Bệnh viêm ruột IBD là gì? Những vấn đề cần biết về bệnh viêm ruột IBD

Bệnh viêm ruột IBD là gì?

Bệnh viêm ruột (Inflammatory bowel disease - IBD) là thuật ngữ mô tả các rối loạn liên quan đến tình trạng viêm mạn tính trong đường tiêu hóa. Các loại IBD bao gồm:

• Viêm loét đại tràng: Tình trạng này liên quan đến tình trạng viêm và loét niêm mạc dọc theo chiều dài khung đại tràng và trực tràng.
• Bệnh Crohn: Loại IBD này được đặc trưng bởi tình trạng viêm niêm mạc đường tiêu hóa, thường có thể liên quan đến các lớp sâu. Bệnh Crohn thường ảnh hưởng nhất đến ruột non và thỉnh thoảng ảnh hưởng đến đại tràng.

Cả viêm loét đại tràng và bệnh Crohn thường có đặc điểm lâm sàng như tiêu chảy, chảy máu trực tràng, đau bụng, mệt mỏi và sụt cân.

Những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm ruột IBD

Các triệu chứng bệnh viêm ruột khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng viêm và nơi xảy tổn thương (ruột non, ruột già hay trực tràng), có biến chứng hay chưa,... Các triệu chứng bệnh biểu hiện từ nhẹ nhàng đến nghiêm trọng, xen kẽ những giai đoạn bệnh hoạt động và những giai đoạn thuyên giảm không triệu chứng gì.

Các triệu chứng chính của bệnh viêm ruột có thể bao gồm:

• Tiêu chảy kéo dài hơn 4 tuần;
• Đau bụng;
• Phân có máu hoặc chất nhầy;
• Mệt mỏi;
• Sụt cân không chủ ý.

Tác động của bệnh viêm ruột IBD với sức khỏe

Đối với một số người, bệnh viêm ruột ít ảnh hưởng đến sức khỏe vì chỉ biểu hiện bởi một số triệu chứng nhẹ. Đối với một số người khác, bệnh có thể gây nên tình trạng suy nhược, mất nước hoặc các biến chứng đe dọa tính mạng.

Biến chứng có thể gặp khi mắc phải bệnh viêm ruột IBD

Viêm loét đại tràng và bệnh Crohn có một số biến chứng chung như:

• Ung thư: Khi bị viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn ảnh hưởng đến đại tràng có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng. Việc sàng lọc ung thư bằng nội soi định kỳ thường bắt đầu khoảng 8 đến 10 năm sau khi chẩn đoán.
• Bệnh lý cơ quan khác: Một số bệnh lý ngoài ruột như viêm khớp, tổn thương da và viêm mắt (viêm màng bồ đào) có thể xảy ra trong quá trình bùng phát IBD.
• Các cục máu đông: IBD làm tăng nguy cơ đông máu trong tĩnh mạch và động mạch.
• Mất nước: Tiêu chảy quá mức có thể dẫn đến mất nước đặc biệt ở những bệnh nhân lớn tuổi, ăn uống kém.

Các biến chứng của bệnh Crohn gồm:

• Tắc ruột: Bệnh Crohn ảnh hưởng đến toàn bộ độ dày của thành ruột. Theo thời gian, các phần của ruột có thể dày lên và hẹp lại, có thể cản trở dòng chảy của chất tiêu hóa gây nên sự ùn tắc trong ruột.
• Suy dinh dưỡng: Tiêu chảy, đau bụng, mệt mỏi,... có thể khiến bạn khó ăn hoặc khiến ruột khó hấp thụ đủ chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng bạn, thiếu máu do thiếu chất sắt hoặc vitamin B12,...
• Đường rò: Đôi khi tình trạng viêm có thể lan rộng hoàn toàn qua thành ruột tạo ra lỗ rò. Lỗ rò gần hoặc xung quanh vùng hậu môn là loại phổ biến nhất. Trong một số trường hợp, lỗ rò có thể bị nhiễm trùng và tạo thành một túi mủ bị nhiễm trùng được gọi là áp xe.
• Vết nứt hậu môn: Đây là một vết rách nhỏ ở mô lót hậu môn hoặc ở vùng da xung quanh hậu môn gây đau và dễ bị nhiễm trùng nếu không vệ sinh và điều trị đúng.

Các biến chứng của bệnh viêm loét đại tràng gồm:

• Megacolon độc hại: Viêm loét đại tràng có thể khiến đại tràng viêm và sưng lên rất nghiêm trọng.
• Thủng đại tràng: Đại tràng bị thủng xuất hiện khi đại tràng viêm loét nghiêm trọng thành đại tràng mỏng hơn và dễ thủng.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn gặp phải sự thay đổi dai dẳng trong thói quen đại tiện hoặc nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào của bệnh viêm ruột đã kể trên.

Cho đến nay, nguyên nhân gây nên tình trạng IBD vẫn còn là một bí ẩn. Có nhiều nguyên nhân được cho là có liên quan nhưng không có nguyên nhân nào phổ biến ở tất cả các bệnh nhân mắc bệnh này. Trước đây, người ta nghi ngờ chế độ ăn kiêng và sự căng thẳng tinh thần gây nên bệnh lý này, nhưng hiện nay những yếu tố này có thể làm nặng thêm nhưng không phải là nguyên nhân gây ra IBD.

Miễn dịch: Bệnh viêm ruột (IBD) xảy ra ở những người có bộ gen dễ tổn thương kết hợp phản ứng miễn dịch không phù hợp với hệ vi khuẩn đường ruột. IBD xảy ra khi các tế bào hệ thống miễn dịch trong đường tiêu hóa tấn công nhầm vào mô khỏe mạnh, gây viêm dẫn đến bệnh Crohn và viêm loét đại tràng.

Di truyền: Gen CARD15 có liên quan đến IBD, nhưng do đặc điểm đa hình của nó nên không thể xác định phần nào của đường tiêu hóa sẽ bị ảnh hưởng. Ảnh hưởng của gen trong bệnh viêm loét đại tràng không mạnh bằng bệnh Crohn.

Ngoài ra các yếu tố khác có thể liên quan đến bệnh như:

• Thuốc kháng sinh;
• NSAIDs;
• Hút thuốc lá.