Phác đồ điều trị viêm tai giữa ứ dịch

Viêm tai giữa ứ dịch là một rối loạn thường gặp ở trẻ em trong độ tuổi từ 1 đến 3 tuổi. Bệnh không có triệu chứng rõ ràng, không có triệu chứng rõ ràng, dễ gây ra những biến chứng nguy hiểm. Chỉ khi nắm rõ phác đồ điều trị viêm tai giữa ứ dịch thì người bệnh mới có thể khỏi bệnh nhanh chóng và dứt điểm.

Nguyên nhân gây viêm tai giữa ứ dịch

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra bệnh viêm tai giữa ứ dịch, trong đó phổ biến nhất là do tắc vòi nhĩ. Khoảng 40% trường hợp viêm tai giữa ứ dịch là do vi khuẩn. Theo tìm hiểu, nguyên nhân cũng do virus gây ra, thường gặp nhất là adenovirus: virus giống cúm type 1, 2, 3, virus herpes, virus coxsackie b4, adenovirus… Viêm tai giữa ứ dịch cũng có nguyên nhân từ dị ứng. Khi đó xuất hiện tình trạng phù nề, tăng tiết dịch nhầy, tắc vòi …dịch tai giữa sẽ tụ lại trong tai gọi là viêm tai giữa ứ dịch.

Làm thế nào để biết trẻ bị viêm tai giữa ứ dịch?

Viêm tai giữa ứ dịch thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh diễn biến thầm lặng và không có triệu chứng, dấu hiệu lâm sàng chính là nghe kém. Rối loạn này được phát hiện khi cha mẹ đưa con đi khám vì nhận thấy những dấu hiệu bất thường, chẳng hạn như:

• Trẻ nhỏ không quay đầu lại với âm thanh, hoặc trẻ chậm học và phát triển ngôn ngữ.
• Đối với trẻ lớn, trong lớp học trẻ nghe kém, nặng tai, khó chịu, khi nghe chính tả có biểu hiện bất thường về thính giác.
• Ngoài ra, bệnh viêm tai giữa có tràn dịch thường được phát hiện khi trẻ đi khám khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên.

Ở trẻ em, mất thính lực thường xảy ra ở cả hai tai, trong khi ở người lớn, tình trạng này phổ biến hơn ở một bên tai. Mức độ suy giảm thính lực rất khác nhau ở mỗi bệnh nhân. Nếu tình trạng giảm thính lực cả hai tai trên 30dB sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển ngôn ngữ và khả năng học tập. Một số triệu chứng hiếm gặp của bệnh này là:

• Điếc thay đổi tùy theo vị trí đầu.
• Chóng mặt.
• Đau tai: Thường chỉ xuất hiện trong hoặc một thời gian ngắn sau giai đoạn cấp tính của viêm tai giữa.

Nguyên nhân gây viêm tai giữa ứ dịch

Do cấu tạo và chức năng của vòi nhĩ chưa hoàn thiện và hệ miễn dịch còn non nớt, trẻ có thể bị viêm tai ứ dịch do các nguyên nhân sau:

• Viêm do vi khuẩn, virus: Viêm tai giữa ứ dịch có thể là kết quả của nhiễm trùng đường hô hấp trên. Khoảng 65-78% người bị viêm tai giữa ứ dịch có nhiễm trùng đường hô hấp trên trong vài ngày trước đó. 40% các trường hợp viêm tai giữa được phát hiện có vi khuẩn, phổ biến nhất là Staphylococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, bạch hầu,... Một số loại virus thường gây bệnh là Cúm, Herpes, Coxsackie b4, Adenovirus,...
• Tắc vòi nhĩ: Có thể là tắc vòi nhĩ chức năng, tắt vòi nhĩ cơ học hoặc cả hai. Tắc vòi nhĩ thường gặp ở trẻ nhỏ do sụn mềm ở vòi khó mở vòi, căng cơ ở hầu họng trẻ em kém hiệu quả hơn người lớn. Khi vòi nhĩ đóng lại, nó sẽ làm mất không khí trong ống tai, gây ra áp suất âm ngăn không cho chất lỏng thoát ra từ tai giữa, gây ra chất lỏng tích tụ sau màng nhĩ, nơi chất lỏng thấm qua vô trùng.
• Viêm nhiễm do dị ứng: Gây phù nề, tăng tiết chất nhờn, tắc vòi nhĩ.

