Trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi: Nguyên nhân, điều trị và cách phòng ngừa

Nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh là hiện tượng lỗ mũi bị tắc nghẽn do dịch nhầy, làm ảnh hưởng đến quá trình hô hấp và nếu không được xử lý kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng. Dưới đây là một số nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi cùng với các phương pháp mà cha mẹ có thể thực hiện để giúp bé nhanh chóng vượt qua vấn đề này.

Các nguyên nhân gây trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi

Nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh là tình trạng mà khoang mũi bị tắc nghẽn bởi dịch nhầy, gây cản trở đường thở và tạo ra khó khăn trong quá trình hoạt động hô hấp. Trong tình trạng này, trẻ sơ sinh có thể gặp khó khăn khi thở, nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, trẻ có thể phát triển thói quen thở bằng miệng, đồng thời gặp rối loạn giấc ngủ. Nguyên nhân của tình trạng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh thường xuất phát từ:

Do khí hậu thay đổi

Sự thay đổi đột ngột của thời tiết từ nóng sang lạnh hoặc trong những mùa chuyển đổi thường khiến trẻ dễ phải đối mặt với tình trạng nghẹt mũi, đặc biệt vào ban đêm khi nhiệt độ giảm xuống. Trong tình huống này, bố mẹ cần chú ý đảm bảo cơ thể của trẻ được giữ ấm bằng cách mặc thêm áo và đi tất chân. Để giúp trẻ dễ thở hơn, trước khi đi ngủ, có thể thoa một lượng nhỏ dầu gió hoặc dầu tràm lên khăn quàng cổ mỏng để tạo điều kiện thoải mái.

Ngoài ra, khi thời tiết trở lạnh, việc thoa tinh dầu tràm lên lòng bàn chân của bé cũng là một biện pháp khác để giữ ấm và tăng cường sự thoải mái cho trẻ. Điều này giúp giảm nguy cơ trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi và tạo ra một môi trường ngủ tốt hơn trong mùa đông hoặc khi thời tiết chuyển đổi.

Trẻ mắc các bệnh về đường hô hấp

Nguyên nhân của tình trạng nghẹt mũi ở trẻ có thể xuất phát từ các bệnh lý đường hô hấp như:

• Cảm cúm;
• Ho;
• Viêm xoang;
• Viêm phế quản.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 3 tuổi khi mắc phải các bệnh này, thường trải qua các triệu chứng như nghẹt mũi, khó thở khi ngủ và khó chịu. Trong trường hợp này, bố mẹ nên đưa trẻ đến các bệnh viện để được thăm khám và sử dụng thuốc phù hợp theo chỉ định của bác sĩ. Quan trọng nhất là không tự y áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà hoặc sử dụng các loại thuốc không rõ nguồn gốc, vì điều này có thể làm tăng nguy cơ tình trạng sức khỏe của trẻ xấu đi.

Trẻ có sức đề kháng kém

Trẻ em thường có sức đề kháng kém, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như cảm cúm, viêm phế quản và thường xuất hiện các triệu chứng như sổ mũi, ho, nghẹt mũi và sốt, đặc biệt là trong những thời kỳ thời tiết chuyển mùa hoặc khi tiếp xúc với mầm bệnh. Vì vậy, việc tăng cường sức đề kháng cho trẻ là một yếu tố quan trọng.

Nước nhầy của bào thai chưa được hút sạch

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi có thể xuất phát từ nước nhầy còn tồn tại trong đường hô hấp do chưa được hút sạch từ bào thai. Mặc dù đây không phải là một tình trạng nghiêm trọng, nhưng nước nhầy này có thể tự đào thải ra ngoài hoặc bố mẹ có thể sử dụng các dụng cụ được khuyến khích để làm sạch mũi cho bé. Cũng có thể, để giải quyết vấn đề này nhanh chóng, bố mẹ có thể đưa bé đến thăm bác sĩ chuyên khoa để được vệ sinh mũi một cách hiệu quả hơn.

Các phương pháp chữa trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi

Tình trạng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh thường không gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, tuy nhiên, lại làm cho trẻ khó chịu và gặp khó khăn trong việc thở qua miệng. Nghẹt mũi kéo dài có thể tạo ra các vấn đề như sự mệt mỏi, thiếu oxy và sự chán ăn ở trẻ nhỏ. Do đó, cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp đơn giản sau để giúp giảm nhẹ tình trạng này cho trẻ.

