Khi nào cần thực hiện xét nghiệm testosterone?

Vậy rốt cuộc xét nghiệm testosterone là gì và khi nào nên thực hiện xét nghiệm testosterone, hãy cùng khám phá qua bài viết dưới đây cùng Nhà thuốc Long Châu nhé.

Hormone testosterone là gì?

Testosterone là một hormone quan trọng trong hệ thống nội tiết của con người, đặc biệt quan trọng đối với nam giới, được sản xuất chủ yếu tại tinh hoàn nam giới (95%), một phần nhỏ tại buồng trứng nữ giới và một phần rất nhỏ tại tuyến thượng thận (4%). Chức năng chính của testosterone bao gồm sự phát triển cơ bắp, định hình đặc tính sinh dục nam giới và ảnh hưởng đến sự nhạy cảm ở phụ nữ.

Sự chênh lệch đáng kể về lượng hormone giữa nam và nữ là rõ ràng (với nam giới có nồng độ cao hơn khoảng 10 lần so với nữ giới). Ngoài ra, mức testosterone giảm đi theo quá trình lão hóa và giảm dần theo độ tuổi. Nồng độ testosterone thường cao hơn vào buổi sáng, có thể tăng sau khi tập thể dục. Giai đoạn dậy thì là thời kỳ nơi nồng độ testosterone đạt đến đỉnh cao, sau đó giảm nhẹ theo từng năm.

Rối loạn hormone testosterone dẫn đến hậu quả gì?

Nồng độ testosterone thấp ở nam giới

Sự thiếu hụt testosterone ở nam giới có thể dẫn đến những tác động nghiêm trọng đối với khả năng tình dục và sinh sản của nam giới.

Khi testosterone xuống mức đáng kể, nam giới có thể trải qua sự mất hứng thú trong hoạt động tình dục, thậm chí gặp vấn đề cương cứng dương vật. Những vấn đề này có thể tạo ra ảnh hưởng lớn đối với chất lượng cuộc sống tình dục và từ đó ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới trong dài hạn.

Không chỉ vậy, sự giảm sản xuất testosterone cũng đồng nghĩa với việc cơ thể trải qua tình trạng mệt mỏi, cảm giác không thoải mái, và có thể gây ra tâm trạng cáu kỉnh, thiếu hứng khởi, hay sự thiếu năng lượng trong công việc hàng ngày.

Nồng độ testosterone cao ở nữ giới

Ở những trường hợp nữ giới có nồng độ testosterone vượt mức bình thường, cơ thể thường trải qua những biến đổi đáng chú ý. Điều này có thể bao gồm sự phát triển lông và tóc mạnh mẽ hơn, có thể xuất hiện lông nhiều trên khuôn mặt hoặc trên toàn bộ cơ thể. Giọng nói có thể trở nên trầm hơn, giống với âm thanh nam tính, đồng thời có thể xuất hiện ngực nhỏ và tình trạng nổi mụn trứng cá trên da mặt.

Nồng độ testosterone cao ở nhiều phụ nữ thường là dấu hiệu của hội chứng đa nang buồng trứng. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như rối loạn kinh nguyệt và thậm chí ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh.

Theo đánh giá của các chuyên gia, cả nồng độ testosterone quá cao và quá thấp đều có thể tạo ra những tình trạng sức khỏe nghiêm trọng. Đặc biệt, nồng độ testosterone quá cao ở cả nam và nữ có thể là biểu hiện của các bệnh ung thư, như ung thư tinh hoàn ở nam và ung thư buồng trứng ở nữ, một tình trạng rất nguy hiểm. Trong khi đó, tình trạng testosterone quá thấp thường liên quan đến các bệnh mạn tính hoặc vấn đề với tuyến yên.

Bác sĩ chỉ định thực hiện xét nghiệm hormone testosterone khi nào?

Xét nghiệm nồng độ testosterone không chỉ là một công cụ quan trọng để đánh giá những trường hợp khi các đặc điểm giới tính không rõ ràng, dậy thì sớm, hội chứng nam hóa ở nữ, và vô sinh ở nam giới, mà còn đóng một vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm các khối u hiếm gặp ở buồng trứng và tinh hoàn.

Ngoài ra, xét nghiệm testosterone cũng là công cụ hữu ích trong việc đánh giá những trường hợp phụ nữ có những dấu hiệu và triệu chứng như vô kinh, vô sinh, có thể đi kèm với sự nam hóa. Sự nam hóa này có thể biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau, bao gồm giọng nói trầm, sự phát triển rậm lông và râu, tình trạng hói, mụn trứng cá, yết hầu lớn, và giảm kích thước ngực. Xét nghiệm testosterone là một công cụ đa chiều giúp chẩn đoán và theo dõi những biến động quan trọng liên quan đến sức khỏe giới tính và sinh sản.

Bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm testosterone nhằm đánh giá nồng độ hormone này trong máu của bạn. Từ kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể đưa ra chẩn đoán về các tình trạng do thiếu hoặc thừa testosterone. Ngoài ra, việc thực hiện xét nghiệm testosterone còn giúp theo dõi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, đặc biệt là những người trước đây đã gặp phải rối loạn hormone testosterone. Cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm testosterone trong trường hợp:

• Xét nghiệm testosterone thường được kết hợp với các hormone nội tiết khác như LH và FSH để đánh giá chức năng sinh sản nam giới, đồng thời kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân.
• Nam giới bị giảm ham muốn tình dục và rối loạn chức năng cương dương, việc thực hiện xét nghiệm testosterone giúp xác định nguyên nhân, từ đó đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả.
• Đối với nam giới vô sinh, đặc biệt là khi kết hôn một năm mà không có thai, thậm chí khi không sử dụng biện pháp tránh thai, xét nghiệm testosterone có thể cung cấp thông tin quan trọng để đưa ra các quyết định về điều trị và quản lý.
• Xét nghiệm testosterone cũng được áp dụng để đánh giá tình trạng của phụ nữ, đặc biệt là trong trường hợp vô kinh, vô sinh, rối loạn kinh nguyệt và xuất hiện các triệu chứng nam hóa như giọng nói trầm, rậm lông, râu, mụn trứng cá,...
• Các xét nghiệm hormone có thể được thực hiện khi phát hiện các vấn đề bất thường liên quan đến dậy thì ở trẻ, bao gồm cả dậy thì sớm hoặc dậy thì muộn.
• Trong trường hợp trẻ mới sinh có các vấn đề về cơ quan sinh dục không rõ ràng hoặc bất thường, xét nghiệm testosterone cũng có thể được áp dụng để đưa ra chẩn đoán và kế hoạch điều trị.
• Khi phát hiện u tinh hoàn hoặc u buồng trứng, xét nghiệm testosterone có thể được thực hiện để hỗ trợ trong quá trình đánh giá và quản lý tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.

Những lưu ý khi thực hiện xét nghiệm testosterone

• Bác sĩ sẽ giải thích giúp bạn hiểu rõ về xét nghiệm testosterone và quy trình thực hiện xét nghiệm testosterone.
• Không cần kiêng ăn trước khi thực hiện xét nghiệm, và vì nồng độ testosterone thường đạt đến mức cao nhất vào buổi sáng sớm, mẫu máu sẽ được lấy vào khoảng thời gian này.
• Nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, quan trọng nhất là phải thông báo cho bác sĩ vì một số loại thuốc có thể tác động đến kết quả của xét nghiệm.
• Trong ngày xét nghiệm, việc mặc đồ thoải mái và áo tay ngắn sẽ giúp bác sĩ dễ dàng lấy mẫu máu để tiến hành xét nghiệm một cách thuận tiện nhất.

Kết quả xét nghiệm testosterone phản ánh những gì?

Kết quả xét nghiệm testosterone của bạn sẽ được cung cấp trong vài ngày. Bác sĩ sẽ phân tích và giải thích các chỉ số, giúp bạn hiểu rõ về vấn đề mà bạn đang gặp phải. Kết quả này sẽ thông báo về mức độ testosterone trong cơ thể của bạn, liệu có ở mức bình thường, cao hay thấp. Mức độ testosterone bình thường có sự biến động tùy thuộc vào giới tính và độ tuổi. Chi tiết như sau:

Nam giới trưởng thành:

• Từ 19 tuổi đến 49 tuổi: 249 (ng/dL) đến 836 (ng/dL).
• Từ 50 tuổi trở lên: 193 (ng/dL) đến 740 (ng/dL).

Nữ giới trưởng thành:

• Từ 19 tuổi đến 49 tuổi: 8 (ng/dL) đến 48 (ng/dL).
• Từ 50 tuổi trở lên: 2 (ng/dL) đến 41 (ng/dL).

Khi kết quả xét nghiệm nằm ngoài mức bình thường, có thể là dấu hiệu của một số vấn đề về sức khỏe. Ở nam giới, giảm sút nồng độ testosterone có thể liên quan đến các bệnh lý như bệnh thận, nghiện rượu, xơ gan, AIDS, tổn thương tinh hoàn, hoặc đang điều trị ung thư bằng hóa trị hoặc xạ trị. Phụ nữ với mức testosterone thấp có thể do cắt bỏ buồng trứng, mắc các bệnh về tuyến yên, vùng dưới đồi hoặc tuyến thượng thận.

Hormone testosterone đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe sinh lý nam. Hi vọng rằng thông tin trong bài viết đã cung cấp đầy đủ kiến thức về xét nghiệm testosterone. Hãy lựa chọn những cơ sở y tế uy tín để thực hiện xét nghiệm này bạn nhé.

Xem thêm: Xét nghiệm HIV 5 tháng âm tính đã an toàn chưa?