Dây rốn bám màng là gì? Những vấn đề cần biết về dây rốn bám màng

Dây rốn là thành phần kết nối nhau thai với thai nhi nhằm cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho thai nhi. Dây rốn chạy từ bánh nhau bên trong tử cung đến rốn của thai nhi giúp vận chuyển các chất quan trọng đến thai và loại đi các chất không cần thiết giúp em bé đang phát triển khỏe mạnh. Thông thường, dây rốn bám vào giữa nhau thai và khi vị trí bám này lệch gây ra các bệnh lý khác nhau như nhau tiền đạo, dây rốn bám mép hay rau bám mép.

Dây rốn bám màng (Velamentous Cord Insertion – VCI) là tình trạng dây rốn bám ở màng nhau, trong đó các mạch máu dây rốn sẽ chạy ngang màng ối và màng rụng trước khi tới bánh nhau. Dây rốn bám màng có đặc điểm là các mạch máu rốn được bao bọc bởi lớp màng mỏng ở vị trí cắm vào bánh nhau và phần còn lại của dây rốn thì hoàn toàn bình thường.

Do không được bảo vệ bởi chất thạch Wharton, các mạch máu này dễ bị chèn ép và có thể vỡ đặc biệt là khi chúng nằm gần cổ tử cung (hay còn được gọi là nhau tiền đạo). Xuất độ thường thấy của bệnh này là 1% trong tổng thai kỳ đơn thai và tăng lên đến khoảng 15% khi mang đa thai đặc biệt là trong trường hợp 1 nhau 2 ối. Tỷ lệ này có thể đặc biệt cao hơn ở các trường hợp thai chết lưu.

Nhau tiền đạo là tình trạng thường đi kèm với dây rốn bám màng hoặc cũng có thể đi riêng rẽ trong trường hợp dây rốn bám vào bánh nhau phụ. Nhau tiền đạo có nguy cơ rách vỡ rất cao, đặc biệt trong quá trình chuyển dạ, làm ngưng trao đổi tuần hoàn mẹ - con khiến thai nhi thiếu oxy và đột tử.

Những dấu hiệu và triệu chứng của dây rốn bám màng

Chảy máu âm đạo (đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ ba) có thể là một trong những dấu hiệu của dây rốn bám màng. Trong một số trường hợp thậm chí không có triệu chứng nào. Các bác sĩ có thể chẩn đoán tình trạng dây rốn bám màng qua hình ảnh siêu âm thai và theo dõi cử động thai nhi. Dây rốn bám màng thường đi kèm với nhau tiền đạo trong hầu hết các trường hợp vì thế các triệu chứng gợi ý bệnh có thể bao gồm:

• Tam chứng kinh điển của nhau tiền đạo: Các triệu chứng như ối vỡ, ra huyết âm đạo kèm tình trạng đau, tim thai chậm.
• Hình ảnh học: EFM trong chuyển dạ thường có dấu hiệu của sự nhịp giảm bất định biểu hiện thiếu oxy mô của thai, sau đó có thể tới giảm/mất dao động nội tại và bradycardia.

Tác động của dây rốn bám màng đối với sức khỏe

Dây rốn bám màng là tình trạng bệnh lý có thể gây nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Thai nhi có trọng lượng thấp và xuất huyết không thể kiểm soát của mẹ là các biến chứng thường gặp nhất ở trẻ và mẹ mang thai mắc bệnh lý này. Ngoài ra còn có một số biến chứng khác do dây rốn bám màng làm giảm khả năng vận chuyển chất dinh dưỡng từ mẹ sang con gây nên tình trạng như: Em bé có nguy cơ chậm tăng trưởng, thai nhỏ, tử vong chu sinh, nhau bong non,...

Mẹ có thể tăng nguy cơ mổ lấy thai hoặc bóc nhau nhân tạo khi sinh ngã âm đạo. Một số trường hợp dây rốn bám màng có chèn ép dây rốn dẫn đến hình thành huyết khối và gây nhồi máu bánh nhau, hoại tử các chi của thai hoặc ban xuất huyết ở trẻ sơ sinh. Trong trường hợp đa thai một bánh nhau, dây rốn bám màng thường kèm với tình trạng thai chậm tăng trưởng, có chọn lọc trong tử cung và hội chứng truyền máu trong song thai.

Biến chứng có thể gặp dây rốn bám màng

Thai kỳ với dây rốn bám màng làm tăng kết cục xấu trong sản khoa như: Thai FGH, nhau bong non, nhau tiền đạo, tiền sản giật, sanh non, tăng tỷ lệ mổ lấy thai, điểm Apgar khi sinh thấp, phải chuyển NICU, tăng tử suất và bệnh suất chu sinh ở trẻ,...

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi có bất kỳ dấu hiệu khó chịu hay bất thường nào hãy đến gặp bác sĩ sản khoa ngay để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Chưa rõ nguyên nhân gây ra tình trạng bệnh lý này. Cơ chế bệnh sinh của dây rốn bám màng cũng chưa được biết rõ. Giả thuyết phổ biến nhất là dây rốn ban đầu bám ở tâm bánh nhau nhưng vị trí của nó dần dần dời ra rìa bánh nhau do một nửa của bánh nhau tăng sinh tích cực về phía đáy tử cung nơi có nhiều mạch máu trong khi cực còn lại không tăng sinh tương ứng, đồng thời dây rốn không thể đi theo sự di chuyển của bánh nhau.