Dùng dụng cụ hút mũi

Phương pháp phổ biến mà nhiều bậc phụ huynh ưa chuộng để làm sạch dịch nhầy gây nghẹt mũi ở trẻ nhỏ là sử dụng dụng cụ hút mũi. Đầu tiên, nhỏ nước muối sinh lý vào hai mũi của bé và chờ vài giây để nước muối làm mềm và làm loãng dịch nhầy. Tiếp theo, đặt trẻ nằm nghiêng và sử dụng máy hút để loại bỏ nước mũi và dịch nhầy khỏi đường mũi của bé.

Tuy cách này giúp khắc phục tình trạng nghẹt mũi nhanh chóng, tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo rằng không nên sử dụng quá nhiều lần trong ngày. Đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh, niêm mạc mũi của bé khá nhạy cảm và việc sử dụng liên tục có thể gây kích ứng và tổn thương niêm mạc mũi. Việc này cần được thực hiện cẩn thận và theo hướng dẫn của bác sĩ.

Nhỏ nước muối sinh lý

Phương pháp đơn giản này có thể được áp dụng cho cả trẻ nhỏ và người trưởng thành khi gặp tình trạng nghẹt mũi. Nước muối sinh lý sẽ giúp làm mềm dịch nhầy, làm sạch niêm mạc mũi và từ đó giúp trẻ hoặc người lớn dễ thở hơn.

Với trẻ sơ sinh có hệ hô hấp nhạy cảm, nên chọn mua nước muối sinh lý tại hiệu thuốc thay vì tự pha chế. Tần suất sử dụng nước muối nên là 3 lần mỗi ngày và cần tránh lạm dụng để không làm khô dịch mũi của trẻ.

Vỗ nhẹ vào lưng trẻ

Để thực hiện đúng cách, bạn có thể đặt trẻ nằm úp trên đầu gối hoặc lên đùi tùy thuận tiện, sau đó sử dụng tay để vỗ nhẹ lưng của trẻ.

Biện pháp này giúp làm lỏng và đẩy chất nhầy từ đường hô hấp của trẻ, giảm tình trạng nghẹt mũi. Thường thì với những biện pháp như vậy, tình trạng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh có thể được cải thiện. Tuy nhiên, nếu trẻ có các dấu hiệu nặng hơn như sốt cao, khó chịu ở tai, khó thở, thở nhanh hoặc phát ban, việc đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức là quan trọng. Những dấu hiệu này có thể là biểu hiện của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác ngoài nghẹt mũi.

Các biện pháp phòng tránh trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi

Để ngăn chặn tình trạng nghẹt mũi ở trẻ, mẹ có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

• Nuôi con bằng sữa mẹ tối thiểu 6 tháng: Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể giúp trẻ chống lại bệnh tật, vì vậy việc tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ ít nhất trong 6 tháng là quan trọng.
• Giữ ấm cơ thể cho trẻ: Đảm bảo trẻ được mặc ấm và thoải mái, đặc biệt là trong những thời kỳ thay đổi thời tiết.
• Vệ sinh nơi ở, đồ chơi, quần áo của trẻ thường xuyên: Môi trường sạch sẽ giúp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và vi khuẩn gây bệnh.
• Tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng cách ăn nhiều rau củ quả: Bổ sung chế độ ăn uống của trẻ với thực phẩm giàu vitamin C và sắt để hỗ trợ sức khỏe và đề kháng.
• Tiêm phòng vắc xin cúm cho trẻ đúng lịch: Điều này giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm.
• Tránh tiếp xúc với khói thuốc: Không để trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, vì nó có thể ảnh hưởng đến đường hô hấp của trẻ.
• Tránh tiếp xúc với người bị bệnh cảm cúm, cảm lạnh: Hạn chế trẻ tiếp xúc với những người đang bị các bệnh truyền nhiễm để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Đeo khẩu trang cho trẻ khi ra ngoài hoặc ở trong không gian có người bị bệnh: Điều này giúp bảo vệ đường hô hấp của trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh.
• Sử dụng tinh dầu tràm và gừng trong tắm, ngâm chân: Trong thời tiết giao mùa thu đông, mẹ có thể sử dụng tinh dầu tràm và gừng để tắm hoặc ngâm chân cho trẻ, giúp cơ thể trở nên ấm áp và tăng sức đề kháng.

Tình trạng trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi thường không phải là vấn đề sức khỏe quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý theo dõi và thực hiện các biện pháp cải thiện để tránh tình trạng mệt mỏi, khó chịu và việc quấy khóc nhiều của trẻ.

Xem thêm:

• Cha mẹ nên làm gì khi trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi bị nghẹt mũi?
• Những cách chữa ngạt mũi cho trẻ sơ sinh bằng dầu tràm