Những điều quan trọng bạn cần phải biết về dinh dưỡng sán lá gan

Sán lá gan là một trong những bệnh mạn tính phổ biến do ký sinh trùng sán lá gan gây ra. Số ca mắc bệnh đang gia tăng và có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, hiểu biết sâu hơn về dinh dưỡng sán lá gan và biện pháp điều trị là cực kỳ quan trọng để bảo vệ sức khỏe gan.

Bệnh sán lá gan là bệnh gì?

Bệnh sán lá gan là một căn bệnh lý mạn tính do ký sinh trùng sán lá gan gây ra. Khi bị nhiễm, các ký sinh trùng này có thể tồn tại trong cơ thể con người trong thời gian rất dài, từ 20 đến 30 năm, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.

Trong loại sán lá gan, chúng ta có thể phân biệt sán lá gan lớn (Fasciola spp) và sán lá gan nhỏ (Fasciolopsis buski). Cả hai loại này đều có khả năng ký sinh và gây ra tổn thương đối với gan và ống mật khi xâm nhập vào cơ thể.

Quá trình xâm nhập và phát triển của dinh dưỡng sán lá gan bắt đầu khi chúng được tiêu hóa và hấp thụ vào cơ thể con người thông qua thức ăn hoặc nước uống bị ô nhiễm. Sau đó, chúng di chuyển qua đường ruột và vào ống mật, nơi chúng bắt đầu ký sinh và phát triển.

Một điều đáng chú ý là sán lá gan cũng có khả năng lan rộng đến các cơ quan khác trong cơ thể con người, không chỉ giới hạn trong gan và ống mật. Điều này có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng và tăng nguy cơ cho sức khỏe của bệnh nhân.

Dinh dưỡng sán lá gan lấy từ cơ thể người như thế nào?

Cách mà sán lá gan lấy dinh dưỡng để nuôi cơ thể của chúng là một quá trình phức tạp và có tổ chức. Khi sán lá gan xâm nhập vào cơ thể con người hoặc động vật, chúng di chuyển đến gan và ống mật để định cư và bắt đầu vòng đời của mình.

Sán lá gan có hình dạng giống lá, cơ thể phẳng và dẹp, có chiều dài từ 2 đến 5 cm, thường có màu đỏ sẫm. Để thích nghi với môi trường ký sinh, sán lá gan đã tiến hóa các cơ chế đặc biệt như giác bám thay vì mắt và lông bơi. Cơ chế này giúp chúng dễ dàng bám vào môi trường ký sinh và di chuyển trong cơ thể vật chủ một cách linh hoạt. Ngoài ra, sán lá gan có các cơ vòng, cơ dọc và cơ lưng bụng linh hoạt, cho phép chúng chun, giãn, phồng hay dẹp cơ thể, giúp chúng có khả năng di chuyển linh hoạt trong cơ thể vật chủ để lấy dinh dưỡng.

Quá trình lấy dinh dưỡng của sán lá gan trong cơ thể người diễn ra như sau:

Sán lá gan sử dụng hai đĩa hút để lấy dinh dưỡng từ cơ thể vật chủ. Đĩa hút bụng của chúng được sử dụng để bám chặt vào mô của gan và ống mật, trong khi đĩa hút miệng giúp chúng lấy thức ăn và tiêu hóa thuận tiện. 

Bằng cơ bắp mạnh mẽ của phần hầu, dinh dưỡng sán lá gan có khả năng hút chất dinh dưỡng từ vật chủ và đưa vào ruột để tiêu hóa. Tại đây, ruột của sán lá gan phân nhánh thành nhiều nhánh nhỏ, tăng diện tích tiêu hóa và giúp chúng dễ dàng hấp thụ chất dinh dưỡng. Đáng chú ý, cơ thể của sán lá gan không có hậu môn, do đó thức ăn tiêu hoá sẽ được tiếp tục di chuyển qua ruột và được hấp thụ trong suốt quá trình tiêu hóa.

Sán lá gan gây ra những nguy hiểm gì cho sức khỏe?