Phác đồ điều trị viêm tai giữa ứ dịch

Viêm tai giữa không phải là bệnh mãn tính. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, bệnh nhân có thể phát triển nhiều biến chứng nghiêm trọng, trong đó có mất thính lực. Mỗi bệnh nhân sẽ có phương án điều trị viêm tai giữa ứ dịch riêng, dựa trên mức độ bệnh và tình trạng bệnh.

Phác đồ điều trị viêm tai giữa ứ dịch cho người lớn

Phác đồ này được chỉ định cho người trưởng thành, trung niên hay người già có triệu chứng viêm tai giữa ứ dịch.

Điều trị nội khoa

Khi bệnh mới ở giai đoạn đầu, các bác sĩ cho bệnh nhân uống thuốc:

• Sử dụng thuốc kháng sinh: Dựa vào đặc điểm vi khuẩn của từng vùng hoặc kết quả làm hồ sơ kháng sinh, bác sĩ sẽ chỉ định loại kháng sinh phù hợp. Tùy theo tình trạng bệnh mà các bác sĩ có thể sử dụng kháng sinh dự phòng, kháng sinh liều thấp hoặc phác đồ 10 ngày/ tháng trong 3 tháng.
• Corticosteroid: Thuốc này làm tăng tăng khả năng bài tiết của các chất bề mặt vòi nhĩ. Liều prednisolon thường là 1 mg / kg / 24 giờ trong 10 đến 14 ngày.
• Các loại thuốc khác: Thuốc có khả năng làm tan chất nhầy, thuốc kháng histamine, tăng cường miễn dịch,... Chúng chống lại nhiễm trùng mũi họng bằng cách phục hồi chức năng vòi. Từ đó giúp tình trạng viêm tai ứ dịch nhanh khỏi hơn.
• Ngoài ra, người bệnh có thể áp dụng một số phương pháp điều trị tại chỗ như sau.
• Bơm hơi vòi nhĩ: Giúp người bệnh cải thiện thính lực ngay lập tức, nhưng chỉ trong thời gian ngắn. Ngoài ra, vì cần phối hợp hoạt động nên thường phù hợp với trẻ từ 3 tuổi trở lên. Phương pháp này có thể gây chấn thương loa vòi nếu sử dụng trong thời gian dài.
• Liệu pháp nước khoáng: Sử dụng tác dụng của bicarbonate và sulfide, phương pháp này giúp tiêu diệt các ổ viêm nhiễm như viêm xoang, V.A. Liệu pháp nước khoáng thường được sử dụng khi các phương pháp khác có hiệu quả lâu dài.

Điều trị ngoại khoa

Các phương pháp phẫu thuật được sử dụng để điều trị viêm tai giữa ứ dịch bao gồm:

• Nạo V.A : Đây là phương pháp điều trị ngoại khoa đầu tiên đối với bệnh viêm tai giữa ứ dịch. Thường thì nạo VA kết hợp với đặt ống thông khí, tránh phải gây mê 2 lần.
• Đặt ống thông khí: Phương pháp này giúp người bệnh cân bằng áp lực giữa hai bên màng nhĩ, thiết lập lại sự thông khí nhân tạo ở tai giữa và chức năng của màng nhĩ. Thời gian đặt ống thông khí quản khoảng 6 tháng.

