Quả gấc có tác dụng gì? Lưu ý nhất định phải nhớ khi sử dụng gấc

Quả gấc là một siêu thực phẩm cực kỳ bổ dưỡng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ việc tăng cường mức vitamin A đến thúc đẩy sức khỏe tim mạch và có khả năng ức chế sự phát triển của khối u. Chính thành phần dinh dưỡng ấn tượng của gấc khiến loại quả này từ lâu đã trở thành một sự bổ sung tuyệt vời cho chế độ ăn uống lành mạnh, đặc biệt là đối với những người muốn cải thiện sức khỏe tổng thể một cách tự nhiên.

Tổng quan về dinh dưỡng từ quả gấc

Quả gấc, tên khoa học là Momordica cochinchinensis, là một loại quả có gai, bề ngoài tươi tốt với màu cam đỏ bắt mắt, có nguồn gốc từ Đông Nam Á. Chỉ được thu hoạch trong hai tháng mỗi năm, quả gấc đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực Việt Nam và y học cổ truyền Trung Quốc vì những lợi ích sức khỏe không hề tầm thường.

Giàu beta-carotene và lycopene

Quả gấc được ca ngợi vì hàm lượng beta-carotene và lycopene ấn tượng. Những carotenoid này rất cần thiết để duy trì sức khỏe của mắt, tăng cường khả năng miễn dịch và ngăn ngừa tình trạng thiếu vitamin A. Trên thực tế, gấc chứa nhiều beta-carotene trên một gram hơn so với các nguồn cung cấp beta-carotene nổi tiếng được nhiều người biết đến như cà rốt và khoai lang. Sau khi ăn vào, beta-carotene được chuyển hóa thành vitamin A, hỗ trợ thị lực, làn da và chức năng miễn dịch khỏe mạnh.

Lycopene, một chất dinh dưỡng quan trọng khác trong gấc, là một chất chống oxy hóa mạnh thường được biết đến có trong cà chua. Lycopene có liên quan đến nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm giảm nguy cơ đột quỵ và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Bổ sung gấc vào chế độ ăn uống, bạn có thể tận dụng các đặc tính chống oxy hóa mạnh mẽ của loại quả này để bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương và thúc đẩy sức khỏe tổng thể.

Tính chất ức chế khối u

Ngoài các lợi ích chống oxy hóa, quả gấc còn cho thấy tiềm năng trong việc phòng ngừa ung thư. Một nghiên cứu năm 2005 đã phát hiện ra rằng loại quả này chứa một loại protein cụ thể có tác dụng ức chế sự phát triển của khối u ở chuột. Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về tác động của nó đối với sức khỏe con người nhưng phát hiện này cho thấy gấc có thể đóng vai trò trong việc phòng ngừa ung thư và bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Không đường và tốt cho tim

Một trong những yếu tố được đánh giá cao của quả gấc là chúng không có đường tự nhiên. Đối với những người đang theo dõi lượng đường nạp vào cơ thể hoặc đang kiểm soát các tình trạng như tiểu đường, gấc là một lựa chọn tuyệt vời cho chế độ ăn uống. Khi được tiêu thụ ở dạng tự nhiên, gấc cung cấp một sự thay thế giàu dinh dưỡng, ít đường cho các loại trái cây khác. Tuy nhiên, hãy thận trọng khi mua các sản phẩm làm từ gấc, vì một số sản phẩm có thể chứa thêm đường hoặc các sản phẩm phụ không phải từ gấc để tăng hương vị.

Quả gấc có tác dụng gì?

Như đã đề cập bên trên, gấc là loại quả chứa nguồn dinh dưỡng dồi dào, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, khiến nó trở thành một sự bổ sung có giá trị cho bất kỳ chế độ ăn uống nào. Vậy cụ thể quả gấc có tác dụng gì?

Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe nổi bật nhất mà quả gấc mang lại:

Giàu chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe nói chung

Một trong những điểm nổi bật chính của gấc là hàm lượng vitamin và chất chống oxy hóa cực kỳ cao. Gấc có lượng vitamin C cao gấp 40 lần so với cam, lượng lycopene cao gấp 70 lần so với cà chua, lượng beta-carotene cao gấp 10 lần so với cà rốt và lượng zeaxanthin cao gấp 40 lần so với ngô.

Những chất dinh dưỡng này đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện thị lực, sức khỏe làn da và chức năng miễn dịch. Zeaxanthin và lutein, hai phân tử mạnh trong gấc, đã được chứng minh là hỗ trợ sức khỏe mắt bằng cách bảo vệ chống lại thoái hóa điểm vàng và giúp duy trì làn da trẻ trung.

Hỗ trợ phòng ngừa ung thư

Hàm lượng carotenoid cao trong gấc, đặc biệt là beta-carotene và lycopene, giúp gấc trở thành “đồng minh” tự nhiên trong việc phòng ngừa ung thư. Các chất chống oxy hóa này sẽ giúp trung hòa các gốc tự do - yếu tố gây tổn thương tế bào và góp phần vào sự phát triển của ung thư.

Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chiết xuất nước của gấc chứa một loại protein có khả năng ức chế sự phát triển của các dòng tế bào ung thư ruột kết, làm giảm sự hình thành mạch máu xung quanh các tế bào ung thư.

Thúc đẩy sức khỏe tim mạch

Quả gấc có tác dụng gì thì đó là lợi ích tăng cường sức khỏe tim mạch nhờ các chất chống oxy hóa và axit béo không bão hòa có trong gấc. Sự kết hợp của omega-3, 6 và 9, cùng với carotenoid và vitamin, giúp tăng cường mạch máu, giảm mức cholesterol và giảm nguy cơ hình thành cục máu đông. Thông qua tác dụng hỗ trợ chức năng tim mạch và ngăn ngừa xơ vữa động mạch, gấc chính là một “trợ thủ sức khỏe” góp phần vào việc giảm nguy cơ đột quỵ và thúc đẩy hệ tuần hoàn khỏe mạnh.

