Giải đáp: Đau bụng do stress có phải biểu hiện của bệnh lý?

Bạn đã bao giờ gặp phải tình trạng cồn cào trong bụng khi thần kinh đang căng thẳng (stress) chưa? Hay cảm giác dạ dày của mình cuộn chặt hơn sau một cuộc tranh cãi nảy lửa? Thậm chí đó là trường hợp bị cơn táo bón không rõ nguyên nhân mà yếu tố kích hoạt không phải do chế độ ăn uống? Nếu có thì các vấn đề về dạ dày kể trên chính là biểu hiện cho việc bạn đang bị stress tác động.

Đau dạ dày, đau bụng do stress

Các nhà nghiên cứu đã đi sâu vào mối quan hệ phức tạp giữa não và ruột, tiết lộ mối liên hệ cộng sinh có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tổng thể của chúng ta. Giống như não, ruột chứa đầy các dây thần kinh, tạo thành một mạng lưới phức tạp phản ánh sự phức tạp của chính đường tiêu hóa. Nhiều kết nối thần kinh trong hệ thống này phản chiếu những kết nối được tìm thấy trong ruột.

Nội tiết tố (hormone) là chất hóa học điều phối các chức năng của cơ thể nên cũng có ảnh hưởng đối với kết nối ruột - não. Đặc biệt, tuyến thượng thận giải phóng các hormone cần thiết cho phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy, bao gồm adrenaline, noradrenaline và cortisol. Căng thẳng mãn tính khiến các hormone này hiện diện dai dẳng, dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe, không chỉ ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của xương, chức năng miễn dịch, kiểu ngủ, tính toàn vẹn của cơ,...

Tình trạng căng thẳng cho dù tạm thời hay kéo dài đều có thể gây ra tác động rõ rệt đến hệ thống tiêu hóa. Sự hội tụ của một số hormone và hóa chất, được cơ thể giải phóng để đối phó với căng thẳng sẽ xâm nhập vào đường tiêu hóa, gây rối loạn. Hệ vi sinh vật đường ruột bị ảnh hưởng tiêu cực, mất cân bằng và giảm khả năng sản xuất kháng thể. Kết quả của sự xáo trộn hóa học này là một loạt các vấn đề về đường tiêu hóa xuất hiện.

Các triệu chứng đường ruột liên quan đến căng thẳng

Khi bạn bị căng thẳng kéo dài, cơ thể sẽ gặp phải các triệu chứng đường ruột liên quan sau đây:

• Khó tiêu: Cảm giác thức ăn tồn đọng không tiêu, báo hiệu đường ruột đang bị tác động.
• Đau bụng: Cảm giác xoắn, quặn thắt phản ánh phản ứng của ruột đối với căng thẳng tăng cao.
• Tiêu chảy: Căng thẳng có thể đẩy hệ thống tiêu hóa hoạt động quá mức, dẫn đến phân lỏng.
• Táo bón: Ngược lại, căng thẳng có thể kích hoạt hệ tiêu hóa chuyển động một cách chậm chạp, dẫn đến táo bón.
• Thay đổi khẩu vị: Căng thẳng có thể tác động đến sự thèm ăn, dẫn đến giảm hoặc tăng cảm giác đói.
• Buồn nôn: Dạ dày khó chịu thường đi kèm với mức độ căng thẳng tăng cao.
• Hội chứng ruột kích thích (IBS): Tình trạng mãn tính này có thể trở nên trầm trọng hơn do căng thẳng, dẫn đến đau bụng, đầy hơi và thay đổi thói quen đại tiện.
• Loét dạ dày: Căng thẳng mãn tính có thể ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của niêm mạc dạ dày, thúc đẩy sự phát triển của vết loét.

Những triệu chứng đường ruột liên quan đến căng thẳng kể trên có thể bắt đầu một mối quan hệ theo chu kỳ, trong đó sự hiện diện của một tình trạng thúc đẩy tình trạng kia. Ví dụ, những người đang vật lộn với bệnh tiêu chảy có thể phát triển nỗi sợ hãi cao độ về việc mất kiểm soát nhu động ruột, điều này có thể hạn chế các hoạt động và sự tham gia xã hội của họ. Tương tự như vậy, đau bụng hoặc khó tiêu có thể gieo rắc lo lắng, ảnh hưởng đến các tương tác xã hội và chất lượng cuộc sống.

