Lão thị: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Lão thị là gì?

Lão thị là thuật ngữ y học cho việc mắt mất khả năng thay đổi tiêu điểm, được hiểu là tình trạng mất khả năng tập trung nhìn gần như mắt bình thường, xảy ra theo tiến trình lão hóa của cơ thể. Hầu hết mọi người bắt đầu nhận thấy ảnh hưởng của chứng lão thị sau tuổi 40, khi họ bắt đầu gặp khó khăn khi nhìn rõ các chữ in nhỏ và ở cự ly gần, và trở nên tồi tệ hơn cho đến giữa những năm 60 tuổi.

Mặc dù lão thị là một sự thay đổi bình thường ở mắt khi chúng ta già đi, nhưng nó thường là một vấn đề quan trọng và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống vì đó là dấu hiệu lão hóa không thể che giấu.

Lão thị là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên và không phải là một căn bệnh. Đây là một loại tật khúc xạ phổ biến mà các chuyên gia Nhãn khoa có thể dễ dàng điều chỉnh bằng kính, kính áp tròng hoặc phẫu thuật.

Lão thị rất phổ biến. Trên toàn cầu, có khoảng 1,8 tỷ người mắc bệnh lão thị vào năm 2015. Các nhà nghiên cứu ước tính con số này sẽ tăng lên 2,1 tỷ vào năm 2030.

Những dấu hiệu và triệu chứng của lão thị

Các dấu hiệu và triệu chứng chính của lão thị bao gồm:

• Cần nhiều ánh sáng hơn khi đọc hoặc xem ở cự ly gần;
• Tầm nhìn mờ ở khoảng cách mà bình thường trước đây có thể đọc được;
• Có xu hướng giữ tài liệu hoặc sách báo đọc xa hơn để các chữ cái rõ ràng hơn;
• Đau đầu hoặc mỏi mắt vì làm việc ở cự ly gần khiến bạn cảm thấy mệt mỏi.

Biến chứng của lão thị

Nếu chứng lão thị của bạn không được chẩn đoán hoặc điều trị, thị lực của bạn có thể sẽ xấu đi dần. Việc này sẽ ngày càng ảnh hưởng đến sinh hoạt của bạn theo thời gian. Bạn có thể bị khuyết tật thị giác nghiêm trọng nếu không thực hiện điều trị.

Bạn sẽ gặp vấn đề trong việc duy trì mức độ hoạt động và năng suất thông thường tại nơi làm việc cũng như trong các hoạt động hàng ngày.

Bởi vì mọi người đều mắc chứng lão thị khi có tuổi nên có thể mắc song song với một loại vấn đề về mắt khác. Lão thị có thể xảy ra kết hợp với:

• Loạn thị, là sự không hoàn hảo về độ cong của giác mạc, gây mờ mắt;
• Viễn thị;
• Cận thị.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp chuyên gia Nhãn khoa nếu bạn có các triệu chứng lão thị hoặc các vấn đề khác về thị lực. Tầm nhìn mờ có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề. Vì vậy, điều quan trọng là bác sĩ phải đánh giá về thị lực và thị trường của bạn và xác định nguyên nhân dẫn đến triệu chứng.

Ngay cả khi không có triệu chứng, bạn vẫn nên kiểm tra mắt và thị lực thường xuyên. Tần suất bạn cần khám mắt thường phụ thuộc vào độ tuổi, sức khỏe của mắt và các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Hầu hết người lớn cần khám một đến hai năm một lần.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh lão thị

Những thay đổi liên quan đến tuổi tác ở mắt gây ra chứng lão thị. Trong vài thập kỷ đầu đời, thấu kính của mắt bạn mềm mại và linh hoạt. Nó dễ dàng thay đổi hình dạng khi bạn chuyển tầm nhìn từ vật ở xa sang vật ở gần. Khả năng này (điều tiết) cho phép ánh sáng chiếu vào võng mạc của bạn để bạn có thể nhìn rõ các vật thể.

Khi bạn già đi, thấu kính của bạn kém linh hoạt hơn và gặp khó khăn trong việc hội tụ ánh sáng như bình thường. Điều này dẫn đến các triệu chứng lão thị bắt đầu ở độ tuổi 40 và giảm dần ở độ tuổi giữa 60.

Hãy tưởng tượng đôi mắt của bạn giống như một chiếc máy ảnh. Ống kính trong máy ảnh có thể tự động lấy nét trên các vật thể ở gần hoặc xa. Thấu kính của bạn hoạt động cùng với giác mạc để thực hiện công việc này và giúp bạn có tầm nhìn rõ ràng.

Thấu kính của bạn tiếp tục phát triển khi mắt bạn già đi. Các lớp tế bào mới hình thành. Quá trình này làm dày ống kính của bạn và làm cho nó kém linh hoạt hơn. Kết quả là, ánh sáng không thể chiếu đúng vào võng mạc của bạn và tầm nhìn cận cảnh của bạn sẽ bị mờ đi.

