Viêm gan B có hết không? Làm gì để kiểm soát tốt viêm gan B?

Nhiều người khi phát hiện nhiễm viêm gan B thường băn khoăn “Viêm gan B có hết không?” và cần làm gì để sống khỏe mạnh cùng bệnh. Thực tế, bệnh có thể được kiểm soát hiệu quả nếu người bệnh tuân thủ điều trị, theo dõi định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh. Hiểu đúng về cơ chế bệnh, phương pháp điều trị và cách phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ gan và ngăn ngừa biến chứng lâu dài.

Viêm gan B có hết không?

Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan B (HBV) gây ra, tấn công trực tiếp vào tế bào gan. Bệnh có thể tiến triển ở hai dạng: Cấp tính và mạn tính, với khả năng hồi phục và tiên lượng khác nhau tùy từng giai đoạn.

Ở giai đoạn cấp tính, bệnh thường xuất hiện trong khoảng 6 tháng đầu sau khi nhiễm virus. Phần lớn người trưởng thành có hệ miễn dịch khỏe mạnh có thể tự loại bỏ virus, phục hồi hoàn toàn chức năng gan mà không để lại di chứng. Tỷ lệ tự khỏi tự nhiên ở người lớn đạt khoảng 90 - 95%, sau đó cơ thể hình thành kháng thể bảo vệ lâu dài. Các triệu chứng như mệt mỏi, vàng da, chán ăn, đau vùng gan hay nước tiểu sẫm màu thường giảm dần khi virus bị loại trừ. Tuy nhiên, vẫn cần theo dõi sát để phòng nguy cơ chuyển sang mạn tính, đặc biệt ở người có sức đề kháng yếu.

Ngược lại, ở dạng mạn tính, virus HBV tồn tại dai dẳng trong cơ thể trên 6 tháng và gây tổn thương gan kéo dài. Trong phần lớn trường hợp, cơ thể không thể loại bỏ hoàn toàn virus do hệ miễn dịch không đủ mạnh để tiêu diệt HBV. Lúc này, mục tiêu điều trị không phải là “hết hẳn” virus mà là kiểm soát tốt hoạt động của virus, ngăn chặn quá trình nhân lên, bảo vệ tế bào gan và phòng ngừa các biến chứng nặng như xơ gan hay ung thư gan.

Làm gì để kiểm soát tốt viêm gan B?

Để duy trì sức khỏe và hạn chế tổn thương gan, người bệnh viêm gan B cần phối hợp điều trị y tế, theo dõi định kỳ và điều chỉnh lối sống lành mạnh.

Tiêm vắc xin phòng viêm gan B

Phòng bệnh luôn hiệu quả hơn chữa bệnh. Tiêm vắc xin viêm gan B là biện pháp phòng ngừa chủ động, giúp cơ thể tạo miễn dịch chống lại virus.

• Tất cả trẻ sơ sinh cần được tiêm mũi vắc xin đầu tiên trong 24 giờ sau sinh.
• Người lớn chưa từng nhiễm hoặc chưa tiêm phòng cũng nên tiêm đủ 3 mũi cơ bản theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Những người sống cùng hoặc có quan hệ thân thiết với bệnh nhân viêm gan B cần chủ động tiêm phòng để tránh lây nhiễm qua máu và dịch cơ thể.

Chế độ sinh hoạt lành mạnh

Lối sống khoa học đóng vai trò quyết định trong việc bảo vệ gan và hỗ trợ điều trị hiệu quả.

• Hạn chế rượu bia, thuốc lá: Đây là hai yếu tố gây độc cho gan, có thể thúc đẩy nhanh tiến triển xơ gan và ung thư gan.
• Ăn uống cân bằng: Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu, nhiều rau xanh, trái cây, tránh đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn.
• Uống đủ nước và vận động thường xuyên: Duy trì hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi giúp tăng cường miễn dịch và lưu thông máu đến gan.
• Ngủ đủ giấc, tránh stress: Giúp gan có thời gian nghỉ ngơi, phục hồi và tái tạo tế bào tốt hơn.

