Bị sỏi thận nên ăn gì? Xây dựng thực đơn dinh dưỡng

Sỏi thận là một trong những bệnh lý phổ biến trong hệ thống tiết niệu và sinh dục. Bệnh này thường phát sinh do sự rối loạn trong quá trình trao đổi chất khoáng, vì vậy người bị sỏi thận cần tuân xây dựng thực đơn dinh dưỡng phù hợp và ưu tiên những thực phẩm có lợi cho chức năng lọc thận. Vậy bị sỏi thận nên ăn gì?

Vai trò của dinh dưỡng với người bị sỏi thận

Dinh dưỡng đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc hỗ trợ bệnh nhân sỏi thận. Một chế độ ăn uống lành mạnh và phù hợp có thể giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, đồng thời đảm bảo sức khỏe cho bệnh nhân trong việc đáp ứng điều trị. Khi mắc bệnh sỏi thận, nhiều người thường mệt mỏi, chán ăn, và thậm chí có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống, do đó, hiểu rõ về chế độ dinh dưỡng là một phần quan trọng để cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết cho bệnh nhân một cách khoa học.

Các phương pháp điều trị sỏi thận có thể khác nhau tùy thuộc vào kích thước của sỏi. Trong quá trình điều trị, cần kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống của bệnh nhân theo hướng đảm bảo cân bằng dinh dưỡng. Điều này sẽ giúp tăng hiệu quả của quá trình điều trị, ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh và giảm nguy cơ tái phát sau này.

Nguyên tắc xây dựng chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân sỏi thận

Bệnh sỏi thận thường do bệnh nhân có thói quen ăn uống không lành mạnh, ăn quá nhiều muối, thiếu nước, và ăn nhiều thực phẩm chứa acid oxalic. Điều này gây quá tải cho chức năng lọc của thận, dẫn đến tích tụ nhiều khoáng chất và cặn bã, từ đó hình thành sỏi. Vì vậy, trước khi đưa ra hướng dẫn về chế độ ăn cho bệnh sỏi thận, bạn cần nắm rõ các nguyên tắc quan trọng khi xây dựng thực đơn dinh dưỡng:

Hạn chế tiêu thụ muối: Đảm bảo rằng lượng muối mỗi ngày không nên vượt quá 3g/người, điều này giúp giảm nguy cơ tăng áp lực lên thận và gắn liền với hình thành sỏi.

Hạn chế đạm và kali: Người bệnh cần giới hạn lượng đạm tiêu thụ mỗi ngày dưới 200g để tránh quá tải thận và giảm nguy cơ sỏi thận.

Cân bằng dinh dưỡng: Hãy đảm bảo rằng chế độ ăn uống cung cấp đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết, và ưu tiên rau xanh và trái cây giàu vitamin để không làm suy nhược cơ thể, từ đó giúp ngăn ngừa bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

Uống đủ nước: Đặc biệt, bệnh nhân cần hiểu rõ tầm quan trọng của việc duy trì cân bằng nước bằng cách uống đủ nước, đặc biệt sau khi tập thể dục hoặc trong điều kiện thời tiết nóng bức. Việc cung cấp đủ nước giúp thận loại bỏ các chất cặn bã và giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.

Bệnh nhân sỏi thận nên ăn gì?

Người bị sỏi thận cần tuân theo một chế độ ăn uống hợp lí để giảm nguy cơ tái phát và kiểm soát tình trạng sỏi. Dưới đây là gợi ý những loại thực phẩm có lợi cho người mắc sỏi thận:

Thực phẩm giàu vitamin D và canxi: Mặc dù có sự lo ngại về canxi khi bị sỏi thận, nhưng kiêng hoàn toàn canxi là sai lầm. Canxi là một thành phần quan trọng cho xương và sự thiếu hụt có thể dẫn đến tăng nguy cơ hình thành oxalate, góp phần tạo sỏi. Vì vậy, nên bổ sung thực phẩm giàu canxi như sữa chua, phô mai, hạt, và rau xanh trong chế độ ăn uống. Hơn nữa, vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin D như sữa, lòng đỏ trứng, và cá hồi.