Quá trình ký sinh và lấy dinh dưỡng sán lá gan có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của người bệnh. Khi ấu trùng sán lá gan được tiêu hóa vào cơ thể con người, chúng sẽ đi qua dạ dày và xâm nhập qua thành ruột, sau đó di chuyển lên gan và đường mật để ký sinh và phát triển.

Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời, nó có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Đầu tiên, dinh dưỡng sán lá gan lớn ký sinh trong đường mật có thể gây ra sự phá hủy tổ chức gan. Các tổ chức gan bị tổn thương và có thể tạo ra các vùng hoại tử không đồng nhất, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như áp xe gan, xơ gan và xung huyết gan.

Ngoài ra, dinh dưỡng sán lá gan ký sinh trong đường mật có thể gây ra các vấn đề như giãn đường mật và tắc nghẽn, làm tổn thương các cấu trúc của đường mật, gây ra hiện tượng xơ hóa và thậm chí ung thư đường mật. Các vấn đề khác như sỏi mật và viêm tụy cấp cũng thường xảy ra ở những người nhiễm sán lá gan lớn.

Trong một số trường hợp, ấu trùng sán lá gan có thể di chuyển đến và ký sinh trong các cơ quan khác. Khi sán lá gan lớn ký sinh ở những vị trí này, chúng có thể gây ra tổn thương và hoại tử của các cấu trúc tương ứng, thường kèm theo các biểu hiện viêm và xơ hóa gan.

Phương pháp điều trị bệnh sán lá gan

Việc chẩn đoán dinh dưỡng sán lá gan dựa trên các yếu tố như triệu chứng, kết quả cận lâm sàng và tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân.

Bệnh nhân nhiễm sán thường có các triệu chứng như đau vùng gan hoặc thượng vị, sốt, chán ăn, khó tiêu, giảm cân, rối loạn tiêu hóa. Những triệu chứng này thường là dấu hiệu ban đầu của sự nhiễm sán lá gan.

Để chắc chắn hơn, người bệnh sẽ được thực hiện các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, cho thấy hình ảnh của các ổ áp xe trong gan và ống mật. Xét nghiệm ELISA có thể cho kết quả dương tính và xét nghiệm máu thường thấy bạch cầu ái toan tăng cao, điều này có thể là dấu hiệu của sự nhiễm sán lá gan.

Phương pháp điều trị chính cho bệnh sán lá gan là sử dụng thuốc. Trong trường hợp này, thuốc điều trị chủ yếu là Triclabendazol. Liều lượng cụ thể của thuốc thường được quyết định dựa trên trọng lượng cơ thể của bệnh nhân và tình trạng nghiêm trọng của căn bệnh.

• Người lớn: Thông thường, người lớn được chỉ định dùng liều cơ bản là 10mg/kg. Nếu không có cải thiện, liều có thể được tăng lên 20mg/kg, chia làm 2 lần và uống cách nhau 12 - 24 giờ.
• Trẻ em: Trẻ em từ 6 tuổi trở lên thường được sử dụng liều như người lớn. Tuy nhiên, do thiếu nghiên cứu về tác động của thuốc đối với trẻ em dưới 6 tuổi, việc sử dụng thuốc cho nhóm này cần được cân nhắc cẩn thận.
• Phụ nữ đang cho con bú: Phụ nữ đang cho con bú có thể sử dụng thuốc này nhưng nên kiêng cho con bú trong vòng 72 giờ sau khi uống thuốc.

Như vậy, Nhà thuốc Long Châu vừa chia sẻ những kiến thức quan trọng về dinh dưỡng sán lá gan, giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn về nguyên lý gây bệnh và cách điều trị. Hy vọng thông tin này sẽ giúp các bạn cải thiện chất lượng cuộc sống và ngăn chặn sự lan rộng của sán lá gan trong cộng đồng.

Xem thêm:

• Bệnh sán lá gan ở người có nguy hiểm không?
• Cách phòng bệnh sán lá gan hiệu quả ai cũng nên biết