Phác đồ điều trị viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ em

Phác đồ điều trị viêm tai giữa ứ dịch ở trẻ sẽ là kết hợp dùng thuốc kháng sinh, giảm đau, dẫn lưu từ ống tai giữa ra bên ngoài.

Kiểm soát cơn đau:

• Để giúp giảm cơn đau và cơn sốt của trẻ, bạn nên sử dụng ibuprofen hoặc acetaminophen không kê đơn.
• Dùng thuốc nhỏ tai lidocain cho trẻ em trên 2 tuổi không bị thủng màng nhĩ.
• Rạch màng nhĩ cho trẻ em khi màng nhĩ bị đe dọa và đau tai quá nặng.

Điều trị kháng sinh:

Liệu pháp kháng sinh được sử dụng trong các trường hợp viêm tai giữa sau:

Đau tai từ trung bình đến nặng ở trẻ em trên 6 tháng. Các triệu chứng tồn tại ít nhất 48 giờ. Ngoài ra, trẻ có dấu hiệu sốt cao từ 39^oC trở lên.

Trẻ từ 6 đến 23 tháng tuổi bị đau tai nhẹ. Các triệu chứng kéo dài dưới 48 giờ và sốt cao dưới 39^oC.

Trẻ trên 24 tháng bị đau tai nhẹ. Các triệu chứng kéo dài dưới 48 giờ và sốt dưới 39^oC.

Thuốc kháng sinh thường được sử dụng để điều trị bệnh viêm tai giữa là amoxicillin. Liều cho trẻ nhỏ là 80 - 100 mg / kg / ngày, ngày 3 lần. Giữ liều thông thường của bạn trong 5 ngày liên tục.

Nếu amoxicillin không hoạt động. Trẻ vẫn sốt và đau 48 giờ sau đợt điều trị kháng sinh đầu tiên, sẽ dùng amoxicillin-clavulanate trong 5 ngày tiếp theo:

• Trẻ em cân nặng dưới 40kg: 45 - 50 mg / kg / ngày. Nếu sử dụng amoxicillin-clavulanate tỷ lệ 8:1 hoặc 7:1, 2 lần một ngày. Hoặc uống thành 3 liều với tỷ lệ 4:1.
• Trẻ em và người lớn trên 40kg: Amoxicillin-clavulanate với liều 1500 đến 2000 mg / ngày.

Lưu ý: Trẻ em không được dùng amoxicillin-clavulanate quá 375 mg / ngày hoặc 12,5 mg / kg / ngày.

Nếu trẻ bị dị ứng với penicillin (amoxicillin), sẽ sử dụng erythromycin hoặc azithromycin để thay thế:

• Erythromycin: Liều từ 30 đến 35 mg / kg / ngày, 2 - 3 liều mỗi ngày trong 10 ngày liên tục.
• Azithromycin (chỉ dành cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên): Liều 10 mg / kg / lần / ngày trong 3 ngày liên tục.

Khi thể trạng và cơ địa của trẻ không đáp ứng với điều trị kháng sinh. Phụ huynh nên sử dụng một số phương pháp điều trị khác như:

• Sử dụng ống tai để dẫn dịch từ tai giữa ra ngoài.
• Cắt màng nhĩ để dẫn dịch ra ngoài.
• Nạo V.A và amidan.
• Phẫu thuật.

Trên đây là thông tin về phác đồ điều trị viêm tai giữa ứ dịch. Tuy nhiên, bài viết này chỉ dành cho mục đích thông tin. Mỗi bệnh nhân sẽ có một tình trạng bệnh và mức độ bệnh khác nhau.

Vì vậy, chỉ những bác sĩ có chuyên môn mới có thể đưa ra phương án điều trị chính xác và hiệu quả nhất cho bệnh nhân. Vì vậy, khi không may bị viêm tai giữa ứ dịch, bạn nên đến bệnh viện để thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt.

Xem thêm: Vì sao bệnh viêm tai giữa gây ù tai? Cách điều trị?