Bị zona thần kinh kiêng gì trong ăn uống và sinh hoạt?

Điều trị zona thần kinh không khó, tuy nhiên bạn cần biết bị zona kiêng ăn gì, kiêng làm gì… Bằng cách đưa ra lựa chọn chế độ ăn uống sáng suốt, những người bị bệnh zona có thể thúc đẩy quá trình phục hồi, giảm bớt các triệu chứng và giảm thiểu nguy cơ biến chứng.

Những điều cần biết về zona thần kinh

Zona thần kinh - một bệnh nhiễm vi-rút do vi-rút varicella-zoster gây ra, có cùng nguồn gốc với bệnh thủy đậu. Loại vi-rút này còn được gọi là herpes zoster, có xu hướng làm cho sự hiện diện của nó được biết đến thông qua một loạt các triệu chứng khó chịu. Từ sốt đến đau rát giống như bỏng nặng, bệnh zona có thể gây ra những cảm giác khó chịu nhắm vào các vùng cụ thể của cơ thể, thường có dạng giống như dải.

Hầu hết những người phát triển bệnh zona đều có tiền sử mắc bệnh thủy đậu trong thời thơ ấu. Khi bệnh thủy đậu khỏi, virus varicella-zoster không biến mất hoàn toàn khỏi cơ thể. Thay vào đó, nó đi vào giai đoạn không hoạt động, cư trú trong hạch thần kinh. Khi ở trạng thái tiềm ẩn, không gây bệnh này, vi rút nằm chờ điều kiện thuận lợi để hoạt động trở lại. Các yếu tố như hệ thống miễn dịch suy yếu, thể chất yếu ớt hoặc thậm chí căng thẳng về cảm xúc có thể kích hoạt sự hồi sinh của nó. Sau khi được kích hoạt lại, vi-rút bắt đầu nhân lên và nhắm vào các đầu dây thần kinh cảm giác, dẫn đến sự phát triển của bệnh zona.

Giai đoạn đầu của nhiễm trùng bệnh zona được đánh dấu bằng cảm giác đau và rát ở một vùng da cụ thể và các mô bên dưới. Cảm giác khó chịu này thường kéo dài khoảng 1 - 3 ngày trước khi xuất hiện các cụm mụn nước riêng biệt. Điều cần thiết là tìm kiếm sự chăm sóc và điều trị y tế kịp thời để ngăn chặn sự tiến triển của những vết phồng rộp này. Nếu không được điều trị, chúng có thể lan rộng và hợp nhất, tạo thành một mảng phát ban lớn ở một bên cơ thể, thường lan rộng ra toàn bộ vùng ngực hoặc một đoạn xương sườn.

Mặc dù các triệu chứng của bệnh zona có thể gây khó chịu, nhưng điều quan trọng là bạn phải cố gắng không gãi, hoặc áp dụng các biện pháp khắc phục tại nhà khác nhau như chanh, muối, đậu xanh hoặc gạo nếp. Việc này có thể làm trầm trọng thêm tổn thương, dẫn đến lan rộng hơn, nhiễm trùng và loét tiềm ẩn. Tốt nhất là tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được hướng dẫn và đưa ra các lựa chọn điều trị thích hợp nhằm làm giảm bớt sự khó chịu do bệnh zona gây ra.

Zona thần kinh kiêng gì trong ăn uống?

Trong điều trị bệnh zona thần kinh, quá trình chữa bệnh bao gồm làm khô và đóng vảy trên các vết phồng rộp. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc đúng cách, những nốt mụn nước này có thể để lại những vết sẹo khó coi trên da. Ngoài ra, dịch tiết từ phát ban có thể gây khó chịu và ngứa ngáy, do đó, điều quan trọng là phải áp dụng chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp giảm bớt các triệu chứng.

