Viêm mống mắt: Hiểu hơn về triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị

Viêm mống mắt là bệnh lý gì?

Mống mắt là một cấu trúc mỏng, vòng sợi cơ có màu xung quanh đồng tử của mắt, có tác dụng điều chỉnh kích thước của đồng tử tùy theo điều kiện ánh sáng đi vào mắt.

Viêm mống mắt là một loại viêm màng bồ đào xảy ra khi mống mắt bị viêm đôi khi đi kèm viêm thể mi. Còn được gọi là viêm màng bồ đào trước, là loại viêm màng bồ đào phổ biến nhất.

Viêm mống mắt chia thành 2 loại:

• Viêm mống mắt cấp tính: biểu hiện lâm sàng phổ biến nhất, phát triển rất nhanh trong vòng vài tuần và không kéo dài. Lành nhanh và thường hồi phục hoàn toàn thị lực khi được điều trị.
• Viêm mống mắt mãn tính: ít phổ biến hơn, phát triển dần dần và có thể kéo dài hàng tháng. Thường đáp ứng điều trị kém hơn đi kèm với nguy cơ cao sẽ suy giảm thị lực trầm trọng.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm mống mắt

Tình trạng viêm có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt, gây đau nhức và có thể tái phát. Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm mống mắt có thể bao gồm:

• Mắt đỏ quanh mống mắt;
• Đau mắt thường âm ỉ hoặc đau nhói;
• Đau đầu;
• Giảm thị lực;
• Điểm nổi trong tầm nhìn;
• Đồng tử nhỏ hoặc có hình dạng bất thường;
• Nhạy cảm với ánh sáng hay sợ ánh sáng.

Biến chứng có thể gặp khi mắc viêm mống mắt

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm mống mắt có thể dẫn đến một loạt biến chứng, một số có thể dẫn đến mất thị lực nghiêm trọng. Các biến chứng tiềm ẩn của viêm mống mắt có thể được phân thành hai nhóm: Mắt và hệ thống.

Biến chứng ở mắt

• Bệnh tăng nhãn áp: Tình trạng viêm mãn tính có thể dẫn đến tăng nhãn áp, có thể làm tổn thương dây thần kinh thị giác và dẫn đến mất thị lực không thể phục hồi.
• Đục thủy tinh thể: Viêm ở mắt có thể đẩy nhanh quá trình phát triển đục thủy tinh thể, dẫn đến mờ mắt.
• Phù hoàng điểm: Tình trạng này liên quan đến sưng tấy ở phần mắt chịu trách nhiệm về thị lực trung tâm, sắc nét, có thể là do viêm mống mắt mãn tính.
• Lắng đọng canxi trên giác mạc.
• Sẹo (synechiae): Viêm mống mắt dai dẳng có thể khiến mống mắt dính vào giác mạc hoặc thủy tinh thể, gây ra sẹo, làm gián đoạn dòng chất dinh dưỡng và làm suy giảm chức năng của mắt.

Biến chứng hệ thống

Viêm mống mắt cũng có thể đóng vai trò là dấu hiệu cảnh báo các bệnh viêm hoặc tự miễn toàn thân, bao gồm viêm cột sống dính khớp, viêm khớp phản ứng hoặc bệnh viêm ruột. Việc phát hiện và quản lý sớm bệnh viêm mống mắt có thể giúp chẩn đoán và kiểm soát các tình trạng toàn thân này.

Viêm mống mắt không phải là một tình trạng có thể xem nhẹ. Các biến chứng tiềm ẩn của nó có thể ảnh hưởng đáng kể đến tầm nhìn và chất lượng cuộc sống nói chung của một người. Tuy nhiên, điều trị kịp thời và theo dõi thường xuyên có thể giảm đáng kể nguy cơ biến chứng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nên đến gặp bác sĩ khi:

• Bất kể khi nào bạn có các triệu chứng kể trên, hoặc thị lực trở nên tồi tệ hơn.
• Bị đau mắt dữ dội và đau đầu.
• Các triệu chứng trở nên tệ hơn hoặc không thuyên giảm khi điều trị.
• Xuất hiện các triệu chứng mới.

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Việc chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ diễn tiến nặng của bệnh cũng như hạn chế các biến chứng của bệnh.

