Vàng da do sữa mẹ có ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh không?

Là cha mẹ, ai cũng mong muốn con mình được khỏe mạnh phát triển toàn diện. Tuy nhiên, trong những ngày đầu đời, một số bé có thể gặp phải tình trạng vàng da, khiến cha mẹ lo lắng. Đặc biệt, nếu bé đang bú sữa mẹ, hiện tượng vàng da có thể do nguyên nhân vàng da do sữa mẹ. Vậy vàng da do sữa mẹ là gì? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin đầy đủ và chính xác về vấn đề này.

Sơ lược về vàng da do sữa mẹ

Vàng da do sữa mẹ (Breastmilk Jaundice) là tình trạng da và mắt của trẻ sơ sinh có màu vàng do sự tích tụ bilirubin trong máu. Bilirubin là sản phẩm thoái hóa của các tế bào hồng cầu, thường được gan xử lý và bài tiết qua đường ruột. Tuy nhiên, ở trẻ sơ sinh, gan chưa hoàn thiện chức năng, dẫn đến bilirubin tích tụ trong máu và gây vàng da.

Theo số liệu thống kê, khoảng 2 - 12% trẻ bú mẹ hoàn toàn có thể bị vàng da. Tỷ lệ này cao hơn so với trẻ bú sữa công thức (khoảng 2 - 4%).Cho thấy tình trạng này diễn ra cũng thường xuyên vì vậy mà các mẹ nên thận trọng trong giai đoạn đầu khi cho con bú.

Phân biệt vàng da do sữa mẹ với các loại vàng da khác

Để giúp các mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng vàng này có thể phân ra 3 loại vàng da phổ biến thường gặp như sau:

• Vàng da sinh lý: Đây là tình trạng vàng da phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh, thường xuất hiện trong vòng 2-3 ngày sau sinh và tự khỏi sau 1 - 2 tuần mà không cần điều trị.
• Vàng da bệnh lý: Do các bệnh lý về gan, mật, máu,... cần được chẩn đoán và điều trị bởi bác sĩ.
• Vàng da do thiếu máu nhóm máu: Xảy ra ở trẻ sơ sinh có mẹ và con không hợp nhóm máu.

Xem thêm: Cách nhận biết vàng da sinh lý và bệnh lý: Có gì khác nhau?

Nguyên nhân vàng da do sữa mẹ

Có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng vàng da do sữa mẹ, nhưng phổ biến thường gặp nhất là những nguyên nhân sau:

Nguyên nhân chính

Beta-carotene trong sữa mẹ là một loại vitamin A có nhiều trong sữa mẹ, đặc biệt là ở những bà mẹ ăn nhiều rau củ quả có màu vàng cam. Beta-carotene có thể được hấp thu vào máu của trẻ và gây vàng da. Tuy nhiên, đây là tình trạng vô hại và không ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Với chức năng gan chưa hoàn thiện ở trẻ sơ sinh, gan chưa hoàn thiện chức năng, dẫn đến bilirubin tích tụ trong máu và gây vàng da.

Ảnh hưởng của chế độ ăn uống của mẹ

Trong chế độ dinh dưỡng hàng ngày việc ăn nhiều rau củ quả có màu vàng cam như đã đề cập, beta-carotene trong sữa mẹ có thể gây vàng da ở trẻ. Đồng thời, uống nhiều sữa bò một số nghiên cứu cho thấy trẻ bú mẹ và bú thêm sữa bò có thể có nguy cơ bị vàng da cao hơn.

Hướng dẫn cách điều trị vàng da do sữa mẹ

Trong một số trường hợp, trẻ cần được điều trị để đảm bảo sức khỏe, dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy trẻ cần được điều trị vàng da do sữa mẹ:

Khi nào cần điều trị vàng da do sữa mẹ?

Thời điểm cần điều trị tình trạng vàng da:

• Vàng da kéo dài hơn 2 tuần;
• Vàng da nặng, da có màu vàng đậm;
• Trẻ có các triệu chứng khác như mệt mỏi, bú kém, sụt cân, sốt.

