Sảng rượu có nguy hiểm không? Cách chữa thế nào?

Nghiện rượu là tình trạng cơ thể bị phụ thuộc khi uống quá nhiều rượu. Việc cai rượu đối với những người nghiện rượu thực sự là một nỗ lực lớn của chính họ. Tuy nhiên, người nghiện rượu sau một thời gian ngừng uống rượu lại thường gặp phải một vấn đề khá nghiêm trọng là sảng rượu. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về mức độ nguy hiểm của sảng rượu, nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa trị.

Sảng rượu là gì?

Người đang nghiện rượu khi cai rượu thường gặp phải hội chứng cai nghiện rượu. Hội chứng cai rượu hay hội chứng ngưng rượu xuất hiện ở những người đã từng nghiện rượu nhưng giảm lượng uống đáng kể hàng ngày hoặc ngừng uống rượu đột ngột. Trong đó, biểu hiện nghiêm trọng nhất của hội chứng cai rượu chính là sảng rượu.

Sảng rượu xuất hiện với triệu chứng đặc trưng là tình trạng rối loạn nước điện giải, rối loạn thần kinh thực vật nặng, tình trạng lú lẫn và một số rối loạn nghiêm trọng khác kèm theo. Các rối loạn này ảnh hưởng nặng nề lên toàn bộ cơ thể trong đó có cả não bộ.

Các triệu chứng của mê sảng do rượu có thể xảy ra đột ngột, nhưng thường gặp nhất sau 2 - 4 ngày người nghiện ngừng sử dụng rượu hoặc giảm đột ngột lượng rượu tiêu thụ đáng kể. Trong y khoa, sản rượu được xếp vào nhóm cấp cứu tâm thần tối khẩn cấp. Nếu không được phát hiện, điều trị đúng cách và kịp thời, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 33%.

Các giai đoạn của sảng rượu

Sảng rượu sẽ diễn tiến theo 2 giai đoạn gồm:

Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn khởi phát là giai đoạn các triệu chứng xuất hiện đột ngột sau 1 - 4 ngày (thường là sau 1 - 2 ngày) kể từ khi người nghiện dừng uống rượu hoặc giảm lượng uống đột ngột. Lúc này, bệnh nhân có biểu hiện run, mất ngủ, chuếnh choáng, rối loạn thần kinh thực vật. Người bệnh cũng có thể xuất hiện các cơn co giật kiểu động kinh.

Giai đoạn toàn phát

Giai đoạn này thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 5 cai rượu đột ngột. Lúc này, bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng nặng hơn như:

• Người bệnh bị rối loạn cả không gian và thời gian, không định hướng chính xác, không biết mình là ai.
• Bệnh nhân xuất hiện triệu chứng ảo giác hay hoang tưởng bị hại mạnh mẽ. Ảo giác hay hoang tưởng có thể xuất hiện bất cứ lúc nào và chi phối các hành động của người bệnh.
• Người bệnh hay vùng chạy đột ngột, tấn công vô hình… nên có thể gây tổn thương cho chính họ hoặc những người xung quanh.

Lý giải cơ chế gây sảng rượu

Ở những người nghiện rượu, thói quen uống rượu quá nhiều sẽ kích thích hệ thần kinh. Khi họ uống quá nhiều rượu mỗi ngày, hệ thần kinh trở nên bị phụ thuộc rượu và tăng tương tác với thụ thể serotonin, tăng phóng thích opiate nội sinh, kích hoạt NMDA hậu synap và hệ thống GABA.

Khi họ cai rượu và giảm đáng kể lượng rượu tiêu thụ mỗi ngày một cách đột ngột sẽ dẫn đến thiếu ức chế NMDA, giảm kích thích hệ GABA. Khi đó, các triệu chứng của hội chứng cai rượu xuất hiện và biểu hiện nặng nhất là tình trạng sảng rượu.

Những người có nguy cơ cao bị sảng rượu sau khi cai rượu là những người uống nhiều rượu trong suốt thời gian hơn 1 tháng, người ngoài 30 tuổi, người từng có tiền sử sảng rượu và người mắc các bệnh lý nền có sẵn.