Nguyên nhân dẫn đến viêm mống mắt

Hầu hết các trường hợp viêm mống mắt là không rõ nguyên nhân, trong đó khoảng 20% là do chấn thương kín.

Nguyên nhân gây viêm mống mắt bao gồm:

Chấn thương

Viêm mống mắt cấp tính có thể do chấn thương mắt như:

• Chấn thương do tiếp xúc vật cùn hoặc sắc nhọn.
• Bỏng do hóa chất hoặc lửa.

Bệnh tự miễn

Viêm mống mắt không do chấn thương thường liên quan đến các bệnh hệ thống bao gồm:

• Viêm khớp dạng thấp vị thành niên;
• Viêm loét đại tràng;
• Hội chứng Reiter;
• Bệnh Sarcoidosis;
• Viêm thận ống kẽ thận và viêm màng bồ đào;
• Lupus ban đỏ hệ thống;
• Bệnh đa xơ cứng;
• Viêm cột sống dính khớp.

Bệnh truyền nhiễm

• Bệnh lao;
• Chlamydia;
• Bệnh Lyme;
• Herpes Simplex;
• Bệnh Toxoplasmosis;
• Virus Varicella-Zoster (Herpes zoster phthalicus hoặc bệnh Zona);
• Bệnh giang mai.

Nguyên nhân khác

• Do thuốc gây ra;
• Ung thư như ung thư hạch, bệnh bạch cầu, khối u ác tính;
• U hạt ở trẻ vị thành niên.

Những ai có nguy cơ mắc viêm mống mắt?

Bất cứ ai cũng có thể bị viêm mống mắt.

Viêm mống mắt do chấn thương có thể xảy ra với bất cứ ai. Đây là một trong những lý do tại sao việc bảo vệ đôi mắt của bạn là rất quan trọng khi tham gia vào các hoạt động khiến thị lực của bạn gặp nguy hiểm.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc viêm mống mắt

Nguy cơ phát triển bệnh viêm mống mắt sẽ tăng lên nếu bạn:

• Có sự thay đổi di truyền của gen HLA – B27: Gen ảnh hưởng lên chức năng hệ thống miễn dịch làm tăng nguy cơ bị viêm mống mắt hơn ở người mang gen này.
• Bệnh lây truyền qua đường tình dục: Cả bệnh giang mai và HIV/AIDS đều có liên quan đến sự phát triển của bệnh viêm mống mắt. Chlamydia cũng có thể lây lan sang mắt và gây ra các triệu chứng viêm mống mắt.
• Có hệ thống miễn dịch suy yếu hoặc rối loạn tự miễn dịch: Một số bệnh liên quan đến tự miễn dịch làm tổn hại hệ thống miễn dịch có liên quan đến việc phát triển bệnh viêm mống mắt, bao gồm một dạng viêm khớp được gọi là viêm cột sống dính khớp và Sarcoidosis, một tình trạng hiếm gặp để lại các mảng mô nhỏ trên các cơ quan của cơ thể.
• Hút thuốc lá: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hút thuốc góp phần vào nguy cơ gây viêm mống mắt.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm mống mắt

Để chẩn đoán viêm mống mắt, bác sĩ dựa vào triệu chứng lâm sàng và thực hiện khám mắt toàn diện, bao gồm:

• Kỳ thi bên ngoài: Sử dụng đèn bút, bác sĩ sẽ kiểm tra đồng tử xem có bị đỏ và có dấu hiệu tiết dịch hay không.
• Kiểm tra thị lực: Điều này kiểm tra độ sắc nét của tầm nhìn của bạn bằng biểu đồ mắt.
• Kiểm tra đèn khe: Bác sĩ sẽ sử dụng kính hiển vi có đèn để quan sát bên trong mắt của bạn và tìm kiếm các dấu hiệu viêm mống mắt. Có thể sử dụng thuốc nhỏ mắt làm giãn đồng tử, giúp dễ dàng phát hiện tình trạng viêm và kiểm tra áp lực của mắt.

Các xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như xét nghiệm máu và chụp X-quang, có thể cần thiết để xác định nguyên nhân cơ bản gây viêm mống mắt.

Phương pháp điều trị viêm mống mắt

Điều trị chủ yếu nhằm mục đích giảm viêm, đau và ngăn ngừa các biến chứng. Có nhiều lựa chọn điều trị phù hợp tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm mống mắt. Những trường hợp nhẹ có thể được điều trị tại nhà, những trường hợp nặng hơn cần được điều trị bởi bác sĩ nhãn khoa.

