Rối loạn cong cột sống là gì? Có chữa được không?

Rối loạn cong cột sống đang trở thành một tình trạng ngày càng phổ biến nhưng nhiều người vẫn chưa biết tình trạng này kéo theo những gì và cách điều trị. Rối loạn cong cột sống không phải là một căn bệnh cụ thể, mà là thuật ngữ dùng để mô tả nhiều tình trạng khác nhau do những thay đổi về độ cong của cột sống.

Rối loạn cong cột sống là gì?

Cột sống, bao gồm các đốt sống và đĩa đệm, có độ cong tự nhiên để hấp thụ áp lực từ các chuyển động của cơ thể và trọng lực. Khi nhìn từ bên cạnh, cột sống khỏe mạnh có độ cong nhẹ, trong khi nhìn từ phía sau, nó chạy thẳng dọc theo giữa lưng. Trường hợp độ cong tự nhiên này thay đổi bất thường, nó sẽ dẫn đến rối loạn cong cột sống ở nhiều dạng khác nhau.

Sau đây là ba loại rối loạn cong cột sống chính:

Gù lưng

Gù lưng xảy ra khi đường cong sinh lý ở phần lưng trên tăng lên quá 45°, thường là do các yếu tố bắt đầu từ thời thơ ấu. Thông thường, gù lưng nhẹ có thể không được chú ý nhưng nếu tình trạng gù lưng trở nên nghiêm trọng hơn sẽ biểu hiện rõ ràng thông qua một số triệu chứng sau đây:

• Phần lưng trên biểu hiện độ cong quá mức.
• Đầu có xu hướng nghiêng về phía trước và lưng trông như còng.
• Người mắc bệnh thường xuyên bị đau lưng và chân.
• Cứng khớp và khó vận động là những dấu hiệu phổ biến.

Ưỡn cột sống

Ưỡn cột sống chủ yếu ảnh hưởng đến phần lưng dưới, nơi các đốt sống cong vào trong quá mức, dẫn đến:

• Xương chậu nghiêng về phía trước.
• Đường cong rõ rệt ở mông.
• Khi nằm thẳng, lưng không chạm đất hoàn toàn.
• Thường xuyên đau lưng và hạn chế vận động.

Vẹo cột sống

Dạng vẹo cột sống này liên quan đến các đốt sống cong sang một bên, tạo ra các hình dạng cột sống bất thường như chữ C, chữ S, chữ C ngược hoặc chữ S ngược. Các dấu hiệu điển hình của vẹo cột sống bao gồm:

• Một bên vai cao hơn đáng kể so với bên kia.
• Hông không đều và thiếu cân xứng.
• Trọng tâm của cơ thể thay đổi, khiến cơ thể nghiêng về một bên.

Vẹo cột sống ảnh hưởng đến khả năng vận động, tư thế và sức khỏe tổng thể của cột sống. Phát hiện và điều trị sớm là điều cần thiết để kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Nguyên nhân gây ra rối loạn cong cột sống

Các nguyên nhân phổ biến nhất gây ra các rối loạn cong cột sống bao gồm:

Các tình trạng gây ra chứng ưỡn cột sống thắt lưng

Chứng ưỡn cột sống thắt lưng, hay tình trạng cong vào trong quá mức ở phần lưng dưới, có thể là kết quả của một số tình trạng:

Loạn sản sụn

Rối loạn tăng trưởng xương này dẫn đến còi cọc và cấu trúc xương bất thường, ảnh hưởng đến cột sống.

Trượt đốt sống

Trong tình trạng này, một đốt sống ở phần lưng dưới trượt về phía trước, làm thay đổi sự liên kết của cột sống.

Loãng xương

Bệnh loãng xương làm yếu đốt sống, khiến đốt sống dễ bị gãy.

Béo phì nghiêm trọng

Cân nặng quá mức có thể gây căng thẳng cho phần lưng dưới, làm tăng nguy cơ gù lưng.

Gù lưng

Độ cong bất thường của phần lưng trên có thể dẫn đến gù lưng bù trừ ở phần lưng dưới.

Viêm đĩa đệm

Viêm sụn giữa các đốt sống, thường do nhiễm trùng, có thể ảnh hưởng đến sự liên kết của cột sống.

Gù lưng lành tính ở trẻ em

Đôi khi, trẻ em có thể bị gù lưng, mặc dù tình trạng này thường tự khỏi khi trẻ lớn lên.

Các tình trạng gây gù cột sống

Gù cột sống có thể phát triển do nhiều yếu tố khác nhau:

Gù bẩm sinh

Sự phát triển bất thường của đốt sống ở thai nhi có thể dẫn đến gù lưng khi sinh.

Gù lưng tư thế

Tư thế xấu hoặc chuyển động không đúng cách theo thời gian có thể dẫn đến dạng gù lưng này.

Bệnh Scheuermann

Tình trạng này gây thoái hóa sụn ở đốt sống cột sống trong thời kỳ thanh thiếu niên.

Viêm khớp

Viêm khớp có thể dẫn đến gù lưng, đặc biệt là ở người lớn tuổi.

Loãng xương

Xương yếu và gãy xương ở cột sống có thể dẫn đến độ cong bất thường.

