Suy nút xoang tim: Nguyên nhân, chẩn đoán và phương pháp điều trị

Suy nút xoang tim xảy ra khi nút xoang tim không hoạt động đúng cách và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và có thể gậy ra các bệnh lý về tim mạch như suy tim. Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu kĩ hơn về bệnh suy nút xoang tim qua bài viết sau đây nhé!

Suy nút xoang tim là gì?

Nút xoang tim là một thành phần quan trọng của hệ thống tim mạch và đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh nhịp đập của tim. Nút xoang nằm ở thành của tâm nhĩ phải, ngay bên ngoài điểm nối của tĩnh mạch chủ trên vào tâm nhĩ phải.

Nút xoang tạo ra xung điện và truyền nó khắp cơ tim, điều khiển hoạt động co bóp của tim. Cụ thể, từ nút xoang, xung điện được truyền đến hai buồng tâm nhĩ và kích thích chúng để co bóp, đẩy máu từ nhĩ xuống thất. Sau đó, xung điện được truyền xuống thất thông qua nút nhĩ thất. Tại nút nhĩ thất, tốc độ truyền bị chậm lại trước khi nó lan ra hai buồng thất. Khi đến hai buồng tâm thất, xung điện lan ra kích thích cơ tâm thất co bóp, bơm máu vào hệ thống động mạch chủ và động mạch phổi để cung cấp oxi và loại bỏ CO2.

Suy nút xoang tim, còn được gọi là hội chứng nút xoang bệnh lý, là một tình trạng lâm sàng phát sinh do sự rối loạn chức năng của nút xoang, có nhiều biểu hiện không bình thường như:

• Rối loạn trong việc tạo xung điện tại nút xoang.
• Rối loạn trong việc truyền xung điện từ nút xoang đến cơ nhĩ.
• Sự suy yếu chức năng của các chủ nhịp dưới nút xoang.
• Tính nhạy cảm gia tăng của cơ nhĩ, dẫn đến các rối loạn nhịp nhanh nhĩ.

Các rối loạn trên có thể gây ra các dạng suy nút xoang bao gồm:

• Nhịp xoang chậm.
• Block xoang nhĩ.
• Hội chứng nhịp nhanh nhịp chậm.

Nguyên nhân gây ra bệnh lý suy nút xoang tim

Suy nút xoang tim có thể xảy ra ở mọi đối tượng, tuy nhiên thường phổ biến hơn ở những người trên 50 tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh giữa nam và nữ là tương đương. Có nhiều nguyên nhân gây suy nút xoang, và chúng có thể được chia thành hai nhóm chính.

Nguyên nhân nội sinh

Đây là những nguyên nhân gây tổn thương trực tiếp đến nút xoang, bao gồm:

• Quá trình thoái hoá;
• Thiếu máu cơ tim cục bộ;
• Các bệnh về cơ tim;
• Sự tổn thương nút xoang sau các phẫu thuật tim;
• Nhiễm trùng, ví dụ như viêm màng ngoài tim, viêm xoang tim,...

Nguyên nhân ngoại sinh

Đôi khi, chức năng của nút xoang bị ảnh hưởng do các nguyên nhân từ bên ngoài tác động vào nó. Các nguyên nhân này thường bao gồm:

• Tác động của thuốc: Chẹn beta giao cảm, chẹn kênh calci, các thuốc chống loạn nhịp tim,...
• Rối loạn điện giải: Hạ kali máu, hạ canxi máu,...
• Suy giáp;
• Tăng áp lực nội sọ.

Chẩn đoán hội chứng nút xoang tim

Chẩn đoán lâm sàng

Rối loạn chức năng của nút xoang có thể dẫn đến nhịp tim quá chậm, nhịp nhanh cấp tính hoặc biến chứng tắc mạch do rung nhĩ. Do đó, bệnh nhân thường trải qua các triệu chứng liên quan đến thiếu máu não, thiếu máu cơ tim, bao gồm:

• Cảm giác ngất, thoáng ngất, chóng mặt;
• Mệt mỏi, suy giảm khả năng vận động;
• Cảm giác hồi hộp, trống ngực do xuất hiện rung nhĩ, cuồng nhĩ, nhịp nhanh nhĩ;
• Cảm nhận tim đập rất chậm hoặc hầu như không đập sau một cơn hồi hộp. Đặc biệt, trong trường hợp hội chứng tim nhanh - chậm;
• Đau ngực;
• Khó thở;
• Một số trường hợp nghiêm trọng có thể gây ra tai biến mạch não, tắc mạch chi do tắc mạch ở bệnh nhân suy nút xoang với rung nhĩ.