Theo dõi định kỳ

Ngay cả khi không có triệu chứng, người bệnh vẫn cần khám và làm xét nghiệm định kỳ để đánh giá chức năng gan và hoạt động của virus.

Các xét nghiệm cần thiết bao gồm:

• Men gan (AST, ALT) để kiểm tra mức độ tổn thương tế bào gan.
• HBsAg, HBeAg và HBV DNA giúp theo dõi tải lượng virus.
• Siêu âm gan hoặc FibroScan để phát hiện sớm dấu hiệu xơ hóa hoặc khối u gan.

Theo dõi định kỳ 3 - 6 tháng/lần giúp bác sĩ điều chỉnh thuốc và phát hiện sớm biến chứng, tăng hiệu quả điều trị.

Điều trị y tế đúng chỉ định

Hiện nay, thuốc kháng virus là nền tảng điều trị chính trong viêm gan B mạn tính. Một số thuốc thường được bác sĩ chỉ định gồm:

• Entecavir
• Tenofovir disoproxil fumarate
• Tenofovir alafenamide.

Các thuốc này giúp ức chế sự nhân lên của virus, giảm tổn thương gan và kéo dài tuổi thọ người bệnh.

Việc dùng thuốc cần tuân thủ hướng dẫn chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa gan mật. Không tự ý ngừng thuốc hoặc thay đổi liều, vì có thể khiến virus kháng thuốc và bùng phát mạnh hơn.

Biến chứng nếu bệnh không được kiểm soát tốt

Nếu không được điều trị hoặc theo dõi đúng cách, viêm gan B mạn tính có thể tiến triển âm thầm trong nhiều năm, gây ra những hậu quả nặng nề cho gan và sức khỏe tổng thể.

Xơ gan, suy gan

Virus HBV hoạt động liên tục làm các tế bào gan bị viêm và chết dần, dẫn đến xơ hóa gan - quá trình thay thế mô gan bằng mô sẹo.

Khi xơ gan tiến triển nặng, chức năng gan suy giảm rõ rệt, gây vàng da, phù chân, cổ trướng, rối loạn đông máu và suy gan cấp. Đây là giai đoạn nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng.

Ung thư biểu mô tế bào gan

Viêm gan B mạn tính là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan tại Việt Nam. Sự tồn tại lâu dài của virus và quá trình viêm mạn tính tạo điều kiện cho tế bào gan đột biến, phát triển thành khối u ác tính.

Ung thư gan giai đoạn đầu thường không có triệu chứng, vì vậy việc siêu âm và tầm soát định kỳ là cách duy nhất giúp phát hiện sớm, tăng cơ hội điều trị thành công.

Tăng gánh nặng điều trị, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống

Khi bệnh tiến triển, người bệnh phải dùng nhiều thuốc, tốn kém chi phí và chịu ảnh hưởng tâm lý nặng nề. Cảm giác mệt mỏi, chán ăn, mất ngủ kéo dài khiến chất lượng cuộc sống giảm sút đáng kể.

Ngược lại, nếu kiểm soát virus tốt, người bệnh có thể sinh hoạt, làm việc và sống khỏe mạnh như người bình thường, chỉ cần tuân thủ tái khám đều đặn.

Một vài lưu ý dành cho người bệnh và người thân

Người bệnh viêm gan B và người thân nên lưu ý các điều sau:

• Không dùng chung kim tiêm, dao cạo, bàn chải răng để tránh lây nhiễm.
• Không tự ý dừng thuốc hay điều trị bằng phương pháp dân gian, vì có thể làm gan tổn thương thêm.
• Khuyến khích người thân xét nghiệm HBsAg và tiêm vắc-xin đầy đủ.
• Duy trì tinh thần lạc quan, chế độ sinh hoạt lành mạnh, kết hợp theo dõi định kỳ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả.

Mặc dù viêm gan B không thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt nếu người bệnh tuân thủ điều trị, tái khám định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh. Việc hiểu rõ “Viêm gan B có hết không? Làm gì để kiểm soát tốt viêm gan B?” giúp bạn chủ động bảo vệ gan, phòng ngừa biến chứng và sống khỏe mạnh lâu dài.