Tính chất chống thiếu máu

Quả gấc giàu sắt, vitamin C và axit folic, tất cả đều cần thiết để ngăn ngừa và điều trị thiếu máu. Điều này đặc biệt có lợi cho phụ nữ mang thai và những người đang trong thời kỳ kinh nguyệt, vì những nhóm này dễ bị thiếu sắt hơn.

Tuy nhiên, mặc dù gấc có hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị thiếu máu, nhưng điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ chăm sóc sức khỏe để xác định nguyên nhân cơ bản gây thiếu máu và tránh phụ thuộc quá nhiều vào loại quả này.

Cải thiện thị lực

Với hàm lượng beta-carotene cao, quả gấc đặc biệt có lợi cho sức khỏe của mắt. Beta-carotene, tiền chất của vitamin A, giúp bảo vệ võng mạc, ngăn ngừa khô mắt và giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng, đặc biệt là ở người lớn tuổi. Dầu gấc cũng có thể giúp ngăn ngừa bệnh quáng gà ở trẻ em nên từ lâu loại dầu này đã trở thành lựa chọn tự nhiên để hỗ trợ sức khỏe thị lực lâu dài.

Chống lão hóa và sức khỏe làn da

Quả gấc là một chất chống lão hóa mạnh mẽ, nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa cao. Vitamin C trong gấc hỗ trợ sản xuất collagen, giúp giữ cho làn da săn chắc và trẻ trung đồng thời ngăn ngừa nếp nhăn.

Ngoài ra, vitamin E từ dầu hạt gấc thường được sử dụng trong các sản phẩm mỹ phẩm để ngăn ngừa lão hóa tế bào, mang lại lợi ích cho việc chăm sóc da và vẻ ngoài tổng thể.

Hỗ trợ sức khỏe tuyến tiền liệt

Lycopene, một thành phần chính của quả gấc, có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt. Thêm gấc vào chế độ ăn uống của bạn có thể giúp chống lại các vấn đề liên quan đến phì đại tuyến tiền liệt và góp phần vào sức khỏe tuyến tiền liệt lâu dài.

Những lưu ý khi bổ sung gấc

Bạn đã biết quả gấc có tác dụng gì và đang có kế hoạch bổ sung gấc để bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, bên cạnh việc gấc là loại quả giàu dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe thì bạn cần lưu ý bổ sung đúng cách để tránh những tác dụng không mong muốn. Sau đây là một số mẹo quan trọng cần ghi nhớ:

Ăn gấc tươi và chín để có dinh dưỡng tối đa

Gấc tươi, chín chứa hàm lượng chất dinh dưỡng có lợi cao nhất. Mặc dù gấc có thể ăn sống, nhưng nó có nguy cơ gây đầy hơi và ngộ độc nếu không được chế biến đúng cách. Vì lý do này, gấc thường được nấu chín hoặc chế biến trước khi tiêu thụ. Những công dụng phổ biến của gấc bao gồm nấu với gạo nếp, làm dầu gấc hoặc chế biến thành mứt. Những món ăn ngon này được nhiều người Việt Nam yêu thích.

Lưu ý đến hàm lượng beta-carotene

Gấc chứa nhiều beta-carotene, rất tốt cho việc cải thiện thị lực và tăng cường hệ miễn dịch. Tuy nhiên, tiêu thụ quá nhiều gấc có thể dẫn đến tình trạng dư thừa beta-carotene, có thể tích tụ trong gan và gây ra các vấn đề sức khỏe như ngộ độc. Do đó, điều quan trọng là phải thưởng thức gấc ở mức độ vừa phải để tránh tiêu thụ quá nhiều chất chống oxy hóa mạnh mẽ này.

Hạn chế lượng dầu gấc tiêu thụ

Mặc dù dầu gấc là một chất bổ sung giàu dinh dưỡng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng không nên tiêu thụ quá nhiều để tránh rủi ro. Người lớn nên hạn chế lượng dầu gấc tiêu thụ ở mức 1 - 2 ml mỗi ngày, chia thành hai liều trước bữa ăn. Bên cạnh đó, bạn phải cân bằng chế độ ăn uống khi dùng dầu gấc - giảm lượng rau củ giàu beta-carotene như cà rốt, đu đủ, bí đỏ và bí để tránh nguy cơ vàng da.

Không loại bỏ lớp màng đỏ

Màng đỏ bao quanh hạt gấc rất có lợi cho sức khỏe của mắt, giúp làm giảm tình trạng khô mắt và cải thiện thị lực. Bạn không nên bỏ phần này khi chế biến quả gấc để tận dụng tối đa các đặc tính tăng cường thị lực của chúng.

Thận trọng với hạt gấc

Hạt gấc chỉ nên được sử dụng ngoài da và không được ăn qua đường miệng. Rang hạt gấc trước khi thoa lên da vì hạt sống có thể gây độc. Luôn xử lý hạt gấc cẩn thận để tránh mọi nguy cơ ngộ độc.

Tóm lại, gấc không chỉ là một thành phần phổ biến trong nhiều món ăn truyền thống mà còn được coi là một loại quả thuốc quý, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe khi tiêu thụ đúng cách. Cụ thể quả gấc có tác dụng gì thì bạn đã biết, chỉ cần đảm bảo tuân theo những lưu ý khi sử dụng là có thể đảm bảo bạn tận hưởng đầy đủ lợi ích của gấc trong khi tránh những tác dụng phụ tiềm ẩn như ngộ độc hoặc hấp thụ quá nhiều beta-carotene.