Thực phẩm giàu vitamin A: Vitamin A cung cấp hỗ trợ cho hệ thống miễn dịch và giúp điều hòa hệ thống bài tiết nước tiểu, giảm nguy cơ hình thành sỏi thận. Bổ sung thực phẩm như cà rốt, cà chua, bí đỏ, khoai lang, ớt chuông, và bông cải xanh trong chế độ ăn uống.

Thực phẩm giàu vitamin B6: Vitamin B6 có vai trò giảm khả năng hình thành oxalate, vì vậy nên ăn thực phẩm giàu vitamin B6 như ngũ cốc nguyên hạt, bông cải, cà rốt, đậu nành, đậu đỏ, lạc, và các loại cá.

Thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và bài tiết, đồng thời kiểm soát sự phát triển của sỏi thận. Hãy thêm bắp cải, cần tây, và bông cải xanh trong chế độ ăn uống.

Các loại trái cây: Trái cây giàu vitamin C như ổi, cam, quýt, và bưởi có khả năng giảm khả năng hình thành oxalate và giảm lượng cholesterol chuyển hóa thành acid trong dịch mật, một yếu tố góp phần tạo ra sỏi.

Uống đủ nước: Đảm bảo bạn uống đủ nước để làm cho nước tiểu trở nên loãng hơn, giảm khả năng hình thành sỏi. Nước còn giúp đào thải các viên sỏi nhỏ ra khỏi cơ thể. bạn nên uống ít nhất 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày và uống nhiều lần trong ngày. Nếu bạn uống đủ nước, nước tiểu của bạn sẽ có màu trắng.

Bệnh nhân sỏi thận không nên ăn gì?

Người bị sỏi thận cần tuân thủ một chế độ ăn uống phù hợp, tránh những loại thực phẩm có khả năng gây ra hoặc gia tăng nguy cơ sỏi thận. Dưới đây là danh sách các loại thực phẩm bệnh nhân sỏi thận cần hạn chế hoặc tránh:

Muối: Muối là một trong những nguyên nhân chính gây sỏi thận. Muối góp phần tích tụ oxalate, tiền đề cho sự hình thành sỏi thận, và có thể dẫn đến suy thận. Bệnh nhân cần giới hạn lượng muối tiêu thụ hàng ngày, không nên vượt quá 3g/ngày.

Đường: Thức ăn và đồ uống giàu đường, như bánh kẹo và đồ ngọt, thường chứa fructose và sucrose, có thể gây tăng nguy cơ hình thành sỏi thận và cũng tăng khả năng mắc bệnh tiểu đường loại 2. Hạn chế đường và đồ ngọt trong chế độ ăn uống.

Thực phẩm giàu kali: Kali nếu tồn tại nhiều trong máu, có thể áp lực lên thận, giảm khả năng lọc thận, và tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Hạn chế thực phẩm giàu kali như chuối, bơ, và khoai tây.

Thực phẩm giàu đạm: Chất đạm có thể gây tạo tinh thể muối urat, góp phần tạo ra sỏi thận. Bệnh nhân nên hạn chế thịt, đặc biệt là thịt hải sản như tôm, cua, và các loại thức ăn giàu đạm.

Thực phẩm có gốc oxalate: Nếu bạn có nồng độ oxalate cao trong cơ thể, nên kiêng các thực phẩm giàu oxalate như củ cải đường, rau muống, đậu, và rau cải bó xôi.

Thức ăn nhiều dầu mỡ: Thức ăn nhiều dầu mỡ đặc biệt là thức ăn chiên và xào, có thể tạo thêm áp lực lên thận và làm tăng lượng muối đưa vào cơ thể. Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ để giảm gánh nặng cho thận.

Đồ uống có chất kích thích: Nước ngọt, cà phê và trà đậm có thể gây tạo kết tủa tinh thể, góp phần hình thành sỏi thận. Bệnh nhân nên giảm tiêu thụ các loại đồ uống này. Ngoài ra, tránh uống rượu và bia vì chúng có thể gây quá tải cho thận và làm tăng nguy cơ diễn tiến nặng.

Bạn có thể thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe và cơ địa cá nhân của mình.

Xem thêm: 

• Người bị sỏi thận uống gì để hỗ trợ điều trị bệnh tốt hơn?
• Hình ảnh các loại sỏi thận: Nguyên nhân và cách trị