Lợi ích của máy chiếu đèn vàng da và những lưu ý khi sử dụng

Tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh gây ra bởi sự tăng bilirubin, tình trạng này thường được điều trị bằng phương pháp dùng máy chiếu đèn vàng da. Đây là một phương pháp không quá tốn kém và mang lại hiệu quả tích cực. Thời gian chiếu đèn cần được điều chỉnh phù hợp với mức độ vàng da của trẻ.

Bệnh vàng da do tăng bilirubin ở trẻ sơ sinh là gì?

Vàng da sơ sinh là hiện tượng khi nồng độ bilirubin trong máu tăng cao, thấm vào da và các mô, gây ra hiện tượng vàng da và niêm mạc. Hầu hết trẻ sơ sinh đều trải qua hiện tượng vàng da sinh lý, thường xuất hiện vào ngày thứ hai sau khi sinh.

Trong trường hợp vàng da sinh lý, trẻ không có dấu hiệu ảnh hưởng đến sức khỏe và chỉ đi tiểu hoặc đi phân vàng khoảng 2 - 3 lần mỗi ngày. Tình trạng này thường kéo dài khoảng 10 - 15 ngày sau sinh và tự khỏi mà không cần điều trị.

Nếu tình trạng vàng da kéo dài hơn 1 - 2 tuần, kèm theo các triệu chứng như thiếu máu, gan lách to, bỏ bú, ngủ nhiều, chỉ số bilirubin tăng cao và tăng nhanh thì đó có thể là dấu hiệu của vàng da bệnh lý. Trẻ sinh non, không bú sữa mẹ, dùng sữa công thức, bất đồng nhóm máu với mẹ hoặc bị nhiễm khuẩn có nguy cơ cao bị vàng da bệnh lý. Vàng da bệnh lý cần được điều trị kịp thời để tránh các di chứng nguy hiểm như hội chứng nhiễm độc thần kinh.

Lợi ích của máy chiếu đèn vàng da

Máy chiếu đèn vàng da là một thiết bị y tế chuyên dùng trong điều trị bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh. Bệnh vàng da là do nồng độ bilirubin trong máu cao và máy chiếu đèn giúp giảm mức bilirubin này thông qua quá trình quang trị liệu.

Để điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh, chiếu đèn vàng da cần sử dụng ánh sáng xanh hoặc trắng, ưu tiên nhất là ánh sáng xanh dương, sau đó là ánh sáng xanh lá cây và cuối cùng là ánh sáng trắng (hiệu quả điều trị sẽ thấp hơn). Ánh sáng dùng để chiếu đèn phải có bước sóng từ 400 - 480 nm. Khi những tia sáng này được chiếu vào da, năng lượng từ chúng sẽ xuyên qua da, tiếp cận các lớp mỡ dưới da và chuyển đổi các phân tử bilirubin gián tiếp thành các đồng phân hoặc các sản phẩm quang oxy hóa không gây hại cho não trẻ. Các sản phẩm này tan trong nước nên có thể được đào thải qua gan và thận.

Những lưu ý khi dùng máy chiếu đèn vàng da cho trẻ

Các trường hợp vàng da ở trẻ sơ sinh được chỉ định chiếu đèn cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Xuất hiện vàng da trong 24 giờ sau khi sinh.
• Vàng da do tăng bilirubin gián tiếp ở mức cao nhưng chưa có dấu hiệu tiền nhiễm độc hoặc nhiễm độc thần kinh.

Sử dụng chiếu đèn để dự phòng vàng da trong các tình huống như:

• Trẻ sinh non.
• Trẻ bị sang chấn da và xuất huyết nặng khi sinh.
• Trẻ có bướu máu.

Những trường hợp không nên áp dụng chiếu đèn vàng da bao gồm:

• Trẻ mắc bệnh niệu bẩm sinh.
• Trẻ vàng da do nguyên nhân tăng bilirubin trực tiếp.

Khoảng cách khi chiếu đèn vàng da ở trẻ sơ sinh

Để đạt hiệu quả tối đa trong việc điều trị vàng da tăng bilirubin gián tiếp ở trẻ sơ sinh, máy chiếu đèn vàng da cần được đặt ở khoảng cách từ 30 - 50 cm so với trẻ.

Cách chiếu đèn vàng da cho trẻ sơ sinh

Sử dụng đèn ánh sáng xanh chiếu trực tiếp lên da trẻ đã được bộc lộ hoàn toàn, chỉ che mắt và bộ phận sinh dục để tối ưu hóa diện tích da tiếp xúc với ánh sáng. Xoay trở bé mỗi 2 - 4 giờ/lần để đảm bảo toàn bộ cơ thể được tiếp xúc với ánh sáng. Chiếu đèn liên tục hoặc cách quãng tùy thuộc vào tình trạng vàng da của trẻ. Có thể dùng đèn một chiều hoặc hai chiều trong trường hợp trẻ bị vàng da mức độ nặng và tăng dần.

Thời gian chiếu đèn ở trẻ vàng da

Thời gian chiếu đèn phụ thuộc vào mức độ vàng da của trẻ, được xác định qua lâm sàng và nồng độ bilirubin gián tiếp và toàn phần qua xét nghiệm máu. Ngừng chiếu đèn khi tình trạng vàng da giảm và nồng độ bilirubin trở về mức bình thường. Nếu chiếu đèn không hiệu quả và nồng độ bilirubin tiếp tục tăng cao, cần xem xét phương pháp thay máu cho trẻ.

Chiếu đèn vàng da có hại không?

Theo y học, chiếu đèn vàng da là một phương pháp hiệu quả và khá an toàn để điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, vẫn có thể xảy ra một số tác dụng phụ, bao gồm:

Rối loạn thân nhiệt

Nhiệt độ của trẻ khi ở trong bụng mẹ và khi được chiếu đèn là hoàn toàn khác nhau. Ánh sáng xanh và trắng khi chiếu trực tiếp lên da bé có thể khiến nhiệt độ cơ thể tăng cao hoặc giảm đi nhanh chóng, dẫn đến rối loạn thân nhiệt. Đây là tình trạng thường gặp, do đó ba mẹ cần thường xuyên theo dõi nhiệt độ cơ thể của bé.

Kích ứng da

Nghiên cứu cho thấy, ánh sáng xanh thường có bước sóng trong khoảng 400 - 500 nm, có thể lên đến 450 - 600 nm. Chiếu đèn trong thời gian dài có thể gây ra kích ứng da, làm da bé bị mẩn đỏ hoặc mắc hội chứng da đồng. Ánh sáng này cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến mắt trẻ. Vì vậy, khi điều trị, bác sĩ thường che mắt bé bằng vải tối màu để bảo vệ.

Các tác dụng phụ khác

Ánh sáng xanh khi chiếu vào cơ thể trong thời gian dài có thể gây ảnh hưởng đến bộ phận sinh dục của trẻ như tình trạng teo tinh hoàn. Do đó, bố mẹ cần đảm bảo bé được mặc bỉm tã đầy đủ trong suốt quá trình chiếu đèn để bảo vệ các vùng nhạy cảm.

Cần đảm bảo rằng phương pháp dùng máy chiếu đèn vàng da phải được thực hiện đúng theo chỉ định của bác sĩ để mang lại hiệu quả cao. Cha mẹ nên theo dõi sát sao tình trạng của con trẻ để phát hiện bệnh sớm. Khi bé có dấu hiệu vàng da, hãy đưa bé đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và điều trị kịp thời.