Thai giới hạn tăng trưởng (FGR) là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách xử trí

Giữa hành trình diệu kỳ mang thai, đôi khi, các mẹ bầu phải đối mặt với những vấn đề thai kỳ tiềm ẩn, ảnh hưởng đến sự phát triển của bé yêu. Một trong số đó là thai giới hạn tăng trưởng (FGR), hay còn gọi là suy dinh dưỡng thai nhi. Vậy thai giới hạn tăng trưởng (FGR) là gì? Hãy theo dõi bài viết này để biết thêm những thông tin về FGR, bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu cũng như cách xử lý FGR.

Thai giới hạn tăng trưởng (FGR) là gì?

Nhiều bạn đọc thắc mắc thai giới hạn tăng trưởng (FGR) là gì? Ngay sau đây là những thông tin giải đáp thắc mắc cho bạn đọc.

Thai giới hạn tăng trưởng (FGR) là tình trạng thai nhi không phát triển đầy đủ so với số tuần của thai kỳ. Nói cách khác, bé nhỏ hơn dự kiến so với tuổi thai, thai phát triển chậm hoặc thai chậm tăng trưởng. Cân nặng ước tính của thai nhi nhỏ hơn bách phân vị thứ 10, nghĩa là bé nhẹ hơn 90% các bé cùng tuổi thai. Tốc độ tăng trưởng của thai nhi chậm hơn bình thường. Kích thước các cơ quan, mô và tế bào của thai nhi có thể bị ảnh hưởng.

Thai giới hạn tăng trưởng (FGR) có thể xảy ra trong bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ. Hệ quả của FGR có thể ảnh hưởng đến kích thước tổng thể của bé, sự phát triển của các cơ quan, mô và tế bào, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Tuy nhiên, không phải trường hợp FGR nào cũng dẫn đến những ảnh hưởng nghiêm trọng. Một số trẻ sơ sinh chỉ đơn giản là có kích thước nhỏ hơn so với tuổi thai mà không gặp bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.

Dấu hiệu nhận biết FGR

Như vậy, phần trên của bài viết đã cung cấp những thông tin để giải đáp thắc mắc thai giới hạn tăng trưởng (FGR) là gì? Hãy cùng theo dõi những thông tin về dấu hiệu nhận biết FGR trong phần này nhé.

Mặc dù phụ nữ mang thai có thể không có triệu chứng rõ ràng của thai nhi phát triển chậm (FGR), trẻ sơ sinh bị FGR có thể biểu hiện một số dấu hiệu sau khi sinh, bao gồm:

• Cân nặng thấp khi sinh: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất của FGR.
• Hạ thân nhiệt: Trẻ sơ sinh bị FGR thường khó duy trì thân nhiệt bình thường. Hạ thân nhiệt có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe như tăng nguy cơ nhiễm trùng, giảm lượng đường trong máu.
• Suy hô hấp: Do thiếu oxy và chất dinh dưỡng trong thai kỳ, trẻ sơ sinh bị FGR có thể gặp khó khăn trong việc thở sau khi sinh. Suy hô hấp có thể đe dọa tính mạng và cần được điều trị y tế kịp thời.
• Mức đường trong máu thấp (hạ đường huyết): Trẻ sơ sinh bị FGR không có đủ dự trữ glycogen (một dạng đường) trong gan để duy trì lượng đường trong máu ổn định. Hạ đường huyết có thể dẫn đến các triệu chứng như: Run rẩy, mệt mỏi, lơ mơ, co giật.
• Tăng bilirubin máu (vàng da): Bilirubin là một chất được tạo ra khi gan phá vỡ các tế bào máu đỏ cũ. Ở trẻ sơ sinh bị FGR, gan có thể không hoạt động hiệu quả trong việc xử lý bilirubin, dẫn đến vàng da. Vàng da nặng có thể dẫn đến biến chứng thần kinh nếu không được điều trị.

Một số dấu hiệu khác:

• Da nhợt nhạt, xanh xao: Do thiếu oxy và chất dinh dưỡng.
• Yếu ớt, ít hoạt động: Do thiếu năng lượng.
• Khó bú: Do mệt mỏi và yếu ớt.
• Tiếng khóc yếu ớt: Do thiếu sức mạnh.

Nguyên nhân gây thai giới hạn tăng trưởng FGR

Có nhiều nguyên nhân gây ra FGR, được chia thành hai nhóm chính:

Nguyên nhân do mẹ

Những nguyên nhân xuất phát từ người mẹ thường là:

