bị bệnh tay chân miệng tại nhà hoặc nơi riêng biệt để tránh lây lan cho người khác.
Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với người bệnh tay chân miệng, đặc biệt là trẻ em.
Tăng cường sức đề kháng cho trẻ
Cho trẻ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
Cho trẻ tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức khỏe.
Trên đây là những thông tin về nguyên nhân gây nên bệnh tay chân miệng mà bạn có thể tham khảo. Với những thông tin trên hãy lưu ý rằng nếu trẻ có các biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh tay chân miệng cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm
Dược sĩ Đại họcNgô Kim Thúy
Đã kiểm duyệt nội dung
Tốt nghiệp loại giỏi trường Đại học Y Dược Huế. Từng tham gia nghiên cứu khoa học đề tài về Dược liệu. Nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Dược phẩm. Hiện đang là giảng viên cho Dược sĩ tại Nhà thuốc Long Châu.