Những ai có nguy cơ mắc phải lão thị?

Yếu tố nguy cơ đáng kể nhất đối với chứng lão thị là tuổi tác. Nó ảnh hưởng đến tất cả mọi người, nhưng một số người nhận biết được các dấu hiệu của lão thị trước những người khác.

Những người trên 40 tuổi thường xảy ra tình trạng lão thị. Tuy nhiên, một số loại thuốc và tình trạng bệnh lý có thể khiến chứng lão thị xuất hiện ở những người dưới 40 tuổi. Tình trạng này được gọi là chứng lão thị sớm.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải lão thị

Các yếu tố nguy cơ gây lão thị sớm bao gồm:

• Có tật viễn thị trước đó;
• Dùng một số loại thuốc, bao gồm thuốc kháng histamin hoặc thuốc chống trầm cảm;
• Đái tháo đường;
• Bệnh đa xơ cứng (MS);
• Bệnh tim mạch;
• Thiếu máu, giảm tuần hoàn đến mắt;
• Bệnh nhược cơ;
• Chấn thương hoặc bệnh về mắt.

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm lão thị

Bác sĩ chuyên ngành Nhãn khoa có thể chẩn đoán bệnh lão thị bằng khám mắt. Một phần quan trọng của bài kiểm tra này là đánh giá khúc xạ để đo mức độ nhìn thấy các vật thể ở những khoảng cách cụ thể. Đánh giá này cho bác sĩ biết liệu người bệnh có bị viễn thị và/hoặc loạn thị hay không và liệu bạn có bị cận thị hay viễn thị hay không.

Theo Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ, những người trưởng thành không có bất kỳ triệu chứng hoặc yếu tố nguy cơ nào liên quan đến bệnh về mắt nên được khám mắt tổng quát ở tuổi 40. Khám mắt có thể xác định các dấu hiệu sớm của bệnh và những thay đổi về thị lực có thể bắt đầu, đôi khi không có bất kỳ triệu chứng nào ở độ tuổi này. Lão thị có thể được chẩn đoán như một phần của khám mắt tổng quát. Khi kiểm tra mắt, bác sĩ có thể sử dụng thuốc giãn đồng tử nhỏ mắt đặc biệt để bác sĩ có thể kiểm tra bên trong mắt bạn.

Điều trị lão thị

Tùy thuộc vào sức khỏe, lối sống và sở thích của bạn, bác sĩ Nhãn khoa có thể đề xuất bất kỳ phương pháp nào sau đây để điều chỉnh chứng lão thị:

• Kính đeo mắt;
• Kính áp tròng;
• Thuốc nhỏ mắt;
• Phẫu thuật.

Kính mắt

Đeo kính mắt là cách đơn giản, an toàn để khắc phục các vấn đề về thị lực do lão thị gây ra. Bạn có thể sử dụng kính đọc sách không kê đơn (không cần kê đơn) nếu bạn có thị lực tốt, không bị điều chỉnh trước khi phát triển chứng lão thị. Hãy hỏi bác sĩ nhãn khoa của bạn xem kính không kê đơn có phù hợp với bạn không.

Bạn sẽ cần đeo kính theo toa để điều trị chứng lão thị nếu kính không kê đơn không đủ hoặc nếu bạn đã cần kính điều trị cận thị, viễn thị hoặc loạn thị.

Kính áp tròng

Những người không muốn đeo kính mắt thường thử dùng kính áp tròng để cải thiện các vấn đề về thị lực do chứng lão thị gây ra. Tùy chọn này có thể không phù hợp với bạn nếu bạn mắc một số bệnh liên quan đến mí mắt, tuyến lệ hoặc bề mặt của mắt như khô mắt.

Thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt là một lựa chọn tốt cho một số người bị lão thị. Thuốc nhỏ mắt Pilocarpine làm cho đồng tử co nhỏ hơn để cải thiện độ sâu của tiêu điểm và cho bạn tầm nhìn cận cảnh rõ ràng hơn. Đây là loại thuốc nhỏ mắt đầu tiên được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho bệnh viễn thị. Tác dụng phụ của thuốc bao gồm đỏ mắt, đau đầu, thậm chí gây bong võng mạc.

Phẫu thuật khúc xạ

Phẫu thuật khúc xạ làm thay đổi hình dạng giác mạc của bạn. Đối với chứng lão thị, phương pháp điều trị này có thể được sử dụng để cải thiện tầm nhìn cận cảnh ở mắt không thuận của bạn. Nó giống như đeo kính áp tròng monovision. Ngay cả sau khi phẫu thuật, bạn có thể cần phải sử dụng kính mắt để có thể nhìn cận cảnh.

Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn về những tác dụng phụ có thể xảy ra vì quy trình phẫu thuật này không thể đảo ngược được. Bạn có thể muốn thử kính áp tròng monovision một thời gian trước khi quyết định phẫu thuật.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của lão thị

Chế độ sinh hoạt:

• Đi khám mắt định kỳ;
• Kiểm soát các bệnh lý mạn tính có thể góp phần làm giảm thị lực, chẳng hạn như bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp;
• Đeo kính râm khi đi ngoài trời nắng;
• Đeo kính bảo vệ khi tham gia các hoạt động có thể dẫn đến chấn thương mắt;
• Sử dụng ánh sáng tốt khi đọc sách;
• Hãy chắc chắn rằng bạn đang sử dụng đúng loại kính đeo mắt phù hợp với tình trạng của mình.

Chế độ dinh dưỡng:

Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh với thực phẩm chứa chất chống oxy hóa, vitamin A và beta carotene. Bạn có thể tham khảo một số gợi ý sau:

• Vitamin A: Vitamin A có trong cà rốt giúp bảo vệ giác mạc và võng mạc của mắt. Chất chống oxy hóa mạnh mẽ cũng rất quan trọng để duy trì tầm nhìn ban đêm. Ngoài cà rốt, khoai lang, dưa đỏ và xoài là nguồn cung cấp vitamin A dồi dào.
• Lutein and Zeaxanthin: Lutein và zeaxanthin là hai carotenoid cần thiết cho chức năng võng mạc và giúp bảo vệ mắt khỏi stress oxy hóa. Bạn có thể tìm thấy những chất dinh dưỡng cần thiết cho mắt này trong các loại rau lá xanh như rau bina và cải xoăn.
• Kẽm: Kẽm là chất chống oxy hóa chống lại các gốc tự do có trong hoàng điểm. Nó có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh AMD và các tổn thương khác ở hoàng điểm. Thịt đỏ và động vật có vỏ là nguồn cung cấp kẽm tuyệt vời.
• Vitamin C: Bảo vệ mắt bạn khỏi tác hại của tia cực tím (UV) và chịu trách nhiệm hình thành collagen, một loại protein cung cấp cấu trúc của mắt chúng ta. Ngoài ra, vitamin C thúc đẩy các mạch máu khỏe mạnh bằng cách kiểm soát lượng oxy trong mắt. Bạn có thể tăng cường vitamin C không chỉ từ cam. Các loại rau, bao gồm ớt chuông đỏ, bông cải xanh và rau bina, cũng là những nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời.
• Omega-3: Làm chậm quá trình thoái hóa của mắt, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển. Omega-3 cải thiện chức năng nước mắt và giảm viêm, do đó làm giảm nguy cơ mắc một số bệnh về mắt. Thêm cá hồi, cá ngừ hoặc cá thu vào chế độ ăn uống của bạn để đảm bảo sức khỏe võng mạc.

Phòng ngừa lão thị

Bạn không thể ngăn ngừa chứng lão thị vì đây là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên. Nhưng bạn có thể thực hiện các bước để bảo vệ sức khỏe đôi mắt của mình. Lời khuyên bao gồm:

• Đeo kính râm để bảo vệ mắt bạn khỏi tia cực tím (UV) có hại;
• Ăn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe của mắt, bao gồm vitamin A, vitamin C, vitamin E và lutein;
• Tìm hiểu về hội chứng thị giác máy tính và điều chỉnh thói quen dùng máy tính và đọc sách của bạn để giảm mỏi mắt và ngăn ngừa bệnh về mắt.

Các câu hỏi thường gặp về lão thị

Sự khác biệt giữa lão thị và viễn thị là gì?

Lão thị và viễn thị đều là những tật khúc xạ gây mờ mắt khi nhìn gần. Nhưng chúng có những nguyên nhân cơ bản khác nhau. Lão thị xảy ra khi thấu kính của mắt bạn mất đi tính linh hoạt. Viễn thị xảy ra khi nhãn cầu của bạn quá ngắn hoặc giác mạc quá phẳng.

Có thể bị lão thị và cận thị cùng một lúc không?

Có và nó rất phổ biến. Cận thị có nghĩa là mắt bạn tập trung quá mức một cách tự nhiên, khiến tầm nhìn cận cảnh rõ ràng nhưng tầm nhìn xa bị mờ. Tuy nhiên, nếu bạn bị cận thị và trên 40 tuổi, bạn vẫn sẽ cảm nhận được ảnh hưởng của chứng lão thị khi đeo kính hoặc kính áp tròng. Bác sĩ có thể cập nhật toa kính của bạn để điều chỉnh cho cả chứng lão thị và cận thị.

Tôi có thể mong đợi điều gì nếu tôi bị lão thị?

Trao đổi với bác sĩ về các triệu chứng và tác động của chúng đối với cuộc sống hàng ngày của bạn. Họ sẽ giúp bạn tìm ra phương pháp khắc phục phù hợp nhất. Bạn có thể cần thử nhiều phương pháp khác nhau trước khi tìm được phương pháp phù hợp với nhu cầu và lối sống của mình.