Uống thuốc tây nhiều có hại thận không? Cách ngăn ngừa tổn thương thận khi uống thuốc

Mỗi loại thuốc đưa vào cơ thể đều ít nhiều ảnh hưởng đến thận vì thận là cơ quan giúp lọc máu để tạo thành nước tiểu thải ra bên ngoài. Nếu một người uống thuốc tây nhiều có hại thận không? Loại thuốc nào ảnh hưởng đến thận nhất? Cách ngăn ngừa những tổn thương lên thận khi uống thuốc tây như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về nhiệm vụ của thận

Sự đào thải chất cặn bã, chất độc của cơ thể do nhiều cơ quan khác nhau đảm nhận, thận cũng là một trong những cơ quan cực kỳ quan trọng trong việc thanh lọc cơ thể bằng cách tạo ra nước tiểu. Thuốc có thể vào cơ thể theo nhiều đường như uống, tiêm, bôi ngoài da, thuốc đặt hậu môn,... Nhưng hầu hết chúng đều được hấp thu, phân bố, chuyển hóa và đào thải qua thận vì thế nếu một loại thuốc ảnh hưởng đến thận sẽ làm suy giảm chức năng thận.

Ngoài ra, thận còn có nhiệm vụ sản sinh một số hormone giúp tham gia điều hòa huyết áp cơ thể, tiết erythropoietin nhằm kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu và góp phần tổng hợp vitamin D.

Khi thận bị nhiễm độc, cơ thể sẽ báo hiệu bằng nhiều triệu chứng khác nhau như: Giảm nước tiểu, phù nề, sưng ở chân, bàn chân hoặc mắt cá chân do giữ nước, khó thở và/hoặc đau ở ngực, mệt mỏi, buồn nôn, nhầm lẫn,...

Giải đáp: Uống thuốc tây nhiều có hại thận không? 

Theo một thống kê cho thấy, khoảng 20% trường hợp bệnh suy thận cấp có nguyên nhân là thuốc. Thuốc gây độc cho thận có thể là các thuốc trực tiếp ảnh hưởng đến thận hoặc thuốc thải trừ kém gây tích tụ ở thận và ảnh hưởng đến chức năng thận. Chính vì vậy, để trả lời cho câu hỏi uống thuốc tây nhiều có hại thận không thì câu trả lời là có và đặc biệt là những trường hợp người dân tự ý mua thuốc về sử dụng chứ không có sự chỉ định, kê toa từ bác sĩ. Dưới đây là một số nhóm thuốc có độc tính trên thận mà bạn cần lưu ý:

Nhóm thuốc kháng sinh

Các kháng sinh khác nhau gây tổn thương trên thận khác nhau. Kháng sinh nhóm Sulfonamides gây tổn thương thận bằng cách tạo các tinh thể không hòa tan trong nước tiểu dẫn đến nước tiểu khó lưu thông; kháng sinh nhóm aminoglycoside (neomycin, gentamycin, amikacin, tobramycin, streptomycin,...) gây độc tính tế bào ống thận; Vancomycin gây sưng và viêm thận, quinolon (ofloxacin, ciprofloxacin, norfloxacin) hoặc nhóm polypeptid (polymyxin, colistin,...) có độc tính cao với thận gây hại thận.

Không những kháng sinh chống vi khuẩn gây độc thận mà các kháng sinh chống virus (acyclovir, acyclovir, tenofovir, foscarnet) cũng có thể gây sưng và tạo những tinh thể khó tan trong thận.

Kháng sinh chống nấm amphotericin B cũng có thể gây độc cho thận.

Nhóm thuốc giảm đau kháng viêm không steroid (NSAID)

Một số thuốc kháng viêm giảm đau không steroid kê đơn như ketoprofen, ibuprofen, meloxicam, diclofenac, naproxen,... có tác dụng không mong muốn là làm thu hẹp mạch máu đến thận do đó sẽ làm giảm chức năng lọc cầu thận. Vì thế, nếu dùng ở liều cao hay dùng kéo dài có thể gây suy thận. Nhưng điều đáng lo ngại là có tới 5% trường hợp suy thận mạn tính hằng năm là do làm dụng thuốc giảm đau NSAID, vì thế hãy dùng đúng chỉ định của bác sĩ, không nên tự ý mua dùng.