Đặc biệt, cha mẹ nên dành thời gian theo dõi vì nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào xuất hiện cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Các phương pháp điều trị phổ biến

Vàng da do sữa mẹ thường xuất hiện vào ngày thứ 3 đến 7 sau sinh và thường tự khỏi sau 2 - 3 tuần ở trẻ bú mẹ hoàn toàn. Tuy nhiên có thể cần điều trị dựa trên tình trạng bệnh: 

Mức độ nhẹ hoặc trung bình

Các mẹ bỉm khi cho trẻ bú mẹ thường xuyên hơn (8 - 12 lần mỗi ngày) để giúp cơ thể trẻ đào thải qua phân và nước tiểu. Trong một số trường hợp, trẻ có thể cần bổ sung thêm sữa công thức để tăng lượng sữa bú vào.

Phơi nắng: Ánh nắng mặt trời giúp chuyển hóa bilirubin thành các chất dễ bài tiết hơn. Cha mẹ nên cho trẻ phơi nắng dưới ánh nắng mặt trời ấm áp vào buổi sáng, mỗi lần 15 - 20 phút, tránh phơi nắng trực tiếp vào mắt trẻ.

Mức độ nặng

• Trẻ cần được điều trị bằng liệu pháp ánh sáng tại bệnh viện. Ánh sáng đặc biệt sẽ giúp biến đổi bilirubin thành dạng dễ đào thải hơn.
• Việc điều trị thường chỉ kéo dài 1 - 2 ngày và tình trạng vàng da của trẻ sẽ cải thiện nhanh chóng.
• Bổ sung enzyme cho trẻ: Một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn enzyme cho trẻ để giúp tiêu hóa bilirubin hiệu quả hơn.
• Điều trị cho mẹ (nếu cần thiết): Nếu mẹ bị thiếu máu hoặc tiểu đường thai kỳ, bác sĩ sẽ có biện pháp điều trị phù hợp để cải thiện tình trạng bệnh và giảm nguy cơ vàng da cho trẻ.

Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể tham khảo thêm một số phương pháp điều trị dân gian như cho trẻ bú nhiều hơn, tắm nước ấm với lá khế, bôi nghệ vào lòng bàn tay và lòng bàn chân của trẻ,...

Lưu ý quan trọng khi điều trị vàng da do sữa mẹ

Để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn cho bé, cha mẹ cần lưu ý một số điều sau:

• Theo dõi sát sao tình trạng vàng da của trẻ: Quan sát màu da, mắt, nước tiểu của trẻ hàng ngày. Ghi chép lại các dấu hiệu bất thường để báo cho bác sĩ biết.
• Tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ: Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc hoặc phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng của trẻ. Cha mẹ cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị.
• Không tự ý ngưng cho con bú mẹ: Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh và giúp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ. Vàng da do sữa mẹ thường vô hại và tự khỏi sau một thời gian. Ngừng cho con bú mẹ có thể khiến trẻ thiếu hụt dinh dưỡng và dễ bị ốm hơn.
• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cho mẹ: Mẹ cần ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, đa dạng các thực phẩm, đặc biệt là rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt. Uống nhiều nước. Hạn chế ăn nhiều rau củ quả có màu vàng cam. Tránh uống nhiều sữa bò.
• Liên hệ với bác sĩ khi cần thiết: Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về vàng da do sữa mẹ hoặc thấy trẻ có các triệu chứng bất thường, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ.

Như vậy thông qua bài viết về vàng do sữa mẹ mà chúng tôi vừa đề cập hy vọng bạn có thêm nhiều thông tin hữu ích hơn. Đồng thời có thêm nhiều kiến thức chuẩn chỉnh để đồng hành cùng con trong suốt quá trình trẻ phát triển.

Xem thêm:

• Vàng da nhân não biến chứng khi trẻ sơ sinh bị vàng da
• Trẻ sơ sinh bị vàng da nên bổ sung gì?
• Chi phí chiếu đèn vàng da bao nhiêu tiền?