Suy gan: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, thực hiện nhiều chức năng bao gồm:

• Tạo ra các protein đặc biệt có khả năng hỗ trợ quá trình đông máu, vận chuyển oxy và một số chất, hỗ trợ hệ thống miễn dịch;
• Sản xuất mật giúp tiêu hóa thức ăn;
• Gan giúp cơ thể dự trữ glucose (đường) dưới dạng glycogen;
• Loại bỏ khỏi cơ thể các chất có hại trong máu;
• Chuyển hóa chất béo bão hòa và sản xuất cholesterol cấu tạo một số thành phần của tế bào.

Suy gan xảy ra khi gan của bạn giảm hoặc mất khả năng thực hiện các nhiệm vụ này. Suy gan có thể là một tình trạng cấp cứu và đe dọa tính mạng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.

Suy gan cấp tính

Suy gan cấp tính là sự phá hủy tế bào gan ồ ạt. Chức năng gan có thể sụt giảm nhanh chóng trong vòng vài tuần hoặc thậm chí vài ngày. Tình trạng cấp tính này có thể xảy ra đột ngột mà không có bất kỳ triệu chứng nào trước đó. Các nguyên nhân phổ biến gây suy gan cấp tính bao gồm ngộ độc hoặc dùng thuốc quá liều, có thể xảy ra do dùng quá nhiều acetaminophen (paracetamol).

Suy gan mạn tính

Suy gan mạn tính thường tiến triển trong một khoảng thời gian dài. Người bệnh có thể mất vài tháng hoặc thậm chí vài năm trước khi biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Suy gan mạn tính thường là kết quả của bệnh xơ gan, xảy ra khi mô gan khỏe mạnh bị thay thế bằng mô sẹo. Xơ gan thường do nhiễm viêm gan siêu vi, lạm dụng rượu hoặc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).

Ở Mỹ, có khoảng 30 triệu người mắc các bệnh lý về gan. Hơn 8.000 người ở Mỹ đã được ghép gan vào năm 2017 và hơn 17.000 người đang trong danh sách chờ được ghép gan.

Những dấu hiệu và triệu chứng của suy gan

Các triệu chứng của suy gan thường giống triệu chứng của một số bệnh lý diễn tiến âm thầm khác, khiến bệnh nhân khó chẩn đoán ở giai đoạn đầu. Các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn khi tình trạng suy gan tiếp tục diễn tiến.

Suy gan mạn tính hoặc suy gan xảy ra trong nhiều năm có thể gây ra:

• Mệt mỏi;
• Buồn nôn;
• Ăn không ngon miệng;
• Tiêu chảy;
• Nôn ra máu;
• Máu ẩn trong phân.

Khi bệnh tiến triển, các triệu chứng có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Ở giai đoạn sau, các triệu chứng suy gan có thể bao gồm:

• Vàng da, vàng niêm;
• Cực kỳ mệt mỏi;
• Ảnh hưởng tri giác;
• Phù.

Trong một số trường hợp suy gan cấp tính, người bệnh có thể có các triệu chứng sau:

• Xuất huyết nặng;
• Thay đổi tri giác;
• Hơi thở có mùi hôi;
• Di chuyển khó khăn;
• Ăn kém;
• Vàng da nặng.

Hiểu rõ triệu chứng, hành động ngay: Biểu hiện, biến chứng và các giai đoạn của suy gan

Biến chứng của suy gan

Suy gan có thể gây ra nhiều biến chứng khác nhau, thường rất nghiêm trọng và cần được chăm sóc y tế khẩn cấp. Các biến chứng của suy gan có thể gặp phải gồm:

• Giảm khả năng bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng;
• Bệnh não gan;
• Giãn tĩnh mạch thực quản, có thể dẫn đến vỡ và gây chảy máu ồ ạt, đe dọa tính mạng;
• Dễ xuất huyết do thiếu yếu tố đông máu;
• Tổn thương thận cấp;
• Các vấn đề về hô hấp nghiêm trọng (suy hô hấp).