Dưới đây là 7 nhóm thực phẩm hàng đầu mà những người bị bệnh zona nên tránh nếu chưa biết bị zona kiêng ăn gì để thúc đẩy quá trình chữa lành và giảm thiểu các biến chứng:

Ngũ cốc tinh chế

Các loại ngũ cốc tinh chế rất giàu tinh bột và đường có thể làm tăng lượng đường trong máu khi tiêu thụ với số lượng lớn. Lượng đường tăng cao có thể phá vỡ cân bằng điện giải và tạo môi trường thuận lợi cho vi rút và vi khuẩn phát triển, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Do đó, bị zona thần kinh kiêng gì thì nên tránh xa các loại ngũ cốc tinh chế. Tuy nhiên, cần lưu ý là thiếu tinh bột có thể dẫn đến giảm sức đề kháng và mức năng lượng thấp. Để vừa làm giảm các triệu chứng vừa duy trì lượng tinh bột đầy đủ, hãy cân nhắc kết hợp các thực phẩm thay thế như gạo lứt, khoai lang và ngũ cốc nguyên hạt vào bữa ăn hàng ngày của bạn.

Thực phẩm chứa nhiều đường

Người bị mắc bệnh zona thường có tâm trạng không ổn định, căng thẳng, áp lực. Mặc dù đồ ngọt có thể giúp thư giãn tạm thời và giúp giải phóng năng lượng tiêu cực, nhưng bạn cần hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu đường. Kẹo, nước ngọt và các mặt hàng tương tự có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến, cản trở quá trình lành vết thương và cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng, bao gồm các vitamin thiết yếu cần thiết cho quá trình tái tạo tế bào.

Các loại trái cây có hàm lượng đường cao như việt quất, cà chua, hồng và nho cũng nên được tiêu thụ ở mức độ vừa phải vì chúng có thể tạo điều kiện cho virus lây lan và ảnh hưởng đến nhiều vùng da.

Thực phẩm có thể dẫn đến sẹo

Ngoài việc điều trị bệnh zona, nên tránh một số loại thực phẩm để giảm thiểu nguy cơ phát triển sẹo trên da. Ví dụ, rau muống kích thích da non và củng cố lớp biểu mô, có thể dẫn đến hình thành sẹo lồi khi ăn trong thời gian bị bệnh. Gạo nếp do có tính sinh nhiệt nên vết thương có thể mưng mủ dẫn đến bội nhiễm. Những người bị dị ứng cũng nên hạn chế ăn tôm, cua và các loại hải sản khác, vì gãi ngứa có thể làm vỡ mụn nước, tăng nguy cơ nhiễm trùng và để lại sẹo.

Thực phẩm chứa gelatin

Gelatin, thường được tìm thấy trong thạch, kẹo dẻo và kẹo cao su, thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng và lan truyền rộng rãi của vi rút varicella-zoster (VZV) qua các sợi thần kinh. Do đó, những người bị bệnh zona nên tránh tiêu thụ thực phẩm có chứa thành phần gelatin.

Thực phẩm có chứa Axit Amin Arginine

Một số loại thực phẩm, bao gồm thịt gà, sô cô la, yến mạch, hạt bí ngô, đậu nành và đậu phộng, rất giàu arginine, một loại axit amin được biết là giúp tăng cường sự phát triển và nhân lên của virus VZV. Để ngăn ngừa sự lây lan của phát ban và mụn nước, bạn nên loại trừ thực phẩm có chứa arginine khỏi bữa ăn của mình trong giai đoạn hồi phục.

Đồ uống có cồn

Sử dụng đồ uống có cồn trong thời gian dài, bao gồm rượu, bia, nước hoa quả có cồn có thể làm suy giảm hệ thống miễn dịch, tạo môi trường thuận lợi cho virus lây lan và ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể. Hơn nữa, rượu cản trở khả năng chuyển hóa và loại bỏ độc tố của gan, khiến thuốc kháng vi-rút kém hiệu quả hơn. Để hỗ trợ quá trình chữa bệnh, điều quan trọng là phải kiêng rượu và không sử dụng chất kích thích trong khi điều trị bệnh zona.

Thực phẩm giàu chất béo

Thực phẩm đóng hộp và các mặt hàng chế biến sẵn như xúc xích và thịt hun khói thường chứa nhiều chất béo không lành mạnh và chất bảo quản. Thường xuyên ăn những thực phẩm như vậy có thể làm tăng lượng mỡ trong máu, dẫn đến tăng cân, béo phì và giảm hấp thu các vitamin và khoáng chất thiết yếu. 