Nứt đốt sống

Khuyết tật bẩm sinh này khiến cột sống không khép hoàn toàn trong quá trình phát triển của thai nhi, ảnh hưởng đến cấu trúc của cột sống.

Nhiễm trùng cột sống

Nhiễm trùng ảnh hưởng đến cột sống có thể làm thay đổi độ cong tự nhiên của cột sống.

Khối u cột sống

Các khối u bất thường ở hoặc gần cột sống cũng có thể góp phần gây ra gù lưng.

Vẹo cột sống

Vẹo cột sống là tình trạng cột sống cong sang một bên theo hình chữ C, chữ S hoặc chữ S ngược, thường phát triển mà không rõ nguyên nhân, đặc biệt là ở thanh thiếu niên. Tuy nhiên, vẹo cột sống cũng có thể liên quan đến một số yếu tố, bao gồm:

Tiền sử gia đình

Vẹo cột sống có xu hướng di truyền trong gia đình.

Bệnh tật hoặc chấn thương

Chấn thương cột sống hoặc các bệnh liên quan có thể dẫn đến vẹo cột sống.

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng ảnh hưởng đến cột sống có thể dẫn đến độ cong bất thường.

Khuyết tật bẩm sinh

Các tình trạng xuất hiện khi sinh có thể khiến cột sống phát triển bất thường, dẫn đến vẹo cột sống.

Rối loạn cong cột sống có chữa được không?

Các rối loạn cong cột sống, chẳng hạn như vẹo cột sống, cong sinh lý và gù lưng, có thể gây ra các biến chứng nếu không được điều trị.

Một trong những tác động đáng chú ý nhất là biến dạng có thể nhìn thấy được, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến lòng tự trọng và các tương tác xã hội của một người. Theo thời gian, điều này có thể ảnh hưởng đến cả hiệu suất công việc và các hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên, hậu quả của rối loạn cong cột sống không chỉ dừng lại ở vẻ bề ngoài. Những thay đổi về độ cong tự nhiên của cột sống có thể dẫn đến khó thở, tiêu hóa kém và suy giảm sức khỏe tổng thể. Điều này đòi hỏi bệnh nhân cần được can thiệp sớm và điều trị thích hợp để ngăn ngừa tổn thương lâu dài.

Hạn chế bệnh phát triển

Để kiểm soát sự tiến triển của tình trạng rối loạn cong cột sống, có một số bước mà người bệnh có thể thực hiện tại nhà trước khi tìm đến sự can thiệp y tế. Các phương pháp này tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng và cải thiện sức khỏe cột sống:

Thuốc giảm đau và thuốc chống viêm

Thuốc không kê đơn có thể giúp kiểm soát cơn đau và giảm viêm. Tuy nhiên, sử dụng lâu dài có thể dẫn đến các tác dụng phụ, chẳng hạn như các vấn đề về dạ dày, gan hoặc thận. Bệnh nhân nên tuân thủ cẩn thận hướng dẫn về liều lượng để giảm thiểu rủi ro.

Tập thể dục

Hoạt động thể chất thường xuyên, đặc biệt là các bài tập nhắm vào sự linh hoạt và tăng cường sức mạnh cho đốt sống, có thể giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của cột sống. Việc kéo giãn và tăng cường sức mạnh cho các cơ xung quanh cột sống có thể làm giảm sự khó chịu.

Quản lý cân nặng

Mang trọng lượng dư thừa có thể làm trầm trọng thêm tình trạng cong vẹo cột sống. Do đó, để cải thiện và phòng ngừa, bạn nên duy trì cân nặng khỏe mạnh để giảm áp lực lên cột sống.

Đeo nẹp chỉnh hình cột sống

Đối với trẻ em và thanh thiếu niên, đeo nẹp lưng có thể giúp làm chậm quá trình cong vẹo cột sống. Xương của trẻ vẫn đang phát triển, giúp chúng thích nghi hơn với việc điều chỉnh.

Điều trị y tế cho tình trạng cong vẹo cột sống

Khi bị rối loạn cong cột sống, điều quan trọng bạn cần lưu ý là mặc dù các biện pháp tự chăm sóc tại nhà kể trên có thể hỗ trợ điều trị nhưng chúng không phải là cách chữa khỏi nguyên nhân gốc rễ. Mặc dù các triệu chứng có thể cải thiện tạm thời, bệnh nhân vẫn nên tìm kiếm lời khuyên y tế chuyên nghiệp để được đánh giá kỹ lưỡng và lập kế hoạch điều trị phù hợp với tình trạng của mình.

Đặc biệt là các trường hợp nghiêm trọng hơn hoặc khi các biện pháp khắc phục tại nhà không đủ đáp ứng, bạn nhất định phải đi khám để được điều trị y tế càng sớm càng tốt. Các lựa chọn điều trị khác nhau tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của tình trạng cong vẹo cũng như độ tuổi và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.

Rối loạn cong cột sống có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị. Phát hiện sớm, chẩn đoán đúng và điều trị có mục tiêu có thể giúp kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa tình trạng này trở nên tồi tệ hơn. Ngoài ra, việc hiểu được nguyên nhân cơ bản sẽ góp phần giúp mỗi người chúng ta quản lý tốt hơn và cải thiện sức khỏe cột sống về lâu dài.