Nhóm thuốc ức chế bơm proton (PPI)

Là nhóm thuốc chính điều trị các vấn đề liên quan đến dạ dày như viêm - loét dạ dày, ợ nóng, trào ngược dạ dày - thực quản, trị HP nhờ tác dụng giảm acid trong dạ dày. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy nếu dùng thuốc trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề nghiêm trọng về thận, thậm chí có thể dẫn đến tình trạng suy thận.

Thuốc lợi tiểu

Có khả năng làm thận tăng quá trình lọc và bài tiết nước tiểu nhiều hơn, được chỉ định trong điều trị cao huyết áp, trị suy tim hay tình trạng sưng phù. Tuy nhiên tình trạng mất nước có thể dẫn đến sưng và viêm thận.

Thuốc nhuận tràng

Một số thuốc nhuận tràng kê đơn hoặc không kê đơn có thể tạo tinh thể không tan và lắng đọng tại thận của người sử dụng gây ra các tổn thương tại thận hay tệ hơn gây suy thận.

Các loại thuốc khác

Ngoài những loại thuốc đã được liệt kê ở trên, còn có một số thuốc cũng có khả năng gây hại tại thận mà bạn nên lưu ý:

• Thuốc phòng bệnh gout: Allopurinol, probenecid, sulphipyrazon làm tăng thải acid uric qua thận, nếu người bệnh không uống đủ nước hay pH nước tiểu quá acid thì acid uric có thể kết tinh thành tinh thể urat trong đường niệu gây hại cho thận.
• Thuốc động kinh: Phenobarbital gây hại cho thận do thuốc gây dị ứng miễn dịch ở ống thận, mô kẽ.
• Thuốc chống rối loạn lipid: Clofibrate tương tự phenobarbital thuốc này cũng gây dị ứng ở ống thận hay mô kẽ.
• Thuốc hạ huyết áp nhóm ức chế men chuyển: Thuốc này gây lắng đọng phức hợp miễn dịch dẫn đến hội chứng thận hư, khi dừng thuốc thì cầu thận trở lại bình thường, không gây hại cho thận. Đồng thời nhóm thuốc này có cơ chế giãn mạch sau thận làm giảm lượng máu qua thận gây suy thận.

Làm gì để ngăn ngừa tổn thương thận khi uống thuốc

Dưới đây là một số vấn đề mà bạn cần lưu ý để ngăn ngừa các tổn thương lên thận khi uống thuốc tây:

• Không nên tự ý mua và sử dụng thuốc, tuân thủ chỉ định của bác sĩ hoặc uống thuốc theo đúng chỉ dẫn của nhà sản xuất đối với các thuốc không kê đơn.
• Tránh sử dụng những thuốc gây độc cho thận trong khoảng thời gian dài. Ngay cả thuốc đông y cũng phải tuân theo chỉ định của bác sĩ.
• Mất nước cũng là một trong những nguy cơ gia tăng tổn thương trên thận. Vì vậy hãy đảm bảo uống đủ nước để các độc tố được thải ra ngoài tốt hơn.
• Nên tránh dùng thuốc giảm đau - kháng viêm không steroid (NSAID) trong khi mang thai vì nhiễm trùng thận phổ biến hơn đối với bệnh nhân mang thai, điều này có thể khiến trẻ sinh non hoặc yếu cân.
• Tránh uống đồ uống có cồn, đặc biệt khi dùng với các thuốc độc thận vì nó có thể dẫn đến mất nước, gia tăng huyết áp và tăng áp lực lên gan khiến thận dễ bị rối loạn chức năng.
• Nếu đang mắc đái tháo đường, tăng huyết áp và đặc biệt là bệnh thận, bạn nên báo ngay cho bác sĩ khi phải dùng thêm một loại thuốc nào khác. Điều này giúp lượng giá khối lượng công việc mà thận của bạn phải hoạt động để đưa ra phương án dự phòng và điều trị phù hợp.

Trên đây là những thông tin chúng tôi chia sẻ đến bạn để giải đáp cho thắc mắc uống thuốc tây nhiều có hại thận không. Có đến ⅓ trường hợp suy thận do thuốc có thể phòng ngừa được bằng việc theo dõi và cẩn trọng trong dùng thuốc. Chính vì thế, trước khi sử dụng bất kì loại thuốc tây nào, bạn cần có sự chỉ định, hướng dẫn và kê toa cụ thể từ bác sĩ.

Xem thêm: Những người uống thuốc Tây nhiều nên ăn gì cho mát?