Xương mác chân bị lệch: Nguyên nhân và cách điều trị

Dù không phải lúc nào xương mác bị lệch cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, nhưng nếu không được chăm sóc đúng cách, vẫn có thể gây ra những phiền toái và kéo dài thời gian hồi phục. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, cách điều trị khi gặp tình trạng xương mác chân bị lệch, giúp bạn nắm rõ hơn về cách bảo vệ sức khỏe xương khớp.

Cấu tạo và vị trí của xương mác

Trước hết việc hiểu rõ cấu tạo và vị trí của xương mác là rất cần thiết để duy trì sức khỏe xương khớp, đặc biệt là khi gặp phải các vấn đề liên quan đến chấn thương hoặc bệnh về xương khớp, cụ thể là xương mác chân bị lệch.

Xương mác chân là một trong hai xương dài của cẳng chân, nằm song song và bên ngoài xương chày. Xương mác có chức năng chính là hỗ trợ ổn định cẳng chân và bảo vệ các cấu trúc trong khu vực này, mặc dù không trực tiếp tham gia vào việc chịu tải trọng cơ thể như xương chày. Đặc biệt, xương mác còn đóng vai trò quan trọng trong việc gắn kết các cơ và giúp duy trì sự linh hoạt cho khớp gối và mắt cá.

Xương mác bắt đầu từ gần đầu gối và kéo dài xuống dưới, kết thúc ở mắt cá ngoài của chân. Xương mác nằm song song với xương chày, nhưng ở phía ngoài và không tham gia vào việc tạo thành khớp gối. Đầu trên của xương mác khớp với xương chày, trong khi đầu dưới tạo thành mắt cá ngoài, nằm thấp hơn mắt cá trong của xương chày.

Xương mác có cấu tạo hình lăng trụ tam giác, với ba mặt và ba bờ đặc trưng, bao gồm: Bờ trước thì mỏng và sắc; còn bờ ngoài thì tròn và nhẵn ở phần dưới; bờ trong lại tương đối vuông góc với mặt xương.

Phần thân xương mác có hình dạng lăng trụ tam giác với ba mặt và ba bờ rõ ràng: Mặt ngoài phẳng ở phần trên, rãnh lõm ở phần dưới. Mặt trong thân xương mác có một mào thẳng dọc theo thân xương, trong khi mặt sau thường lồi và gồ ghề.

Xương mác không chịu tải trọng chính của cơ thể như xương chày, nhưng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp điểm bám cho các cơ và dây chằng, đồng thời giữ sự ổn định cho các khớp gối và mắt cá chân.

Nguyên nhân làm xương mác chân bị lệch

Trường hợp xương mác chân bị lệch sau khi gãy và đã lành là một tình trạng khá phổ biến, đặc biệt ở những bệnh nhân điều trị bảo tồn bằng cách bó bột. Khi xương mác chân bị gãy, vùng tổn thương sẽ sưng và phù nề, làm tăng nguy cơ di lệch. Mặc dù kỹ thuật viên hoặc bác sĩ có thể nắn chỉnh và bó bột cẩn thận, tình trạng di lệch thứ phát vẫn có thể xảy ra sau khi lành xương.

Nguyên nhân đầu tiên là do các cơ xung quanh xương mác chân cử động, gây áp lực lên ổ gãy và làm xương dễ di lệch. Nguyên nhân thứ hai đến từ việc giảm sưng sau một thời gian bó bột. Khi sưng và phù nề giảm, bột có thể lỏng ra, làm giảm hiệu quả cố định và dẫn đến xương mác chân bị lệch. Trong khi đó, nếu sử dụng phương pháp kết hợp xương bằng đinh hoặc ốc vít, xương sẽ được cố định chắc chắn hơn và ít có nguy cơ bị lệch sau khi lành.

Thông thường, khi gãy xương mác, người bệnh sẽ được chỉ định bó bột khi xương mác không di lệch quá nhiều. Thời gian bó bột kéo dài từ 6 đến 8 tuần, trong đó người bệnh cần tuân thủ kỹ lưỡng quá trình hồi phục.