Một hệ thống miễn dịch suy yếu do lượng chất béo dư thừa có thể tạo ra môi trường thuận lợi cho vi-rút phát triển, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Lựa chọn thực phẩm tươi như rau xanh, trái cây, cá có thể giúp bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho bữa ăn hàng ngày và hỗ trợ khả năng phòng vệ tự nhiên của cơ thể.

Zona thần kinh kiêng gì trong sinh hoạt?

Bệnh zona thần kinh cần được quản lý cẩn thận trong cuộc sống hàng ngày để giảm thiểu các biến chứng và đẩy nhanh quá trình lành bệnh. Ngoài các thực phẩm kể trên, người bệnh còn phải kiêng một số việc trong sinh hoạt hàng ngày để quá trình điều trị đạt hiệu quả như mong muốn.

Tránh đắp đậu xanh lên mụn nước

Phương pháp truyền thống sử dụng đậu xanh và gạo nếp để đắp lên vùng da bị phồng rộp không có hiệu quả chống lại vi-rút. Thay vào đó, nó có thể dẫn đến loét, kích ứng, tăng nguy cơ nhiễm trùng và để lại sẹo. Khi đậu xanh và gạo nếp tiếp xúc với nước bọt, vi khuẩn có trong miệng có thể bám vào chúng. Thoa hỗn hợp này lên vùng da bị phồng rộp có thể đưa những vi khuẩn này vào, dẫn đến tổn thương thêm.

Không kiêng nước, gió

Zona thần kinh kiêng nước không? Đây là vấn đề rất nhiều người bị zona quan tâm.

Có một quan niệm sai lầm phổ biến rằng những người bị bệnh zona nên tránh nước và tiếp xúc với gió. Tuy nhiên, hạn chế tắm và tránh không khí trong lành thực sự đi ngược lại các nguyên tắc điều trị hiệu quả và có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Việc vệ sinh thường xuyên bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch do bác sĩ chỉ định là vô cùng cần thiết để loại bỏ các tế bào da chết và bụi bẩn có thể tích tụ, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển.

Ngoài ra, mặc quần áo rộng rãi và thoáng khí có thể ngăn ngừa ma sát và vỡ mụn nước.

Gãi ngứa

Các chất tiết trong mụn nước zona có thể gây khó chịu và ngứa. Điều quan trọng cần nhớ là gãi vùng da bị ảnh hưởng sẽ không giúp giảm đau và thực sự có thể dẫn đến vỡ mụn nước, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Tiếp xúc với xà phòng và bụi bẩn càng làm trầm trọng thêm tình trạng này. Thay vì gãi, hãy cân nhắc che khu vực bị ảnh hưởng để bảo vệ da và giảm thiểu sự lây lan của virus sang người khác.

Lưu ý chăm sóc sức khỏe khi bị zona thần kinh

Bị bệnh zona có thể là một trải nghiệm đầy thử thách, nhưng với phương pháp chăm sóc sức khỏe đúng đắn, bạn có thể tăng cường quá trình chữa bệnh và giảm bớt sự khó chịu. Mặc dù tìm kiếm sự điều trị y tế chuyên nghiệp là rất quan trọng, nhưng có một số hướng dẫn cần thiết cần tuân theo khi quản lý sức khỏe của bạn tại nhà.

Giữ cho khu vực bị ảnh hưởng sạch sẽ, khô ráo và thông thoáng

Duy trì sự sạch sẽ và vệ sinh đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng và thúc đẩy quá trình lành bệnh. Nhẹ nhàng làm sạch vùng bị ảnh hưởng bằng nước ấm/nước muối sinh lý, đảm bảo vùng da đó luôn khô ráo và thông thoáng suốt cả ngày. Điều này giúp tạo ra một môi trường không khuyến khích sự phát triển của vi khuẩn và hỗ trợ quá trình phục hồi.