Sảng rượu nguy hiểm thế nào?

Các triệu chứng của sảng rượu không hề dễ chịu. Vì vậy, khi gặp tình trạng này, sức khỏe của người bệnh bị ảnh hưởng khá nghiêm trọng. Người bị sảng do rượu thường có những hành vi bất thường, không kiểm soát được bản thân nên sẽ tự gây nguy hiểm cho mình và cho chính người khác.

Người mắc bệnh sảng do rượu nếu tiếp ngừng uống rượu sẽ vô cùng mệt mỏi, bấn loạn khiến quá trình cai rượu gặp nhiều khó khăn. Nếu tiếp tục uống rượu, họ sẽ có nguy cơ u xơ gan, ung thư gan cực cao.

Ngay cả khi cơn sảng rượu được kiểm soát, bệnh nhân cũng khó phục hồi như người khỏe mạnh bình thường. Họ sẽ trở nên chậm chạp, sa sút trí tuệ thậm chí dẫn đến ngu đần. Tỷ lệ tử vong nếu người sảng rượu không được phát hiện kịp thời, điều trị đúng các có thể lên đến 33%.

Chẩn đoán và điều trị sảng rượu bằng cách nào?

Khi có những dấu hiệu nghi ngờ sảng rượu, người nhà bệnh nhân cần ngay lập tức đưa họ đến cơ sở y tế để được cấp cứu.

Chẩn đoán sảng rượu

Khi đến bệnh viện, các bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng và chỉ định thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán và đưa ra phương hướng điều trị. Một số xét nghiệm cận lâm sàng cần thực hiện như: Công thức máu, sinh hóa máu, điện tâm đồ, điện não đồ, CT sọ não, xét nghiệm để tìm các độc chất trong cơ thể, thang đánh giá hội chứng cai rượu CIWI-Ar và các xét nghiệm thường quy khác.

Điều trị sảng rượu

Người bị sảng rượu sẽ được điều trị trong phòng cấp cứu của khoa tâm thần. Đây là căn phòng có đầy đủ bình oxy, máy hút, các thiết bị y tế cần thiết để xử lý các tình huống cấp bách. Các bác sĩ sẽ tiến hành điều trị cơn sảng rượu như sau:

• Bệnh nhân bị sảng do rượu sẽ được cố định tại giường.
• Bác sĩ sẽ cho người bệnh ngửi bông tẩm cồn hoặc uống vang để giảm các triệu chứng đang gặp phải.
• Bác sĩ và y tế thực hiện chế độ hộ lý cấp 1. Cho bệnh nhân thở oxy và hút đờm nếu cần thiết.
• Thực hiện các xét nghiệm cần thiết, nhất là đường máu để theo dõi tình trạng của người bệnh.
• Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc cho bệnh nhân với các thuốc nhằm giảm các triệu chứng của hệ thần kinh giao cảm (Clonidine), thuốc chẹn beta Benzodiazepine để an thần và chống co giật, glucose và dung dịch điện giải để xử lý rối loạn điện giải và đường huyết.

Sau khi điều trị cơn sảng rượu, bác sĩ sẽ điều trị nâng đỡ, khắc phục các biến chứng ở người nghiện rượu mãn tính như: Thiếu hồng cầu to do thiếu vitamin B12, thiếu magie. Để dự phòng, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân tầm soát các bệnh về tim mạch, bệnh lý về gan, bệnh lý về thần kinh ngoại biên hay hội chứng mất trí nhớ Korsakoff.

Tóm lại, sảng rượu là triệu chứng nghiêm trọng nhất của hội chứng cai rượu và tỷ lệ tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời khá cao. Vì vậy, nếu nhận thấy người cai rượu có biểu hiện bất thường, người nhà nên đưa họ đến bệnh viện càng sớm càng tốt. 

Xem thêm:

• Mê sảng sau gây mê: Tác dụng phụ ngoài mong muốn của gây mê
• Mê sảng người cao tuổi: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị