Bệnh tiểu đường tuýp 2 có di truyền không? Cách phòng bệnh như thế nào?

Đa phần những người mắc bệnh tiểu đường không chỉ quan tâm đến tình trạng sức khỏe cá nhân mà còn lo lắng về khả năng di truyền của bệnh đối với thế hệ sau của họ. Cùng chúng tôi tìm hiểu xem "bệnh tiểu đường tuýp 2 có di truyền không?" qua bài viết dưới đây.

Bệnh tiểu đường tuýp 2 là gì?

Hãy cùng tìm hiểu về căn bệnh này trước khi trả lời cho vấn đề: Bệnh tiểu đường tuýp 2 có di truyền không?. Tiểu đường tuýp 2 là một bệnh lý liên quan đến sự kháng cự insulin, hoặc để nói một cách dễ hiểu hơn là trạng thái mà cơ thể sản xuất đủ insulin nhưng không thể sử dụng hormone insulin một cách hiệu quả hoặc insulin không hoạt động đúng cách. Bệnh tiểu đường tuýp 2 thường xuất hiện ở người trưởng thành, thường là người trung niên và người cao tuổi (trên 40 tuổi trở lên).

Để hiểu rõ hơn, insulin là một hormone quan trọng có nhiệm vụ chuyển chất glucose từ máu (đường máu) vào bên trong các tế bào trong cơ thể, nơi mà glucose được sử dụng để tạo ra năng lượng. Tuy nhiên, trong trường hợp của người bị bệnh tiểu đường loại 2, các tế bào cơ thể không phản ứng với insulin như mức độ bình thường. Trong các giai đoạn tiếp theo của bệnh, cơ thể cũng có thể không sản xuất đủ lượng insulin cần thiết.

Khi cơ thể không sử dụng insulin một cách hiệu quả hoặc không sản xuất đủ insulin, đường glucose sẽ tích tụ trong máu, dẫn đến tình trạng tăng đường huyết đặc trưng của bệnh tiểu đường tuýp 2.

Những đối tượng nào dễ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2?

Bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể ảnh hưởng đến mọi người, nhưng có một số đối tượng có nguy cơ cao hơn mắc bệnh này. Các yếu tố có khả năng tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 bao gồm:

• Nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tăng lên đối với những người có tiền sử bệnh đái tháo đường thai kỳ.
• Gia đình có lịch sử từng có người mắc bệnh tiểu đường là yếu tố nguy cơ đáng xem xét.
• Người cao tuổi đang đối diện với khả năng mắc bệnh tiểu đường cao hơn.
• Sự thiếu hoạt động thể chất và lối sống ít vận động đóng góp vào tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Cao huyết áp cũng có thể là một trong những yếu tố tạo nên khả năng mắc bệnh tiểu đường.
• Thừa cân và béo phì đóng góp đáng kể vào nguy cơ mắc bệnh.
• Sự rối loạn trong quá trình dung nạp glucose có thể làm tăng sự phát triển của bệnh.
• Sự rối loạn lipid máu cũng là một yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.
• Trong thời kỳ mang thai, chế độ dinh dưỡng không cân đối có thể tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển.
• Cuộc sống không có lịch trình khoa học và chế độ ăn uống không lành mạnh đều đóng góp vào khả năng mắc bệnh.

Những nguy cơ mắc bệnh này có thể được giảm thiểu hoặc kiểm soát thông qua việc duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống cân đối, tập thể dục đều đặn, và kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Những biến chứng của bệnh tiểu đường tuýp 2

Lên đến 90% trong số bệnh nhân tiểu đường thuộc loại tiểu đường tuýp 2. Tình trạng tăng đường huyết kéo dài dẫn đến nhiều sự rối loạn trong quá trình chuyển hóa, gây tổn thương cho nhiều cơ quan trong cơ thể. Cụ thể, biến chứng của bệnh bao gồm cả biến chứng cấp tính và biến chứng mạn tính.

Các biến chứng cấp tính

Biến chứng cấp tính có thể xảy ra trong một số trường hợp như sau:

• Hạ đường huyết: Người bệnh, nếu ăn kiêng quá mức hoặc dùng thuốc hạ đường quá liều, có thể gặp biến chứng này. Biểu hiện có thể nhận biết bao gồm: Lời nói và cử chỉ chậm chạp, cảm giác mệt mỏi và buồn ngủ liên tục, có thể run, cồn cào, vã mồ hôi nhiều.
• Tăng đường huyết quá cao: Người bệnh sẽ cảm thấy khát nước, tiểu nhiều, yếu ớt, và có thể trải qua chuột rút. Nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến tình trạng hôn mê.

​​Các biến chứng mạn tính

• Biến chứng tim mạch: Tăng đường huyết kéo dài có thể gây ra các vấn đề về mạch máu vành, huyết áp cao, và tăng cholesterol trong máu, dẫn đến những biến chứng như: Nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
• Biến chứng thần kinh: Glucose cao trong máu có thể làm tổn thương thần kinh, đặc biệt là thần kinh ngoại vi và các chi cơ thể, gây ra đau, ngứa, mất cảm giác, nhiễm trùng, và thậm chí chấn thương nặng ở chân.
• Biến chứng thận: Mạch máu nhỏ ở thận có thể bị tổn thương, ảnh hưởng đến hoạt động và chức năng của thận, đặc biệt đối với những người đã có vấn đề thận trước đó.
• Biến chứng mắt: Bệnh nhân tiểu đường có nguy cơ phát triển các bệnh lý mắt gây mù lòa hoặc giảm thị lực.
• Biến chứng thai kỳ: Phụ nữ mang thai bị tiểu đường có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, bao gồm nguy cơ thai nhi quá cân và các vấn đề khác.

Những biến chứng này đều có thể tiến triển nhanh và gây tử vong nếu không được kiểm soát và can thiệp kịp thời. Việc duy trì mức đường huyết và huyết áp ổn định là rất quan trọng để ngăn ngừa chúng.

Bệnh tiểu đường tuýp 2 có di truyền không?

Người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 có di truyền không? Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, di truyền đóng một vai trò quan trọng trong bệnh tiểu đường tuýp 2, với tỷ lệ di truyền có thể khá cao. Tỉ lệ di truyền trong bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể được mô tả như sau:

• Nếu cha mẹ được chẩn đoán mắc tiểu đường tuýp 2 trước 50 tuổi, tỉ lệ con cái mắc bệnh này là 14%, trong khi sau 50 tuổi tỉ lệ giảm xuống còn 7.7%.
• Nếu cả cha và mẹ đều mắc tiểu đường tuýp 2, tỉ lệ con cái mắc bệnh này lớn hơn 50%.
• Nếu chỉ một trong hai người cha hoặc người mẹ mắc tiểu đường tuýp 2 và họ dưới 50 tuổi, tỉ lệ con cái mắc bệnh là 14%, và sau 50 tuổi là 7.7%.

Vậy bệnh tiểu đường tuýp 2 có di truyền không? Thì câu trả lời là có, nhưng tỷ lệ này có thể thay đổi dựa trên tác động của các yếu tố môi trường. Do đó, lời khuyên của các bác sĩ là cần tập trung vào xây dựng lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ tác động của môi trường lên gen và nguy cơ mắc bệnh.

Cách phòng bệnh tiểu đường tuýp 2

Để đối phó hiệu quả với bệnh đái tháo đường type 2, hãy thiết lập và duy trì một lối sống khoa học và lành mạnh, bao gồm cả chế độ ăn uống và luyện tập. Cụ thể:

Chế độ ăn uống

• Hằng ngày, hãy ăn ít nhất 3 phần rau và không nên vượt quá 3 phần trái cây tươi.
• Hạn chế tiêu thụ rượu bia, nước ngọt có đường hoặc nước ép trái cây. Thay vào đó, lựa chọn nước lọc, trà hoặc cà phê.
• Thay vì tiêu thụ thịt đỏ hoặc thịt chế biến sẵn, nên ưu tiên thịt gia cầm, thịt nạc trắng hoặc các loại hải sản.
• Hạn chế sử dụng mứt hoặc socola và hãy chọn bơ đậu phộng làm sự thay thế.
• Thay vì ăn thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, nên ưu tiên các loại chất béo không no.

Chế độ tập luyện

• Trước khi bắt đầu tập luyện, hãy kiểm tra tình trạng sức khỏe của mắt, tim mạch, chân và hệ thần kinh.
• Hãy dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để đi bộ hoặc ít nhất 150 phút mỗi tuần cho các hoạt động vận động. Có thể bổ sung thêm bài tập tăng cường sức mạnh 2 - 3 lần mỗi tuần.
• Nếu bạn có vấn đề về khớp hoặc là người cao tuổi, bạn có thể chia thời gian tập thành nhiều đợt trong ngày để giảm tải đối với cơ thể.

Nhớ rằng việc duy trì thói quen sống lành mạnh có thể giúp ngăn ngừa bệnh tiểu đường type 2 và cải thiện sức khỏe tổng thể. Đối với các vấn đề sức khỏe riêng của bạn, hãy thảo luận với bác sĩ để có kế hoạch phòng bệnh cụ thể.

Hy vọng bài viết này đã giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề "bệnh tiểu đường tuýp 2 có di truyền không?". Mặc dù di truyền đóng một vai trò quan trọng trong nguy cơ mắc bệnh này, nhưng không phải tất cả mọi người mang gen tiểu đường sẽ phát triển bệnh. Các yếu tố môi trường và lối sống cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc xác định nguy cơ.

Mách bạn: Cách giảm cân cho người tiểu đường tuýp 2 như thế nào?