Tránh sử dụng lá và thuốc tùy tiện

Điều quan trọng là không được bôi các loại lá hoặc thuốc khác nhau lên vùng da bị tổn thương mà không có hướng dẫn y tế thích hợp. Mặc dù các biện pháp tự nhiên nghe có vẻ thuyết phục, nhưng chúng có khả năng can thiệp vào quá trình chữa bệnh và làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Nên tuân thủ các loại thuốc được kê đơn và tham khảo ý kiến ​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để có các lựa chọn điều trị thích hợp.

Tránh ngâm vùng da bị viêm hoặc bị nhiễm trùng trong nước hoặc dung dịch

Khi điều trị bệnh zona, điều quan trọng là tránh ngâm vùng da bị viêm hoặc nhiễm trùng vào nước hoặc bất kỳ dung dịch nào khác. Độ ẩm quá mức có thể cản trở quá trình chữa lành và có khả năng dẫn đến các biến chứng nặng hơn. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc giữ cho khu vực bị ảnh hưởng sạch sẽ và khô ráo như đã đề cập trước đó.

Nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc

Lo lắng và căng thẳng quá mức có thể cản trở quá trình chữa bệnh. Căng thẳng có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch và tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể của bạn. Tham gia các hoạt động như đi bộ, yoga hoặc thiền để thúc đẩy lưu thông máu, kích thích quá trình chữa bệnh và thư giãn tâm trí. Bằng cách quản lý mức độ căng thẳng, bạn có thể hỗ trợ quá trình phục hồi của cơ thể và nâng cao sức khỏe tổng thể của mình.

Vệ sinh tay khi bôi thuốc

Khi thoa thuốc bôi zona thần kinh theo chỉ định, hãy nhớ rửa tay thật sạch trước đó để ngăn vi khuẩn lây lan. Duy trì vệ sinh tay đúng cách làm giảm nguy cơ lây nhiễm thêm và thúc đẩy một môi trường chữa bệnh an toàn.

Không làm bóc lớp vảy

Khi vết thương bắt đầu đóng vảy, cảm giác ngứa và khó chịu là điều bình thường. Tuy nhiên, nên tránh bóc vảy vì có thể làm gián đoạn quá trình lành da và tăng khả năng nhiễm trùng, để lại sẹo. Hãy để lớp vảy bong ra tự nhiên khi chúng đã sẵn sàng, điều đó cho thấy lớp da bên dưới đã lành.

Tập thể dục vừa phải và tham khảo ý kiến ​​chuyên gia

Tập thể dục vừa phải, chẳng hạn như đi bộ hoặc yoga, có thể thúc đẩy lưu thông máu, kích thích quá trình chữa bệnh và mang lại cảm giác thư thái. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải tham khảo ý kiến ​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ tập thể dục nào. Họ có thể đưa ra các khuyến nghị phù hợp dựa trên tình trạng cá nhân của bạn và đảm bảo việc tập thể dục là an toàn và phù hợp với nhu cầu cụ thể của bạn.

Tránh tự dùng thuốc

Không tự ý mua hoặc sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Bệnh zona đòi hỏi một phương pháp điều trị toàn diện và việc tự dùng thuốc có thể dẫn đến kết quả không hiệu quả hoặc có khả năng gây hại. Luôn luôn tham khảo ý kiến ​​chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được đánh giá, chẩn đoán và kê đơn thuốc thích hợp.

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh zona thần kinh cũng như zona thần kinh kiêng gì trong ăn uống và sinh hoạt. Bằng cách tuân thủ các nguyên tắc trong điều trị, hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia y tế, bạn có thể tối ưu hóa thói quen chăm sóc sức khỏe của mình và mở đường cho sự phục hồi nhanh chóng sau bệnh zona.

Việc phòng bệnh zona thần kinh rất quan trọng, hiện Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đã có đặt trước vắc xin Shingrix - Vắc xin được khuyến cáo phòng ngừa bệnh lý Zona thần kinh do chủng Herpes Zoster gây nên. Đây là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất giúp phòng ngừa bệnh hiệu quả.

Xem thêm:

• Các vị trí nhiễm bệnh zona thần kinh thường gặp nhất
• Hướng dẫn cách giảm đau sau zona thần kinh hiệu quả