Giải đáp: Bệnh viêm phổi ở trẻ em có lây không?

Nhìn chung, viêm phổi là một bệnh rất dễ lây lan và khó phòng ngừa, vì nó có thể lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với những người bị nhiễm bệnh. Mặc dù bất kỳ ai cũng có khả năng bị nhiễm bệnh do hít phải mầm bệnh hoặc chạm vào các vật dụng bị ô nhiễm, nhưng một số cá nhân có nguy cơ mắc bệnh viêm phổi cao hơn từ trẻ em.

Bệnh viêm phổi ở trẻ em có lây không?

Viêm phổi là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp có thể ảnh hưởng đến trẻ em ở mọi lứa tuổi. Bệnh có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm cả vi khuẩn và vi rút. Viêm phổi do vi khuẩn và virus là những loại phổ biến nhất và rất dễ lây từ người này sang người khác. Thủ phạm vi khuẩn hàng đầu là phế cầu (Streptococcus pneumoniae) và Haemophilus influenzae. Các nguyên nhân khác, chẳng hạn như nấm, hóa chất và bụi, không lây lan từ người này sang người khác.

Như vậy, "Bệnh viêm phổi ở trẻ em có lây không?" thì câu trả lời là "Có". Bệnh có thể lây truyền trực tiếp và gián tiếp.

Lây truyền trực tiếp

Trẻ em có thể bị viêm phổi khi hít phải vi khuẩn, vi rút do ở gần người bệnh. Những người bị viêm phổi ho, hắt hơi và khạc nhổ có thể giải phóng mầm bệnh truyền nhiễm vào không khí. Những người có hệ thống miễn dịch mạnh mẽ thường có thể chống lại các mầm bệnh này. Tuy nhiên, trẻ em có hệ thống miễn dịch yếu, bao gồm trẻ nhỏ, người già và những người có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, dễ bị viêm phổi hơn.

Lây truyền gián tiếp

Bệnh viêm phổi cũng có thể lây lan gián tiếp qua việc dùng chung vật dụng cá nhân. Khi trẻ em tiếp xúc với những vật dụng mà người bệnh sử dụng, chẳng hạn như khăn tắm, bàn chải đánh răng hoặc quần áo, vi khuẩn và vi rút truyền nhiễm có thể được truyền sang. Nếu trẻ em chạm vào những đồ vật này và sau đó chạm vào mắt, mũi hoặc miệng, chúng có thể đưa mầm bệnh vào cơ thể của chính mình. Điều đáng chú ý là vi-rút và vi khuẩn có thể tồn tại trên các bề mặt và vật dụng cá nhân trong vài giờ.

Biểu hiện khi trẻ bị viêm phổi

Viêm phổi ở trẻ em có lây không? Biểu hiện khi trẻ bị viêm phổi như thế nào? Các triệu chứng viêm phổi ở trẻ em có thể khác nhau và có thể trùng lặp với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác. Các nguyên nhân khác nhau của viêm phổi có thể biểu hiện các dấu hiệu lâm sàng tương tự. Dưới đây là các giai đoạn và triệu chứng chung:

Giai đoạn ủ bệnh

Thông thường không có triệu chứng nào được quan sát thấy trong giai đoạn này. Giai đoạn này có thể thay đổi về thời gian tùy thuộc vào loại vi-rút hoặc vi khuẩn cụ thể gây nhiễm trùng.

Giai đoạn khởi phát

Ở giai đoạn đầu, trẻ có thể có các triệu chứng về đường hô hấp trên như đau họng, hắt hơi, sổ mũi, ho. Sốt nhẹ có thể đi kèm với các triệu chứng này trong một số trường hợp.

Giai đoạn toàn phát

Trong giai đoạn này, trẻ có thể sốt vừa đến cao, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, trường hợp nặng có thể tím tái (xanh tái), rên rỉ, mệt mỏi. Khám thực thể có thể phát hiện ran nổ, ran ngáy và ran ẩm trong phổi. Các triệu chứng có thể không đặc hiệu và khác nhau từ trẻ này sang trẻ khác. Trong một số trường hợp, viêm phổi cũng có thể xuất hiện với các biểu hiện ngoài phổi như tiêu chảy, nôn mửa, phát ban, gan lách to hoặc viêm kết mạc.

