Tổn thương thận cấp là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa

Tổn thương thận cấp là gì?

Tổn thương thận cấp (Acute kidney injury) là thuật ngữ gần đây đã thay thế thuật ngữ suy thận cấp (Acute kidney failure). Tổn thương thận cấp được định nghĩa là sự suy giảm đột ngột (trong vòng vài giờ) chức năng thận, bao gồm cả tổn thương về cấu trúc và suy giảm về chức năng.

Đây là một hội chứng bệnh hiếm khi có sinh lý bệnh duy nhất và rõ ràng. Nhiều người bệnh tổn thương thận cấp có nhiều nguyên nhân kết hợp trong đó nhiễm trùng huyết, thiếu máu cục bộ và nhiễm độc thận thường cùng tồn tại và làm phức tạp việc nhận biết và điều trị. Điều cần thiết là các bác sĩ phải kịp thời phát hiện và xử trí hội chứng bệnh này.

Những dấu hiệu và triệu chứng của tổn thương thận cấp

Người bệnh tổn thương thận cấp có thể có các triệu chứng sau:

• Tiêu chảy;
• Mất nước;
• Đi tiểu ít hơn bình thường;
• Lú lẫn;
• Ăn không ngon;
• Hụt hơi;
• Ngứa;
• Đau bụng và đau lưng;
• Sốt;
• Buồn ngủ hoặc mệt mỏi.

Tổn thương thận cấp có ảnh hưởng lên toàn bộ cơ thể, thay đổi cách cơ thể chuyển hoá một số loại thuốc và có thể làm cho bệnh nền đang có trở nên nặng hơn.

Tổn thương thận cấp khác với bệnh thận mạn, bệnh thận mạn là khi thận suy giảm chức năng trong một thời gian dài.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị ngay lập tức khi bạn có dấu hiệu hoặc triệu chứng của tổn thương thận cấp nêu trên.

Nguyên nhân dẫn đến tổn thương thận cấp

Nguyên nhân của tổn thương thận cấp có thể do:

• Bạn có tình trạng khiến lưu lượng máu đến thận giảm;
• Bạn bị tổn thương trực tiếp tại thận;
• Hệ tiết niệu bị tắc nghẽn và chất thải không được bài xuất ra khỏi cơ thể qua nước tiểu.

Giảm lượng máu đến thận

Các bệnh và tình trạng có thể làm giảm lượng máu đến thận và dẫn đến tổn thương thận cấp bao gồm:

• Mất máu hoặc dịch;
• Thuốc hạ huyết áp;
• Nhồi máu cơ tim;
• Bệnh tim;
• Nhiễm trùng;
• Suy gan;
• Sử dụng aspirin, ibuprofen, naproxen natri hoặc các loại thuốc liên quan;
• Phản ứng dị ứng nặng như sốc phản vệ;
• Bỏng nặng;
• Mất nước nghiêm trọng.

Tổn thương tại thận

Những bệnh, tình trạng và tác nhân tại thận sau đây có thể gây tổn thương thận cấp:

• Cục máu đông (huyết khối) trong tĩnh mạch và động mạch thận;
• Xơ vữa mạch máu làm tắc nghẽn dòng máu đến thận;
• Viêm cầu thận;
• Hội chứng tán huyết urê huyết cao (Hemolytic uremic syndrome), là một tình trạng hồng cầu bị phá hủy sớm do urê huyết tăng cao;
• Nhiễm trùng, chẳng hạn như virus gây bệnh Covid-19;
• Lupus, một bệnh rối loạn hệ thống miễn dịch có thể gây viêm cầu thận;
• Các loại thuốc, chẳng hạn như một số loại thuốc hóa trị, thuốc kháng sinh và thuốc cản quang;
• Xơ cứng bì, là một nhóm bệnh hiếm gặp gây ảnh hưởng đến da và các mô liên kết;
• Ban xuất huyết giảm tiểu cầu, một bệnh rối loạn về máu hiếm gặp;
• Các độc chất như rượu, kim loại nặng và cocaine;
• Phá vỡ mô cơ (tiêu cơ vân) dẫn đến tổn thương thận do độc tố từ sự phá hủy mô cơ;
• Sự phá vỡ các tế bào khối u (hội chứng ly giải khối u), dẫn đến giải phóng độc tố có thể gây tổn thương thận.

Tắc nghẽn hệ tiết niệu (sau thận)

Các bệnh và tình trạng làm ngăn chặn đường nước tiểu thoát ra khỏi cơ thể (tắc nghẽn hệ tiết niệu) và có thể dẫn đến tổn thương thận cấp bao gồm:

• Ung thư bàng quang;
• Cục máu đông gây tắc nghẽn đường tiết niệu;
• Ung thư cổ tử cung;
• Ung thư đại tràng;
• Phì đại tuyến tiền liệt;
• Sỏi thận;
• Tổn thương thần kinh kiểm soát bàng quang;
• Ung thư tuyến tiền liệt.