Ăn ngọt có tăng huyết áp không? Những đồ ăn ngọt bạn cần tránh

Nhiều người thắc mắc rằng ăn ngọt có tăng huyết áp không. Mặc dù từ trước đến nay bạn đều nghe rằng ăn mặn thì tăng huyết áp, ăn ngọt thì tăng đường huyết. Tuy nhiên, đường cũng có những ảnh hưởng nhất định đến huyết áp.

Ăn ngọt có tăng huyết áp không?

Đường và khả năng mắc bệnh tăng huyết áp có mối liên hệ mật thiết với nhau.

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa fructose sau khi tiêu thụ quá mức thực phẩm giàu đường đã qua chế biến. Lượng fructose dư thừa sẽ được gan chuyển hóa thành chất béo, góp phần tăng khả năng mắc bệnh béo phì, cao huyết áp, tiểu đường loại 2, bệnh tim mạch và thậm chí ung thư.

Đường bao gồm glucose và fructose, đây là loại đường đơn cơ bản nhất. Trong khi glucose có thể được tế bào chuyển hóa thành năng lượng sử dụng, fructose chỉ có thể được chuyển hóa tại gan. Vì vậy, khi tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa fructose, như chất làm ngọt trong nước trái cây và nước ngọt, lượng fructose quá nhiều này sẽ được gan chuyển hóa thành chất béo. Tuy nhiên, việc tiêu thụ đường từ nguồn tự nhiên như trái cây không tạo ra tác động tiêu cực đối với cơ thể.

Vậy nên việc ăn ngọt có tăng huyết áp không thì câu trả lời là có, với mức tăng 6,9mmHg cho huyết áp tâm thu và 5,6mmHg cho huyết áp tâm trương. Ngoài ra, thực phẩm giàu đường cũng chứa nhiều calo và những người tiêu thụ lượng calo lớn (từ 25% trở lên) có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao gấp 3 lần so với những người tiêu thụ calo bình thường.

Ảnh hưởng của đường với huyết áp

Người ta thường nghĩ rằng muối làm tăng huyết áp. Chính vì vậy mà nhiều người thắc mắc rằng ăn ngọt có tăng huyết áp hay không? Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, bằng nhiều cách khác nhau, đường từ các loại đồ ăn ngọt đã qua chế biến cũng đóng vai trò quan trọng trong việc biến động chỉ số huyết áp.

Fructose và tăng axit uric

Fructose, một dạng đường đơn, làm tăng axit uric trong máu. Điều này làm giảm sự sản xuất nitric oxide, một chất cần thiết để giữ cho mạch máu linh hoạt. Khi mức NO giảm, huyết áp có thể tăng.

Đường làm tăng nhạy cảm với muối

Nghiên cứu cho thấy rằng tiêu thụ đường có thể làm tăng nhạy cảm với muối, làm tăng tác động tiêu cực của natri lên huyết áp. Một nghiên cứu năm 2017 kết luận rằng việc ăn quá nhiều đường liên quan đến huyết áp cao ở phụ nữ cao tuổi.

AGEs và tác động của nó đến sức khỏe

Advanced glycation end products (AGEs) là những hợp chất có thể gây hại, hình thành khi protein hoặc chất béo kết hợp với đường. Chúng liên quan đến quá trình viêm nhiễm và căng thẳng oxy, ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch và đường huyết.

Kháng insulin và tăng huyết áp

Kháng insulin liên quan đến huyết áp cao. Khi cơ thể không phản ứng đúng với insulin, động lực sử dụng glucose giảm, dẫn đến quá mức sản xuất insulin và tăng khả năng mắc bệnh tim mạch và tiểu đường.

Béo phì

Ăn nhiều đường đặc biệt là trong thực phẩm chế biến, góp phần vào tình trạng tăng cân, béo phì. Béo phì là yếu tố nguy cơ cho nhiều bệnh, kể cả huyết áp cao.