• Rối loạn nhau thai: Nhau thai là cơ quan cung cấp dinh dưỡng và oxy cho thai nhi. Các vấn đề về nhau thai, như nhau thai nhỏ hoặc bị hư hỏng, có thể hạn chế sự phát triển của thai nhi.
• Cao huyết áp thai kỳ (tiền sản giật): Cao huyết áp có thể hạn chế lưu lượng máu đến nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển của bé.
• Bệnh tiểu đường thai kỳ: Bệnh tiểu đường trong quá trình mang thai làm tăng nguy cơ mắc FGR.
• Suy dinh dưỡng thai kỳ: Mẹ thiếu dinh dưỡng không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho thai nhi phát triển.
• Nhiễm trùng: Một số loại nhiễm trùng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
• Bệnh lý tim mạch, phổi hoặc thận: Những bệnh lý này có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu đến nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
• Mang thai nhiều thai: Khi mang thai nhiều thai, mỗi thai nhi có thể nhận được ít dinh dưỡng và oxy hơn so với mang thai đơn thai, dẫn đến nguy cơ FGR cao hơn.
• Hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích: Hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích có thể hạn chế lưu lượng máu đến nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Nguyên nhân do thai nhi

Nguyên nhân từ phía thai nhi thường là:

• Dị tật bẩm sinh: Một số dị tật bẩm sinh, như bệnh tim bẩm sinh, có thể hạn chế sự phát triển của thai nhi.
• Nhiễm sắc thể bất thường: Một số bất thường về nhiễm sắc thể có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.
• Thiếu máu bẩm sinh: Thiếu máu bẩm sinh khiến thai nhi không nhận được đủ oxy, ảnh hưởng đến sự phát triển.

Một số nguyên nhân khác

Ngoài ra, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ FGR:

• Tuổi tác của mẹ: Nguy cơ FGR cao hơn ở phụ nữ mang thai lần đầu hoặc phụ nữ mang thai ở độ tuổi lớn hơn.
• Tiền sử FGR trong các lần mang thai trước: Nếu đã từng có thai nhi FGR trong các lần mang thai trước, nguy cơ tái phát ở lần mang thai sau cao hơn.
• Sống trong môi trường ô nhiễm: Tiếp xúc với các chất ô nhiễm môi trường có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Xử trí FGR như thế nào?

Việc xử trí FGR phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và tuổi thai của thai nhi. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

Theo dõi thai kỳ chặt chẽ

Mẹ bầu cần đi khám thai thường xuyên hơn để theo dõi sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ. Bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp theo dõi như:

• Siêu âm: Đo kích thước, cân nặng và theo dõi sự phát triển của thai nhi.
• Theo dõi nhịp tim thai nhi: Phát hiện các dấu hiệu thiếu oxy hoặc các vấn đề khác.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra các vấn đề về nhau thai, nhiễm trùng hoặc các tình trạng khác có thể gây ra FGR.

Thay đổi lối sống

Thói quen sống lành mạnh có thể giúp ích:

• Nghỉ ngơi đầy đủ: Mẹ bầu nên nghỉ ngơi nhiều hơn, đặc biệt là nằm nghiêng sang trái.
• Chế độ ăn uống: Ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, giàu protein, sắt, canxi và vitamin. Uống nhiều nước.
• Tránh hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích: Hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích có thể hạn chế lưu lượng máu đến nhau thai, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi.

Thuốc

Một số thuốc được chỉ định bởi bác sĩ sẽ giúp ích trong trường hợp này:

• Thuốc hạ huyết áp: Nếu mẹ bầu bị cao huyết áp thai kỳ.
• Thuốc tiểu đường: Nếu mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ.
• Corticosteroid: Giúp thúc đẩy sự phát triển của phổi thai nhi trong một số trường hợp.

Sinh mổ sớm

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, sinh mổ sớm có thể cần thiết để bảo vệ sức khỏe của thai nhi.

Quyết định sinh mổ sớm sẽ được đưa ra dựa trên cân nhắc kỹ lưỡng của bác sĩ, dựa trên các yếu tố như: Mức độ nghiêm trọng của FGR, tuổi thai, sức khỏe của mẹ và thai nhi.

Các biện pháp hỗ trợ sau sinh

Trẻ sơ sinh bị FGR thường cần chăm sóc đặc biệt sau sinh.

Các biện pháp hỗ trợ có thể bao gồm:

• Nuôi dưỡng bằng sữa mẹ hoặc sữa công thức bổ sung: Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho trẻ phát triển.
• Giữ ấm cho trẻ: Giúp trẻ duy trì thân nhiệt ổn định.
• Theo dõi lượng đường trong máu: Đảm bảo lượng đường trong máu của trẻ ở mức bình thường.
• Chiếu đèn vàng da: Giúp gan xử lý bilirubin.
• Hỗ trợ hô hấp: Nếu cần thiết, trẻ có thể cần thở oxy hoặc hỗ trợ hô hấp bằng máy.

Như vậy bài viết đã giúp bạn hiểu về thai giới hạn tăng trưởng (FGR) là gì. Đây là một vấn đề thai kỳ cần được quan tâm đúng mức. Việc phát hiện sớm, chẩn đoán chính xác và can thiệp y tế kịp thời đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện tiên lượng cho thai nhi và giảm thiểu nguy cơ các biến chứng sau sinh. Hãy khám thai thường xuyên để theo dõi tình trạng thai nhi.

Xem thêm:

• Tử cung nằm ở đâu và những thay đổi của tử cung khi mang thai
• Tóm tắt các giai đoạn phát triển của thai nhi từ tuần 1 - 41