Chẩn đoán cận lâm sàng

Chẩn đoán cận lâm sàng giúp xác định chính xác bệnh suy nút xoang tim
Các triệu chứng lâm sàng đã đề cập có thể xuất hiện không đều đặn, khiến người bệnh dễ bỏ qua. Tuy nhiên, bằng cách sử dụng các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng, bệnh có thể được xác định chính xác.

Điện tâm đồ (ECG)

ECG là một phương pháp thông thường được sử dụng để chẩn đoán suy nút xoang. Triệu chứng chính của suy nút xoang là nhịp chậm xoang, và nó xuất hiện sớm nhất ở những người mắc bệnh này. Nhịp chậm xoang ở người bị suy nút xoang có các đặc điểm sau:

• Thường xuyên có nhịp chậm
• Nhịp tim chậm và không tăng lên đáng kể khi cố gắng
• Nhịp xoang chậm kèm theo các triệu chứng như ngừng xoang, nghỉ xoang, block xoang nhĩ ở mức độ khác nhau, rối loạn nhịp, ngừng xoang kéo dài, rung nhĩ không phải do dùng thuốc.

Tuy nhiên, những triệu chứng trên không đặc hiệu. Có những trường hợp chỉ xuất hiện trong một thời gian ngắn, trong khi nhịp tim của bệnh nhân hoàn toàn bình thường. Vì vậy, để phát hiện những triệu chứng này, cần thực hiện ghi điện tâm đồ liên tục bằng Holter điện tâm đồ hoặc các thiết bị theo dõi điện tim khác.

Nghiệm pháp atropin

Phương pháp này liên quan đến việc tiêm atropin vào tĩnh mạch cho bệnh nhân và đánh giá nhịp tim sau 30 phút tiêm. Nếu kết quả cho thấy nhịp tim sau tiêm atropin < 90 nhịp/phút hoặc tăng < 20% so với nhịp tim trước tiêm atropin, có thể chẩn đoán bệnh nhân bị suy nút xoang.

Thăm dò điện sinh lí tim

Đây là một phương pháp thăm dò xâm lấn nhằm nghiên cứu và ghi lại hoạt động điện của tim dưới dạng bản đồ. Phương pháp này cho phép đánh giá chức năng của nút xoang. Ngoài ra, nó cũng có thể đánh giá chức năng của nút nhĩ thất, giúp phát hiện các rối loạn nhịp tim đi kèm trong trường hợp suy nút xoang.

Phương pháp điều trị suy nút xoang

Vì các triệu chứng không đặc hiệu, thông thường người bệnh thường chỉ nhận ra bệnh qua việc thăm khám định kỳ hoặc khi gặp các biểu hiện ngất, thoáng ngất. Để xử lý các trường hợp cấp tính, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc nhằm ổn định nhịp tim. Có một số loại thuốc phổ biến như Atropin, Dopamin, Dobutamin, Isoproterenol, Adrenalin,...

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các loại thuốc này chỉ mang tính tham khảo và cần có sự chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa tim mạch. Người bệnh nên đến khám để được bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và kê đơn thuốc một cách chính xác, tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Đặc biệt, nếu có nghi ngờ rằng nguyên nhân gây suy nút xoang là do các loại thuốc làm chậm nhịp tim hoặc thuốc điều trị suy giáp, thì bạn cần ngừng sử dụng thuốc ngay lập tức hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh loại thuốc phù hợp.

Trong những trường hợp nặng hơn, người bệnh có thể cần sử dụng các thiết bị hỗ trợ để cải thiện nhịp tim theo hướng dẫn của bác sĩ.

Tóm lại, suy nút xoang tim là một hội chứng không quá nguy hiểm nếu được phát hiện và điều trị sớm. Hãy duy trì việc thăm khám định kỳ và không bỏ qua bất kỳ dấu hiệu nào, dù là nhỏ nhất, để bảo vệ sức khỏe của bạn.

Xem thêm: Uống thuốc concor lâu dài có tốt không?