Bít tiểu nhĩ - Giải pháp ngăn ngừa đột quỵ ở bệnh nhân rung nhĩ

Rung nhĩ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra đột quỵ, một biến cố tắc mạch nguy hiểm đến tính mạng. Và nếu bạn muốn tìm một giải pháp an toàn và hiệu quả để bảo vệ mình khỏi nguy cơ đột quỵ do rung nhĩ, bạn nên biết đến bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ. Đây là một thủ thuật can thiệp tim mạch mới và tiên tiến, giúp ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông trong buồng tim. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về bít tiểu nhĩ là gì, cách thức, lợi ích, nhược điểm và biến chứng của phương pháp này.

Bệnh rung nhĩ và cách điều trị

Rung tâm nhĩ, thường được gọi là AFib hoặc AF, là loại rối loạn nhịp tim được điều trị phổ biến nhất. Rối loạn nhịp tim là khi tim đập quá chậm, quá nhanh hoặc không đều.

Khi một người bị AFib, nhịp đập bình thường ở các buồng trên của tim (hai tâm nhĩ) không đều và máu không chảy tốt như bình thường từ tâm nhĩ đến các buồng dưới của tim (hai tâm thất) . AFib có thể xảy ra trong thời gian ngắn hoặc có thể là tình trạng vĩnh viễn.

Nguyên nhân gây ra bệnh rung nhĩ

Rung nhĩ là bệnh tim mạch xảy ra do sự phát triển và lan truyền của các xung điện không đều trong tim. Điều này diễn ra khi các xung điện không phát sinh từ nút xoang, mà từ nhiều điểm khác nhau trong các buồng tâm nhĩ, gây ra sự kích thích liên tục đối với cơ nhĩ. Kết quả là, thay vì co bóp một cách đồng bộ và nhịp nhàng, tim bị rung lên, tạo ra tình trạng gọi là rung nhĩ. Trong trạng thái này, các xung điện tạo ra nhanh chóng (thường xuyên vượt quá 300 lần mỗi phút) và không theo trật tự, khiến hai buồng tâm nhĩ không thể co bóp một cách nhịp nhàng mà chỉ "rung" lên, dẫn đến việc bơm máu kém hiệu quả. Không chỉ gây rối loạn trong co bóp của nhĩ, nếu những xung điện nhanh và không bình thường này lan xuống tâm thất, chúng cũng sẽ gây rối loạn co bóp ở nhĩ, làm cho việc bơm máu của tim trở nên kém hiệu quả hơn, có thể dẫn đến hạ huyết áp và thậm chí là tình trạng nguy hiểm cho tính mạng.

Điều trị rung nhĩ

Điều trị rung nhĩ hướng đến hai mục tiêu chính, đó là:

• Để trở lại nhịp xoang bình thường hoặc kiểm soát nhịp đập của tâm thất, các bệnh nhân bị rung nhĩ cơn hoặc rung nhĩ cấp tính có thể được điều trị bằng các biện pháp như dùng thuốc, sốc điện… nhằm khôi phục và duy trì nhịp xoang bình thường. Một phương pháp điều trị can thiệp khác là thăm dò, cắt đốt điện sinh lý cơ tim, là một phương pháp mới có thể giúp chuyển nhịp, tuy nhiên tỷ lệ thành công không cao, có nguy cơ tái phát và yêu cầu trang thiết bị hiện đại và kỹ thuật cao.
• Ngăn ngừa biến cố tắc mạch: Điều trị này nhằm ngăn ngừa sự hình thành cục máu đông trong buồng tim và ngăn chặn cục máu đông vỡ gây tắc mạch, đặc biệt là tắc mạch não. Phương pháp điều trị chủ yếu là dùng thuốc chống đông máu đường uống. Tuy nhiên, thuốc chống đông máu có thể gây ra các biến chứng như chảy máu, dị ứng, tương tác thuốc, không tuân thủ dùng thuốc… Do đó, một phương pháp điều trị mới đã được phát triển là bít tiểu nhĩ trái.

Phương pháp bít tiểu nhĩ

Phương pháp bít tiểu nhĩ trái là một kỹ thuật can thiệp tim mạch qua đường ống thông, không cần mổ tim hở, không sử dụng thuốc mà bằng phương pháp cơ học để bít kín lỗ vào của tiểu nhĩ trái, ngăn không cho máu vào và ra khỏi túi này, từ đó loại bỏ nguy cơ hình thành huyết khối. Phương pháp này được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa tim mạch can thiệp, có kinh nghiệm và trình độ cao, tại các bệnh viện có trang thiết bị hiện đại và an toàn.