Thuốc nhỏ mắt steroid

Thuốc nhỏ mắt steroid có thể giúp giảm đau nhanh và ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn cho mắt. Chúng có thể được áp dụng hàng ngày, nhưng không nên dùng trong thời gian dài vì có nguy cơ phát triển bệnh tăng nhãn áp.

Thuốc nhỏ mắt làm giãn nở

Thuốc nhỏ mắt làm giãn mắt làm giảm các triệu chứng viêm mống mắt bằng cách mở rộng đồng tử của mắt. Điều này làm giảm đau và bảo vệ đồng tử khỏi các biến chứng nặng hơn.

Tiêm steroid

Tiêm steroid có thể được sử dụng trong trường hợp viêm mống mắt nặng. Tiêm steroid giúp giảm các triệu chứng viêm mống mắt và cũng ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn. Tác dụng của việc tiêm steroid kéo dài hơn thuốc nhỏ mắt steroid, nhưng cả hai đều làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tăng nhãn áp sau này.

Thuốc kháng sinh

Thuốc nhỏ mắt kháng sinh có thể được sử dụng để điều trị viêm mống mắt do nhiễm khuẩn. Thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn và ngăn chặn nó lây lan. Thuốc mỡ kháng sinh cũng có thể được sử dụng để làm giảm các triệu chứng.

Chườm ấm

Có thể dễ dàng chườm ấm tại nhà bằng cách lấy một chiếc khăn sạch, làm ướt bằng nước ấm và đắp khăn lên mắt. Chườm ấm sẽ giúp dưỡng ẩm và làm dịu đôi mắt bị viêm mống mắt.

Thuốc không theo toa

Các loại thuốc không kê đơn (OTC), chẳng hạn như Tylenol và Advil, có thể giúp giảm đau do viêm mống mắt. Thuốc nhỏ mắt OTC cũng có thể làm giảm các triệu chứng bằng cách bôi trơn mắt và giúp chúng giữ được độ ẩm.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến viêm mống mắt

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị.
• Vệ sinh mắt đúng cách.
• Đeo kính râm tối màu: Điều này sẽ giúp ngăn ngừa đau đớn và nhạy cảm với ánh sáng. Kính râm có khả năng chống tia UVA và UVB. Điều này sẽ bảo vệ đôi mắt của bạn khi bạn đi ra ngoài.
• Sử dụng thuốc nhỏ mắt một cách an toàn: Sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ dẫn của bác sĩ. Thuốc nhỏ mắt cũng có thể đi kèm với hướng dẫn an toàn. Thực hiện theo tất cả các hướng dẫn để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng. Đừng chạm đầu chai vào mắt bạn. Vi trùng từ mắt bạn có thể lây lan sang lọ thuốc.
• Duy trì lối sống lành mạnh, nghỉ ngơi, hạn chế thức khuya và giảm thời gian sử dụng các thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại, tivi…
• Khám mắt thường xuyên có thể giúp phát hiện và điều trị sớm, giảm đáng kể nguy cơ biến chứng.

Chế độ dinh dưỡng:

• Chế độ ăn nên ăn những thực phẩm chứa Omega-3 có nhiều trong cá hồi, cá thu, cá trích, hạt lanh, hạt chia, quả óc chó…
• Nên ăn các loại rau củ quả có chứa chất chống oxy hóa cao giúp làm giảm tình trạng viêm như bông cải xanh, bắp cải, ớt chuông, rau xanh, các loại hạt, ngũ cốc…
• Không nên sử dụng các chất kích thích: Bia, rượu, caffeine.
• Hạn chế ăn đồ nhiều dầu mỡ, thức ăn nhanh, đóng hộp, giảm lượng gia vị cay nóng khi chế biến thức ăn.
• Ăn chín uống sôi, không ăn thức ăn hỏng, ôi thiu.

Phương pháp phòng ngừa viêm mống mắt

Để phòng ngừa diễn tiến nặng của hội chứng rối loạn sinh tủy một cách hiệu quả, hãy tham khảo các biện pháp sau đây:

• Khám mắt định kỳ thường xuyên để phát hiện sớm viêm mống mắt;
• Tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ;
• Chế độ ăn và sinh hoạt phù hợp và lành mạnh.