Khi nào nên đưa trẻ bị viêm phổi đến bệnh viện?

Trong hầu hết các trường hợp viêm phổi do vi-rút, điều trị tại nhà theo hướng dẫn y tế là đủ. Tuy nhiên qua đáp án cho thắc mắc "Viêm phổi ở trẻ em có lây không", chúng ta biết rằng đối với trẻ nhỏ có hệ thống miễn dịch kém phát triển, viêm phổi có thể tiến triển thành tình trạng nghiêm trọng và có khả năng đe dọa tính mạng. Ngoài ra, một số bệnh bội nhiễm vi khuẩn cần có sự can thiệp của y tế. Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy cần phải nhập viện:

Trẻ em dưới 2 tháng tuổi

• Từ chối bú mẹ hoặc bú kém;
• Co giật;
• Khó thức dậy từ giấc ngủ;
• Sốt hoặc các triệu chứng cảm lạnh;
• Thở khò khè hoặc tím tái (quanh môi hoặc toàn thân).

Trẻ em từ 2 tháng tuổi đến 5 tuổi

• Không có khả năng uống;
• Co giật;
• Khó thức dậy từ giấc ngủ;
• Thở khò khè hoặc thở ồn ào.

Nếu một đứa trẻ có bất kỳ dấu hiệu nguy hiểm nào trong số này, điều quan trọng là phải tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức bằng cách đưa chúng đến phòng cấp cứu.

Bằng cách hiểu bản chất truyền nhiễm của bệnh viêm phổi, nhận biết các triệu chứng của nó và biết khi nào cần tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp, cha mẹ và người chăm sóc có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của trẻ em.

Ai dễ bị lây bệnh viêm phổi từ trẻ?

Nhìn chung, viêm phổi là một bệnh rất dễ lây lan và khó phòng ngừa, vì nó có thể lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với những người bị nhiễm bệnh. Mặc dù bất kỳ ai cũng có khả năng bị nhiễm bệnh do hít phải mầm bệnh hoặc chạm vào các vật dụng bị ô nhiễm, nhưng một số cá nhân có nguy cơ mắc bệnh viêm phổi cao hơn từ trẻ em. Hiểu được những yếu tố rủi ro này có thể giúp chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ bản thân. 

Dưới đây là những người đặc biệt dễ bị tổn thương bởi bệnh viêm phổi:

Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh

Trẻ nhỏ, đặc biệt là những trẻ có hệ thống miễn dịch chưa trưởng thành, dễ bị viêm phổi hơn. Cơ chế bảo vệ đang phát triển của chúng khiến việc chống lại mầm bệnh gây nhiễm trùng trở nên khó khăn hơn. Cần hết sức thận trọng để bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi tiếp xúc với những người bị viêm phổi.

Người cao tuổi

Khi các cá nhân già đi, hệ thống miễn dịch của họ có xu hướng suy yếu, khiến họ dễ bị nhiễm trùng hơn. Người lớn tuổi, đặc biệt là những người có sẵn tình trạng sức khỏe, có thể bị suy giảm khả năng chống lại mầm bệnh gây bệnh viêm phổi. Điều quan trọng là phải ưu tiên các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc y tế kịp thời cho người già ở gần trẻ em bị viêm phổi.

Phụ nữ mang thai

Mang thai có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của phụ nữ, khiến các bà mẹ tương lai dễ bị nhiễm trùng hơn, bao gồm cả viêm phổi. Sự thay đổi cân bằng nội tiết tố trong thời kỳ mang thai có thể ảnh hưởng đến cơ chế bảo vệ của cơ thể, làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phổi. Phụ nữ mang thai cần hết sức đề phòng và nhanh chóng đến cơ sở y tế nếu tiếp xúc với trẻ bị viêm phổi.

Cá nhân dùng thuốc ức chế miễn dịch

Một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc ức chế miễn dịch, thường được kê đơn cho những người đã trải qua cấy ghép nội tạng hoặc đang điều trị các bệnh tự miễn dịch. Những loại thuốc này cố tình ức chế hệ thống miễn dịch để ngăn chặn sự đào thải hoặc hạn chế phản ứng miễn dịch quá mức. Tuy nhiên, phản ứng miễn dịch suy yếu này có thể khiến những người này dễ bị nhiễm trùng hơn, bao gồm cả viêm phổi.

Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu

Các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn khác nhau có thể ảnh hưởng đến khả năng chống nhiễm trùng hiệu quả của hệ thống miễn dịch. Những người mắc các bệnh như ung thư, HIV/AIDS và rối loạn tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp có thể làm giảm phản ứng miễn dịch, khiến họ dễ bị viêm phổi hơn.

Người mắc các bệnh về đường hô hấp

Những người mắc các bệnh về đường hô hấp từ trước, chẳng hạn như viêm phế quản, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc xơ nang, có nguy cơ mắc bệnh viêm phổi cao hơn. Những bệnh về đường hô hấp này có thể làm suy yếu phổi và làm giảm khả năng loại bỏ mầm bệnh một cách hiệu quả, khiến cá nhân dễ bị nhiễm trùng hơn.

Làm gì khi tiếp xúc với trẻ bị viêm phổi?

Nếu bạn đã tiếp xúc gần gũi với một đứa trẻ được chẩn đoán mắc bệnh viêm phổi, điều quan trọng là phải theo dõi tình trạng sức khỏe của chính bạn và cảnh giác với bất kỳ triệu chứng bất thường nào. Các triệu chứng viêm phổi, bất kể nguyên nhân là gì, thường bắt đầu giống như cảm lạnh hoặc cúm thông thường, nhưng chúng tồn tại lâu hơn bình thường (khoảng 7 - 10 ngày) và nặng dần.

Sau 3 ngày đến 1 tuần, các triệu chứng giống cúm có thể phát triển, kèm theo các dấu hiệu khác như sốt, ớn lạnh, ho có đờm, thở khò khè, khó thở, đau ngực khi thở hoặc ho và mệt mỏi. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này hoặc lo lắng về khả năng tiếp xúc với bệnh viêm phổi, bạn nên nhanh chóng tìm kiếm sự chăm sóc y tế.

Đến cơ sở chăm sóc sức khỏe gần nhất sẽ cho phép kiểm tra kỹ lưỡng và chẩn đoán chính xác, bác sĩ chuyên khoa sẽ đề xuất phương pháp điều trị thích hợp dựa trên tình trạng cụ thể của bạn. Can thiệp kịp thời và chăm sóc đúng cách là rất quan trọng trong việc quản lý viêm phổi hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng. Hãy nhớ rằng, phát hiện sớm và can thiệp y tế kịp thời là chìa khóa để đảm bảo phục hồi nhanh chóng và giảm sự lây lan của bệnh viêm phổi.

Phòng bệnh viêm phổi ở trẻ

Phòng ngừa viêm phổi ở trẻ em là điều tối quan trọng để bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc của trẻ. Là cha mẹ, có một số biện pháp quan trọng mà bạn có thể thực hiện để tạo ra một môi trường an toàn và giảm thiểu nguy cơ viêm phổi. Ngoài ra, tiêm chủng đóng một vai trò quan trọng trong việc bảo vệ trẻ em khỏi các tác nhân gây bệnh viêm phổi.

Ngoài thông tin về  bệnh viêm phổi ở trẻ em có lây không? Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa thiết thực cũng như các loại vắc-xin hiệu quả cao có thể giúp bảo vệ con bạn khỏi bệnh nhiễm trùng đường hô hấp này.

Tạo môi trường sống thuận lợi

Duy trì một không gian sống sạch sẽ và thông thoáng cho con bạn. Trong mùa lạnh, đảm bảo cách nhiệt thích hợp bằng cách che các lỗ hở và đóng cửa để giảm thiểu tiếp xúc với bụi và không khí lạnh.

Đảm bảo độ ấm thích hợp

Giữ ấm cơ thể cho trẻ, nhất là vùng cổ, ngực và lòng bàn chân trong mùa đông. Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và các hoạt động ngoài trời không cần thiết vào sáng sớm và tối muộn trong những tháng lạnh hơn.

