Hẹp môn vị là gì? Nguyên nhân gây bệnh và nguyên tắc phòng ngừa

Hẹp môn vị là gì?

Môn vị là phần nằm cuối dạ dày, nối liền dạ dày với hành tá tràng và được cấu tạo như một van cơ học để giữ thức ăn trong dạ dày. Khi thức ăn được tiêu hóa ở dạ dày, sẵn sàng chuyển xuống ruột non, môn vị sẽ mở ra để thức ăn tiếp tục quá trình tiêu hóa đến các phần khác của hệ tiêu hóa.

Hẹp môn vị là tình trạng kích thước môn vị nhỏ khiến thức ăn và dịch dạ dày khó lưu thông hoặc đình trệ hoàn toàn không thể xuống ruột non. Bệnh lý này khiến thức ăn và dịch dạ dày bị ứ đọng trong dạ dày nhiều giờ, ảnh hưởng tới tiêu hóa và hấp thu thức ăn.

Những dấu hiệu và triệu chứng của hẹp môn vị

Triệu chứng của hẹp môn vị rất dễ nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa khác. Tuy nhiên, triệu chứng bệnh kéo dài và ngày càng nghiêm trọng không thể cải thiện bằng các biện pháp thông thường. Người bệnh nên đi khám sớm tránh biến chứng nguy hiểm.

Giai đoạn đầu:

• Đau bụng: Tính chất đau không có gì đặc biệt, thường đau sau bữa ăn, đau vùng thượng vị, giảm đau sau khi nôn;
• Buồn nôn và nôn: Xuất hiện sớm sau khi ăn, đôi khi nôn ra thức ăn của bữa ăn trước cùng dịch dạ dày màu xanh đen;
• Bệnh nhân có cảm giác đầy bụng, khó tiêu, ậm ạch;
• Toàn thân chưa biến đổi, chưa có tình trạng mất nước và rối loạn điện giải.

Giai đoạn tiến triển:

• Đau bụng: Xuất hiện khoảng 2 – 3 giờ sau khi ăn, đau tăng khi ăn vào. Đau từng cơn liên tiếp nhau, mặc dù rất đói nhưng bệnh nhân không dám ăn;
• Buồn nôn và nôn: Nôn ngày càng nhiều, nôn ra thức ăn của bữa ăn trước cùng dịch dạ dày màu xanh đen. Sau nôn bệnh nhân hết đau, cho nên đôi khi bệnh nhân phải móc họng để nôn;
• Toàn thân: Người gầy, da khô, mất nước và mệt mỏi. Do nôn nhiều, ăn, uống ít nên thể trạng bệnh nhân gầy sút nhanh, tiểu ít và táo bón.

Giai đoạn cuối:

• Đầy bụng, chướng bụng, ăn uống khó tiêu, ậm ạch;
• Đau từng cơn liên tục nhưng nhẹ hơn giai đoạn trước;
• Nôn ít hơn, nhưng mỗi lần nôn ra rất nhiều dịch ứ đọng và thức ăn bữa trước (có khi từ 2 – 3 ngày trước). Dịch nôn có mùi thối, bệnh nhân thường phải móc họng cho nôn;
• Toàn thân: Tình trạng suy sụp toàn thân rõ rệt, biểu hiện mất nước: Thể trạng gầy, da khô nhăn nheo, mặt hốc hác, mắt lõm sâu, đôi khi lơ mơ vì ure huyết tăng cao, có trường hợp vì canxi trong máu thấp gây co giật.

Tác động của hẹp môn vị đối với sức khỏe

Mức độ nguy hiểm của hẹp môn vị phụ thuộc vào mức độ hẹp, nếu phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh sẽ không gặp nguy hiểm. Tuy nhiên, bệnh tiến triển nặng, hẹp nghiêm trọng gây ứ đọng phần lớn hoặc hoàn toàn thức ăn cùng dịch vị dạ dày gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh. Một số tác động của hẹp môn vị đối với sức khỏe:

• Nôn kéo dài: Nôn kéo dài gây mất nước, mất cân bằng điện giải, cơ thể mệt mỏi, suy kiệt.
• Suy nhược cơ thể: Hẹp môn vị khiến cơ thể không hấp thu được nhiều dinh dưỡng từ thức ăn, là nguyên nhân gây sụt cân nhanh, suy nhược cơ thể nghiêm trọng cùng với các triệu chứng khó chịu. Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần người bệnh.

Biến chứng có thể gặp khi mắc hẹp môn vị

Trong hầu hết các trường hợp, hẹp môn vị càng kéo dài, nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm càng cao. Bệnh có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm:

• Sự mất nước, mất cân bằng điện giải khiến cơ thể cơ thể mệt mỏi, suy kiệt;
• Nôn lặp đi lặp lại gây kích ứng và chảy máu nhẹ ở dạ dày;
• Sự tích tụ bilirubin (chất bài tiết của gan) dẫn đến sự thay đổi ở màu da, mắt đổi sang màu vàng;
• Ngoài ra, hẹp môn vị còn làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý người bệnh đang mắc phải: Suy tim,... gây nguy hiểm đến tính mạng bệnh nhân.
• Hẹp môn vị kéo dài cũng là biến chứng nặng khiến các bệnh: Ung thư đầu tụy, ung thư dạ dày, polyp dạ dày,... trở nên nghiêm trọng hơn.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nhận thấy sự xuất hiện của bất kỳ dấu hiệu, triệu chứng nào thì tốt nhất nên đến ngay bệnh viện để được thăm khám, xét nghiệm và được các bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn điều trị.

Tuyệt đối không được thờ ơ trước các bất thường của cơ thể, vì có thể khiến bệnh tiến triển đến mức trầm trọng, việc chữa trị vô cùng khó khăn và gặp không ít rủi ro, biến chứng.

Nguyên nhân dẫn đến hẹp môn vị

Hẹp môn vị được chia thành các mức độ khác nhau để điều trị và phòng ngừa biến chứng tốt hơn. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này rất đa dạng, đôi khi là sự kết hợp của nhiều nguyên nhân gồm:

• Loét dạ dày - tá tràng: Nguyên nhân thường gặp nhất gây hẹp môn vị ở người trưởng thành và người cao tuổi, đặc biệt là bệnh nhân viêm loét dạ dày - tá tràng mạn tính không được điều trị tốt. Ổ loét gần môn vị có thể gây hẹp tại chỗ do các cơn co thắt phối hợp làm hẹp hoặc do viêm nhiễm gây phù nề ở môn vị;
• Di truyền: Có thể gặp ở trẻ em bị hẹp môn vị không liên quan đến bệnh lý dạ dày. Thực tế, những trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn các trẻ khác nếu sinh ra trong gia đình có bố mẹ, ông bà bị hẹp môn vị;
• Ung thư hang - môn vị dạ dày: Khối u ác tính phát triển cản trở, làm chít hẹp môn vị kèm theo tình trạng viêm nhiễm.

Ngoài các nguyên nhân nguy hiểm và thường gặp trên, một số nguyên nhân hiếm gặp hơn dẫn đến hẹp môn vị, bao gồm:

• Nguyên nhân trong dạ dày: U môn vị lành tính, sẹo cơ hang vị, sẹo bỏng dạ dày,…
• Nguyên nhân ngoài dạ dày: U tụy xâm lấn môn vị hoặc tá tràng, tổ chức tụy vòng lạc chỗ vùng môn vị, biến chứng sau phẫu thuật cắt túi mật, viêm dính quanh tá tràng do viêm túi mật,...