Nhau bong non là gì? Nguyên nhân và cách điều trị nhau bong non

Nhau bong non là gì?

Nhau bong non là một biến chứng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng trong thai kỳ. Nhau thai là phần phát triển trong tử cung khi mang thai. Nó bám vào thành tử cung, có nhiệm vụ cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho thai nhi thông qua dây rốn. Tình trạng nhau bong non xảy ra khi nhau thai tách một phần hoặc hoàn toàn ra khỏi thành trong của tử cung trước khi sinh. Điều này có thể làm giảm hoặc ngăn chặn việc cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho em bé và gây chảy máu nặng ở người mẹ.

Một số loại nhau bong non gồm:

• Nhau bong non một phần xảy ra khi nhau thai không tách hoàn toàn khỏi thành tử cung.
• Nhau bong non hoàn toàn hoặc toàn bộ xảy ra khi nhau thai bong ra hoàn toàn khỏi thành tử cung. Trường hợp này chảy máu âm đạo khá nhiều.
• Nhau bong non ẩn giấu có rất ít hoặc không có hiện tượng chảy máu âm đạo. Máu bị tồn đọng giữa nhau thai và thành tử cung.

Nhau bong non có thể gây ra những vấn đề đe dọa tính mạng cho cả mẹ và bé.

Đối với mẹ mang thai, nhau bong non có thể dẫn đến:

• Sốc do mất máu;
• Rối loạn đông máu;
• Suy thận hoặc suy giảm chức năng các cơ quan khác do mất máu;
• Cắt bỏ tử cung.

Đối với em bé, nhau bong non có thể dẫn đến:

• Hạn chế quá trình tăng trưởng do không được nhận đủ chất dinh dưỡng;
• Không nhận đủ oxy;
• Sinh non;
• Thai chết lưu.

Những dấu hiệu và triệu chứng của nhau bong non

Nhau bong non có nhiều khả năng xảy ra nhất khi mẹ bầu mang thai ba tháng cuối, đặc biệt là trong vài tuần cuối cùng trước khi sinh. Một số dấu hiệu và triệu chứng dễ nhận thấy của nhau bong non bao gồm:

• Chảy máu âm đạo;
• Đau bụng;
• Đau lưng;
• Đau hoặc cảm giác co cứng tử cung;
• Các cơn co tử cung, thường xảy ra liên tục.

Đau bụng và đau lưng thường trong nhau bong non bắt đầu đột ngột. Lượng máu chảy ra từ âm đạo có thể nhiều hoặc ít nhưng không cho biết nhau thai đã tách ra khỏi tử cung hoàn toàn hay còn bám vào thành tử cung. Máu có thể tồn đọng bên trong tử cung, do đó, ngay cả khi nhau bong non nghiêm trọng, vẫn có thể không thấy chảy máu. 

Trong một số trường hợp, nhau bong non phát triển chậm (bong nhau mạn tính), có thể gây chảy máu âm đạo nhẹ, ngắt quãng. Thai nhi có thể kém phát triển và người mẹ sẽ gặp các biến chứng khác như:

• Đẻ non;
• Cân nặng khi sinh thấp;
• Giảm tăng trưởng;
• Chấn thương não do thiếu oxy;
• Thai chết lưu;
• Người mẹ bị mất máu, rối loạn đông máu;
• Suy thận, suy tim do mất máu quá nhiều.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra trong quá trình mang thai, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ sản khoa để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm tình trạng nhau bong non sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh, giúp bạn và thai nhi mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến nhau bong non

Nguyên nhân gây nhau bong non thường chưa được biết rõ. Các nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể bao gồm:

• Nhau bong non ở những lần mang thai trước: Nếu bạn đã từng bị như vậy trước đây thì bạn có khoảng 10% khả năng nó sẽ xảy ra lần nữa.
• Hút thuốc: Một nghiên cứu cho thấy những phụ nữ hút thuốc trước khi mang thai sẽ tăng nguy cơ bong nhau thai lên 40% sau mỗi năm họ hút thuốc.
• Cocain hoặc sử dụng ma túy khác: Sự sảy thai xảy ra ở khoảng 10% phụ nữ sử dụng cocaine trong ba tháng cuối của thai kỳ.
• Huyết áp cao: Cho dù huyết áp của bạn cao trước hay sau khi mang thai, hãy kiểm soát huyết áp thật tốt.
• Vỡ ối: Túi ối sẽ giúp đệm em bé bên trong tử cung. Nước ối là dịch lỏng. Nếu có thứ gì đó làm vỡ hoặc khiến túi ối bị rò rỉ trước khi sinh con thì nguy cơ bong nhau thai sẽ tăng lên.
• Mang thai muộn: Khả năng bị bong nhau thai sẽ cao hơn nếu thai phụ từ 35 tuổi trở lên. Trong hầu hết các trường hợp nhau bong non, người mẹ đều trên 40 tuổi.
• Mang thai nhiều hơn một em bé: Đôi khi, việc sinh em bé đầu tiên có thể khiến nhau thai tách ra trước khi em bé tiếp theo sẵn sàng chào đời.
• Chấn thương bụng: Điều này có thể xảy ra nếu bạn bị ngã và đập vào bụng hoặc bị tai nạn giao thông khiến bụng của bạn bị thương, vì vậy hãy luôn nhớ thắt dây an toàn.

Những ai có nguy cơ mắc phải nhau bong non?

Phụ nữ lớn tuổi (trên 40 tuổi) có thai hoặc đã có tiền sử bị nhau bong non ở lần thai trước có nguy cơ bị nhau bong non. Ngoài ra, theo ước tính, khoảng 1/100 trường hợp mang thai bị nhau bong non. Tình trạng này thường xảy ra trong ba tháng cuối thai kỳ, nhưng nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào sau 20 tuần mang thai cho đến khi sinh.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải nhau bong non

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc nhau bong non, bao gồm:

• Nhau bong non ở lần mang thai trước không phải do chấn thương bụng;
• Huyết áp cao mạn tính;
• Các vấn đề liên quan đến tăng huyết áp khi mang thai, bao gồm tiền sản giật, hội chứng HELLP;
• Tai nạn hoặc chấn thương vùng bụng, đặc biệt là bụng dưới;
• Hút thuốc lá;
• Dây rốn ngắn;
• Sử dụng cocain khi mang thai;
• Vỡ ối sớm gây rò ối trước cuối thai kỳ;
• U xơ tử cung;
• Chứng tăng đông máu (rối loạn đông máu);
• Mất nước ối nhanh chóng;
• Nhiễm trùng bên trong tử cung khi mang thai (viêm màng đệm).

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán nhau bong non

Nếu nghi ngờ nhau bong non, bác sĩ sẽ khám sức khỏe để kiểm tra độ mềm hoặc độ cứng của tử cung. Để giúp xác định vị trí chảy máu âm đạo có thể xảy ra, bác sĩ có thể sẽ đề nghị xét nghiệm máu, nước tiểu và siêu âm.

Một số câu hỏi liên quan đến việc thăm khám như:

• Hỏi lượng máu đã chảy ra bao nhiêu.
• Hỏi xem người mẹ cảm thấy đau ở đâu và mức độ đau như thế nào.
• Hỏi khi nào các triệu chứng bắt đầu.

Thông thường, có ba loại bong nhau thai mà bác sĩ sẽ chẩn đoán:

• Độ 1: Ra máu ít, tử cung co bóp một chút và không có dấu hiệu bất thường quá mức đối với người mẹ hoặc thai nhi.
• Độ 2: Chảy máu từ nhẹ đến trung bình, một số cơn co thắt tử cung và dấu hiệu thai nhi nghiêm trọng.
• Độ 3: Chảy máu từ trung bình đến nặng hoặc chảy máu âm ỉ, tử cung co bóp không giãn, đau bụng, huyết áp thấp và thai chết.