Sau khi tháo bột, có thể bắt đầu tập đi lại và di chuyển với sự hỗ trợ của nạng. Khi cơn đau đã giảm, họ có thể dần bỏ nạng để đi bộ các quãng ngắn, sau đó tăng dần khoảng cách. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, cần tránh vận động quá sớm trên chân bị gãy để ngăn ngừa tình trạng xương liền không tốt, do can xương lúc này vẫn chưa đủ chắc chắn.

Điều trị xương mác chân bị lệch

Xương mác chân bị lệch thường không gây ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động của bệnh nhân và có thể tự hồi phục theo thời gian. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sau khi xương đã lành, xương mác có thể hơi cong, vì không phải lúc nào xương mác cũng có dạng thẳng hoàn toàn. Điều này đặc biệt phổ biến nếu phần lệch chỉ vài milimet, khi can xương có thể phát triển và nối hai đầu xương gãy lại mà không để lại di chứng về lâu dài.

Khi xương mác chân bị gãy, thời gian liền xương trung bình là từ 1 đến 2 tháng, nhưng điều này phụ thuộc vào một số yếu tố quan trọng:

• Mức độ gãy xương: Xương bị gãy nhẹ sẽ nhanh liền hơn so với gãy nghiêm trọng hoặc gãy thành nhiều mảnh.
• Nguy cơ nhiễm trùng: Nếu vết gãy nhiễm trùng, quá trình liền xương sẽ bị kéo dài do cần thời gian kiểm soát nhiễm trùng.
• Bệnh nền: Các bệnh nền như đái tháo đường, tim mạch,... có thể làm chậm quá trình phục hồi và liền xương do ảnh hưởng đến lưu thông máu và khả năng lành của các mô.
• Tình trạng dinh dưỡng: Người bệnh béo phì hoặc suy dinh dưỡng có thể có quá trình liền xương chậm hơn. Suy dinh dưỡng ảnh hưởng đến khả năng tạo can xương, trong khi béo phì có thể gây áp lực lớn lên xương mác đang liền.
• Độ tuổi: Người trẻ thường có tốc độ liền xương nhanh hơn so với người lớn tuổi do khả năng tái tạo mô cao hơn.
• Hút thuốc lá: Hút thuốc có thể làm kéo dài thời gian liền xương vì chất nicotine làm giảm lưu thông máu và giảm khả năng tái tạo mô xương.

Về chế độ dinh dưỡng, người bệnh có xương mác chân bị lệch không cần kiêng cữ bất kỳ loại thức ăn nào. Tuy nhiên, việc không hút thuốc là quan trọng để tránh làm chậm quá trình lành xương. Hạn chế tiêu thụ đồ uống có cồn cũng được khuyến khích, vì sử dụng bia rượu có thể gây mất thăng bằng và tăng nguy cơ té ngã, làm tổn thương xương đang phục hồi.

Nhiều người nghĩ rằng bổ sung thực phẩm giàu canxi như hải sản hoặc sữa có thể giúp xương liền nhanh hơn. Nhưng thực tế, các nghiên cứu chưa chứng minh rằng canxi giúp rút ngắn thời gian liền xương ở người khỏe mạnh. Thay vào đó, một chế độ ăn cân đối, giàu các vi khoáng chất, vitamin, và protein sẽ tối ưu hơn cho quá trình phục hồi xương. Một số dưỡng chất cần thiết cho quá trình này gồm vitamin D hỗ trợ hấp thụ canxi, vitamin K, magiê, phốt pho, và collagen.

Nếu trong quá trình liền xương, bệnh nhân gặp các dấu hiệu bất thường như đau nhức dữ dội, sưng tấy kéo dài, hoặc khó vận động, nên đến ngay trung tâm y tế để được bác sĩ chuyên khoa tư vấn và điều trị. Sự can thiệp kịp thời và chính xác từ các bác sĩ sẽ giúp đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra suôn sẻ, tránh để lại biến chứng không mong muốn sau khi lành.

Như vậy qua bài viết trên đã giải quyết vấn đề xương mác chân bị lệch: Nguyên nhân và cách điều trị. Tóm lại, tình trạng xương mác chân bị lệch có thể tự hồi phục mà không ảnh hưởng nhiều đến khả năng vận động, đặc biệt khi được điều trị đúng cách và tuân thủ hướng dẫn chăm sóc.