Xem ngay chi tiết: 10 biến chứng xơ gan nguy hiểm nhất

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi bạn có bất kỳ triệu chứng nào như đã kể trên, hãy lập tức đến cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và tìm ra nguyên nhân kịp thời. Nếu bạn đang trong quá trình điều trị suy gan, khi các triệu chứng trở nên trầm trọng hơn, hãy đến tái khám ngay để được xử trí kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến suy gan

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến suy gan.

Nguyên nhân dẫn đến suy gan cấp tính

• Acetaminophen: Đây là một loại thuốc không kê đơn và người dùng cần tuân theo liều lượng khuyến cáo trên nhãn. Nếu bạn nghĩ rằng mình có thể đã dùng quá liều, hãy đến bệnh viện ngay lập tức.
• Một số loại thuốc theo toa, một số loại thảo dược.
• Nhiễm virus như siêu vi gây viêm gan bao gồm viêm gan A, viêm gan B và viêm gan C, viêm gan D, viêm gan E.
• Chất độc như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ.
• Một số bệnh lý tự miễn dịch.
• Mắc các bệnh gan di truyền, được truyền qua các gen bạn được thừa hưởng từ một hoặc cả cha và mẹ. Nếu bạn mắc bệnh gan di truyền, bạn sẽ dễ bị suy gan hơn.

Nguyên nhân liên quan đến suy gan mạn tính

Suy gan mạn tính là kết quả của tình trạng viêm lâu dài dẫn đến sẹo ở các mô gan khỏe mạnh (xơ hóa).

Một số nguyên nhân gây suy gan liên quan đến tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, một số nguyên nhân khác có thể khó xác định hơn, bao gồm:

• Nhiễm viêm gan C: Nếu bạn bị viêm gan C, bạn có nguy cơ cao bị suy gan mạn tính hoặc xơ gan. Loại virus này thường không bị phát hiện vì các triệu chứng không phổ biến. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), có 5 - 25% những người ở Hoa Kỳ mắc bệnh viêm gan C mạn tính sẽ phát triển bệnh xơ gan trong vòng 10 đến 20 năm. ALF lưu ý rằng đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh xơ gan ở nước này. Virus viêm gan C lây lan qua máu. Dùng chung kim tiêm và sử dụng kim không được khử trùng để xăm hoặc xỏ khuyên có thể lây lan bệnh viêm gan C.
• Lạm dụng rượu: Một nguyên nhân phổ biến khác gây xơ gan và suy gan mạn tính là lạm dụng rượu. Theo Emory Healthcare, đây thường là kết quả của việc uống rượu nhiều trong ít nhất một thập kỷ. ALF ước tính rằng 10 - 20% những người lạm dụng rượu sẽ bị xơ gan.
• Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu: Gan chứa một lượng nhỏ chất béo là điều tự nhiên. Tuy nhiên, ALF lưu ý nếu trọng lượng gan của bạn được tạo thành từ hơn 5 - 10% chất béo, đó được gọi là gan nhiễm mỡ. Điều này cuối cùng có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Bệnh lý này có thể liên quan đến một số tình trạng bệnh lý khác như hội chứng chuyển hóa, béo phì, đái tháo đường tuýp 2, bất thường về gen.
• Viêm gan tự miễn.
• Bệnh đường mật.
• Hội chứng Budd-Chiari, gây tắc nghẽn tĩnh mạch gan.
• Thuốc điều trị ung thư, chẳng hạn như hóa trị.
• Suy tim phải mạn tính.
• Xơ gan do thuốc.
• Thiếu hụt alpha-1 antitrypsin.
• Tích tụ sắt trong gan và các cơ quan khác.
• Bệnh Wilson, gây ra sự tích tụ đồng trong gan và các mô cơ thể khác.

Cũng có thể bị suy gan mà không xác định được nguyên nhân.

Đối phó với nguyên nhân, tránh biến chứng: Nguyên nhân dẫn đến hội chứng suy tế bào gan