Tổn thương mạch máu

Đường còn có thể làm tổn thương mạch máu bằng cách giảm nitric oxide, gây xơ cứng động mạch, viêm nhiễm và tăng nguy cơ bị tắc nghẽn mạch. Đây là yếu tố nguy cơ cao cho nhiều vấn đề về tim mạch.

Những ảnh hưởng này chỉ ra rằng việc kiểm soát lượng đường trong chế độ ăn có thể đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tim mạch và huyết áp. Lưu ý rằng đường trong thực phẩm chế biến, đặc biệt là "đường thêm vào", được xem là nguyên nhân chính gây huyết áp cao, không phải từ đường tự nhiên trong trái cây hoặc sữa.

Chế độ ăn kiểm soát huyết áp, phòng ngừa bệnh tim mạch

Từ những thông trên có thể thấy rằng việc ăn ngọt có tăng huyết áp không còn phụ thuộc nhiều vào loại đường, lượng đường mà bạn ăn mỗi ngày. Để đảm bảo kiểm soát huyết áp tốt nhất, giảm nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, bạn cần xây dựng một chế độ ăn lành mạnh và cân đối.

Nếu quá khó để thay đổi chế độ ăn, bạn có thể thử bắt đầu với những ly nước ép trái cây, sinh tố ít ngọt nhằm bổ sung thêm nhiều chất dinh dưỡng cho cơ thể mà không thêm đường “nhân tạo”.

Chế độ ăn DASH được được Hội Tim mạch Mỹ (AHA) khuyến nghị để giúp kiểm soát huyết áp. DASH là viết tắt của "dietary approaches to stop hypertension"  và được tạo ra vào những năm 1990.

Chế độ ăn này nhằm mục tiêu bao gồm mục tiêu cung cấp 4.700 miligam (mg) kali hàng ngày trong khi giảm lượng natri, giúp giảm huyết áp. Các nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn này là hiệu quả, với một đánh giá nghiên cứu năm 2020 cho thấy nó giảm huyết áp ở những người có huyết áp cao cũng như ở những người không mắc bệnh này.

Chế độ DASH bao gồm những nguyên tắc như sau:

• Bổ sung các loại trái cây như táo, chuối và dâu;
• Chọn lựa các loại rau củ như bông cải, đậu xanh và cà rốt;
• Tăng cường bổ sung các loại hạt, như hạt hạnh nhân và óc chó;
• Đối với các loại đậu và hạt, có thể chọn đậu đỏ và hạt hướng dương;
• Ngũ cốc nguyên hạt, như yến mạch, gạo lứt;
• Sữa ít chất béo, như sữa không chất béo và phô mai giảm chất béo;
• Protein nạc, như thịt gà không da hoặc cá.

Lượng thức ăn mỗi ngày sẽ phụ thuộc vào lượng calo mà cơ thể bạn cần.

Ngược lại, đối với chế độ ăn DASH này bạn cần hạn chế:

• Thực phẩm giàu chất béo bão hòa, như thịt mỡ;
• Đồ uống ngọt và đồ uống nhiều đường;
• Đồ ngọt như bánh kẹo, mứt;
• Rượu.

Trong chế độ ăn DASH cũng đặt ra giới hạn tối đa 2.300mg natri mỗi ngày.

Ngoài ra, có một số bằng chứng cho thấy việc bổ sung L-glutamine vào chế độ ăn có thể mang lại lợi ích. Một nghiên cứu cho thấy rằng, đối với những người béo phì, L-glutamine giống như chương trình giảm cân đối với vi khuẩn ruột.

Bài viết này của Nhà thuốc Long Châu đã tổng hợp các thông tin trả lời cho câu hỏi ăn ngọt có tăng huyết áp không và những chế độ ăn giúp kiểm soát ổn định huyết áp. Lưu ý rằng việc duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh là rất quan trọng đối với bất kỳ ai, kể cả bạn có đang bị tăng huyết áp hay không.

Xem thêm:

• Khi cơ thể thường xuyên thèm ngọt là thiếu chất gì?
• Ăn đồ ngọt có ảnh hưởng đến chiều cao không?