Giữ vệ sinh răng miệng

Khuyến khích thực hành vệ sinh răng miệng thường xuyên, chẳng hạn như đánh răng và làm sạch lưỡi. Sức khỏe răng miệng tốt có thể giúp ngăn ngừa nhiễm trùng do vi khuẩn có thể dẫn đến các biến chứng, kể cả viêm phổi.

Duy trì chế độ ăn uống cân bằng

Cung cấp cho con bạn một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm các chất dinh dưỡng thiết yếu cần thiết cho một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Nhấn mạnh các loại thực phẩm hỗ trợ phục hồi nhanh chóng sau khi bị bệnh và giáo dục bản thân về các hướng dẫn và hạn chế về chế độ ăn uống.

Giải quyết các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn

Tìm cách điều trị kịp thời và triệt để các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn ảnh hưởng đến tai, mũi và họng. Can thiệp kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng này tiến triển thành viêm phổi.

Khuyến khích tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục thường xuyên và vừa phải có lợi cho sức khỏe tổng thể và chức năng hệ thống miễn dịch. Cho trẻ tham gia các hoạt động thể chất phù hợp với lứa tuổi để hỗ trợ sức khỏe tổng thể của trẻ.

Tuân thủ lịch tiêm chủng

Hãy tuân thủ lịch tiêm chủng của con bạn và đảm bảo chúng nhận được tất cả các loại vắc-xin được khuyến nghị đúng hạn. Tiêm phòng là một việc quan trọng trong phòng ngừa viêm phổi, cung cấp các kháng thể hoạt động giúp bảo vệ tới 95% chống lại mầm bệnh gây viêm phổi.

Vắc-xin để bảo vệ chống lại bệnh viêm phổi

Tiêm vắc xin là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất để phòng bệnh viêm phổi cho trẻ. Hiện có các loại vắc-xin hiệu quả cao để bảo vệ trẻ em chống lại các tác nhân gây viêm phổi khác nhau.

Dưới đây là một số vắc xin đáng chú ý:

Vắc xin Synflorix (Bỉ) / Prevenar-13 (Bỉ)

• Bảo vệ chống lại viêm phổi do phế cầu khuẩn, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết và viêm tai giữa.
• Thích hợp cho trẻ từ 6 tuần tuổi.

Vắc xin 6 trong 1 Hexaxim (Pháp) / Infanrix Hexa (Bỉ)

• Phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, viêm phổi - màng não do Hib.
• Thích hợp cho bé từ 2 tháng đến 2 tuổi.

Vắc xin 5 trong 1 Pentaxim (Pháp) / Infanrix IPV+Hib (Bỉ)

• Phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm phổi - màng não do Hib.
• Thích hợp cho trẻ từ 2 tháng tuổi.

Vắc xin Quimi-Hib (Cuba)

• Bảo vệ chống viêm phổi Hib.
• Thích hợp cho trẻ từ 2 tháng tuổi.
• Vắc xin phòng biến chứng viêm phổi do cúm mùa.

Vaxigrip Tetra (Pháp) / Infuvac Tetra (Hà Lan) / GC FLU Quadrivalent (Hàn Quốc)

• Bảo vệ chống lại các biến chứng viêm phổi do vi-rút cúm theo mùa gây ra.
• Thích hợp cho trẻ từ 6 tháng tuổi.

Vắc xin VA-Mengoc-BC (Cuba)

• Phòng ngừa viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết do não mô cầu tuýp BC.
• Thích hợp cho trẻ từ 6 tháng tuổi.

Vắc xin Menactra (Mỹ)

• Bảo vệ chống viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết do não mô cầu týp A, C, Y, W-135.
• Thích hợp cho trẻ từ 9 tháng tuổi.

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc "Bệnh viêm phổi ở trẻ em có lây không?" không cũng như những biện pháp xử lý khi trẻ bị viêm phổi cùng cách phòng ngừa bệnh hiệu quả. Hãy nhớ rằng, phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe của con bạn. Bằng cách thực hiện các bước chủ động và cập nhật lịch tiêm chủng, bạn có thể giúp bảo vệ con mình khỏi những nguy cơ của bệnh viêm phổi.

Xem thêm: Trẻ bị viêm phổi có được tắm không?