Đau bụng do stress là sự xung đột phức tạp giữa trạng thái cảm xúc và sức khỏe thể chất. Khi chúng ta điều hướng lĩnh vực căng thẳng, bắt buộc phải thừa nhận tác động của nó đối với hệ thống tiêu hóa của chúng ta. Bằng cách trau dồi các chiến lược để quản lý căng thẳng, áp dụng các kỹ thuật thư giãn và tìm kiếm sự hỗ trợ toàn diện, chúng ta có thể tạo ra con đường dẫn đến trạng thái cân bằng. Hành trình này trao quyền cho chúng ta giành lại quyền kiểm soát kết nối ruột - não, thúc đẩy sự hài hòa trong cơ thể và tâm trí của chúng ta.

Cách giảm stress và lo lắng, tránh đau bụng do stress

Trong vòng xoáy của cuộc sống hiện đại, căng thẳng là người bạn đồng hành không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, may mắn là có nhiều cách giúp bạn xua tan căng thẳng để tránh gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa nói chung, dạ dày nói riêng.

Dưới đây là một số biện pháp giảm stress hiệu quả:

Nghỉ ngơi và hít thở

Thực hành bài tập hơi thở có ý thức sẽ nhanh chóng mang lại sự bình tĩnh cho những ngày đầy áp lực của bạn. Tạm dừng các hoạt động cứ sau vài giờ, dành một khoảnh khắc quý giá để hít thở chậm rãi, có chủ ý. Hãy để luồng không khí nhẹ nhàng đi qua mũi của bạn, nâng bụng hít vào và hạ xuống khi bạn thở ra. Cảm nhận nhịp điệu êm dịu truyền sự tĩnh lặng vào con người bạn.

Tăng cường hoạt động thể chất

Tham gia tập thể dục, có thể là đi bộ nhanh, khiêu vũ hoặc tập yoga đều giúp giảm stress, phòng ngừa tình trạng đau bụng do stress xảy ra. Nhiều người chưa biết, hoạt động thể chất giúp giải phóng endorphin - một loại hormone hạnh phúc, mang lại cảm giác tích cực cho cơ thể bạn.

Nói "Không" một cách khôn ngoan

Nghệ thuật nói "Không" sẽ giải phóng bạn khỏi vòng quay quá mức của bản thân. Hiểu giới hạn của bạn và phân biệt khi nào nên từ chối một cách lịch sự các nhiệm vụ bổ sung. Bằng cách bảo vệ ranh giới của mình, bạn tạo ra một con đường để giảm căng thẳng và duy trì sức sống.

Suy nghĩ tích cực

Thay vì tập trung vào những vấn đề nằm ngoài tầm kiểm soát, hãy tập trung vào những khía cạnh mà bạn có thể tác động - bao gồm cả phản ứng của bạn trước những thách thức. Bằng cách chấp nhận, bạn xoa dịu sự lo lắng và giảm bớt các triệu chứng liên quan đến khó chịu ở dạ dày.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Ăn uống có chánh niệm. Tránh các loại thực phẩm gây kích ứng dạ dày, chẳng hạn như thịt nguội đã qua chế biến, thức ăn dai, caffeine và đồ muối chua. Nuôi dưỡng cơ thể với nguồn dinh dưỡng cân bằng, tăng cường khả năng phục hồi hệ tiêu hóa.

Thư giãn

Thực hiện các bài tập thư giãn không chỉ giúp cơ thể thoải mái ngay lập tức mà còn mang lại sự thanh thản, thư thái cho tâm trí.

Tìm sự tư vấn từ chuyên gia

Nếu chứng lo âu mãn tính xuất hiện và ảnh hưởng nhiều, hãy tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. Những chuyên gia này có thể giúp bạn điều hướng sự phức tạp của căng thẳng mãn tính, trang bị cho bạn các công cụ để giảm bớt sự kìm kẹp của nó đối với sức khỏe của bạn.

Tóm lại, stress là tình trạng ai cũng có thể gặp phải và bị tác động ở nhiều mức độ khác nhau. Việc nhận biết và áp dụng các biện pháp giảm stress phù hợp có thể làm giảm bớt một số triệu chứng nhất định, nhưng một số triệu chứng rối loạn dạ dày đòi hỏi bạn có cách tiếp cận đa chiều mới sớm lấy lại trạng thái cân bằng cho hệ tiêu hóa của bản thân.

Xem thêm: 

Stress gây đau dạ dày có nguy hiểm không?

Tổng hợp các loại nước uống giảm stress hiệu quả nhanh chóng