Cách thức bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ:

Bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ là một thủ thuật can thiệp tim mạch được thực hiện qua đường mạch máu. Bác sĩ sẽ chọc vào tĩnh mạch đùi phải và đưa một ống nhỏ (sheath) vào trong. Sau đó, bác sĩ sẽ dùng một kim chọc qua vách liên nhĩ để tạo ra một lỗ nhỏ nối hai buồng nhĩ với nhau. Qua lỗ này, bác sĩ sẽ đưa một dụng cụ hình dù (occluder) vào trong tiểu nhĩ trái và mở rộng nó để bít kín lỗ ra vào của tiểu nhĩ trái. Dụng cụ hình dù được làm bằng một loại kim loại có khả năng co giãn theo nhiệt độ (nitinol) và có lớp bọc bằng vải. Khi dụng cụ đã được đặt vị trí chính xác, bác sĩ sẽ tháo bỏ ống nhỏ và kim chọc ra khỏi cơ thể. Quá trình này được theo dõi bằng siêu âm tim qua thực quản và chụp X-quang.

Ưu điểm của kỹ thuật bít tiểu nhĩ

Bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ có nhiều lợi ích so với việc dùng thuốc chống đông máu đường uống, đó là:

• Giảm nguy cơ đột quỵ do huyết khối nhĩ trái: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ có thể giảm được 70% nguy cơ đột quỵ do huyết khối nhĩ trái so với việc không điều trị. So với việc dùng thuốc chống đông máu đường uống, bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ cũng có thể giảm được 55% nguy cơ đột quỵ và 85% nguy cơ chảy máu não.
• Giảm nguy cơ chảy máu: Bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ không cần dùng thuốc chống đông máu đường uống nên sẽ giảm được nguy cơ chảy máu do thuốc gây ra. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người bệnh có nguy cơ chảy máu cao, không dung nạp thuốc chống đông máu, không tuân thủ dùng thuốc chống đông máu hoặc có biến cố chảy máu trong quá khứ.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: Bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ giúp người bệnh giảm được lo lắng về nguy cơ đột quỵ và chảy máu, cũng như giảm được chi phí và phiền phức do việc dùng thuốc chống đông máu đường uống. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ có thể cải thiện được chất lượng cuộc sống của người bệnh rung nhĩ so với việc dùng thuốc chống đông máu.

Nhược điểm và biến chứng của bít tiểu nhĩ

Phương pháp bít tiểu nhĩ cũng có một số nhược điểm và biến chứng có thể xảy ra:

• Không phù hợp với mọi người bệnh: Bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ chỉ được chỉ định cho những người bệnh rung nhĩ mà không thể dùng thuốc chống đông máu đường uống. Ngoài ra, cũng cần phải đánh giá kỹ lưỡng kích thước, hình dạng và cấu trúc của tiểu nhĩ trái để chọn được dụng cụ phù hợp. Không phải tất cả các trung tâm tim mạch đều có thể thực hiện được thủ thuật này.
• Có thể gây ra biến chứng trong quá trình thủ thuật: Bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ là một thủ thuật can thiệp tim mạch nên có thể gây ra các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, tắc mạch, huyết khối, nhịp tim bất thường, đứt dụng cụ, dị ứng thuốc cản quang… Tuy nhiên, tỷ lệ biến chứng thường thấp và có thể được phát hiện và xử lý kịp thời.
• Cần dùng thuốc chống đông máu trong một thời gian ngắn sau thủ thuật: Sau khi bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ, người bệnh vẫn cần phải dùng thuốc chống đông máu trong một thời gian ngắn (thường là 45 ngày) để ngăn ngừa huyết khối trên bề mặt của dụng cụ. Sau đó, người bệnh chỉ cần dùng thuốc chống tiểu động mạch hoặc không cần dùng thuốc nào.

Bít tiểu nhĩ là một phương pháp điều trị mới và hiệu quả để ngăn ngừa biến cố tắc mạch, đặc biệt là đột quỵ ở người bệnh rung nhĩ. Phương pháp này có nhiều lợi ích so với việc dùng thuốc chống đông máu đường uống, nhưng cũng có một số nhược điểm và biến chứng cần lưu ý. Nếu bạn muốn biết thêm thông tin về bít tiểu nhĩ trái bằng dụng cụ và bệnh rung nhĩ, bạn có thể liên hệ với bác sĩ chuyên khoa tim mạch để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe của bạn.

Xem thêm:

• Kênh nhĩ thất toàn phần: Nguyên nhân, triệu chứng bệnh
• Phẫu thuật kênh nhĩ thất toàn phần được chỉ định khi nào?