Phương pháp điều trị nhau bong non hiệu quả

Không thể gắn lại nhau thai đã tách khỏi thành tử cung. Các lựa chọn điều trị cho nhau bong non tùy thuộc vào từng trường hợp:

• Thai nhi chưa gần đủ tháng: Nếu nhau bong non mức độ nhẹ, nhịp tim của thai bình thường và còn quá sớm để chào đời, người mẹ có thể phải nhập viện để theo dõi chặt chẽ tình trạng nhau bong non. Nếu máu ngừng chảy và tình trạng của thai ổn định, người mẹ có thể nghỉ ngơi tại nhà nhưng phải tuân thủ nghiêm ngặt yêu cầu hạn chế vận động theo ý kiến bác sĩ.
• Thai nhi đã gần đủ tháng: Nói chung, sau 34 tuần của thai kỳ, nếu tình trạng bong nhau thai ở mức tối thiểu thì có thể thực hiện sinh con qua đường âm đạo được theo dõi chặt chẽ. Nếu tình trạng nhau bong non trở nên trầm trọng hơn hoặc gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ và em bé, cần phải thực hiện sinh con bằng phương pháp sinh mổ để lấy thai khẩn cấp.
• Đối với chảy máu nghiêm trọng: Có thể cần truyền máu.

Hai yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ sống sót là tuổi thai khi sinh ra và mức độ nghiêm trọng của tình trạng nhau bong non. Phát hiện sớm, theo dõi chặt chẽ và điều trị nhanh chóng có thể giúp giảm các biến chứng. Người mẹ bị nhau bong non thì có khoảng 15% khả năng bị sảy thai lần nữa trong lần mang thai tiếp theo. Với hai lần nhau bong non trước đó thì nguy cơ sảy thai tăng lên khoảng 25%.

Quan hệ tình dục không phải là nguyên nhân trực tiếp gây bong nhau thai. Trong hầu hết các trường hợp, việc quan hệ tình dục khi mang thai là hoàn toàn an toàn. Nên tránh các hoạt động có nguy cơ té ngã hoặc chấn thương bụng cao khi mang thai.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của nhau bong non

Chế độ sinh hoạt:

Nhau bong non thường là một trường hợp khẩn cấp. Tùy thuộc vào mức độ nghi ngờ nghiêm trọng của tình trạng nhau bong non, người mẹ có thể được nhập viện và theo dõi. Người mẹ cần lưu ý:

• Theo dõi các triệu chứng hoặc tần suất của dấu hiệu nhau bong non.
• Luôn cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng mà người mẹ đang dùng, bao gồm cả vitamin.
• Không nên hút thuốc trong khi mang thai hay sử dụng chất kích thích.
• Hãy nhờ người thân hoặc bạn bè ở bên cạnh nếu có thể. Người ở bên bạn có thể giúp bạn ghi nhớ thông tin được cung cấp, đặc biệt trong trường hợp khẩn cấp.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng theo khuyến cáo của bác sĩ sản khoa.
• Phụ nữ mang thai có tăng huyết áp, đái tháo đường phải hết sức thận trọng ăn uống, tham khảo bác sĩ sản khoa về chế độ ăn cho phụ nữ mang thai bị các bệnh này.

Phương pháp phòng ngừa nhau bong non hiệu quả

Nhau bong non thường không thể ngăn ngừa được nhưng có thể giảm một số yếu tố nguy cơ:

• Không hút thuốc hoặc sử dụng các chất kích thích, chẳng hạn như cocaine.
• Điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường nếu có.
• Thắt dây an toàn (khi di chuyển bằng xe ô tô) hoặc thận trọng khi di chuyển để tránh tai nạn, chấn thương, té ngã.
• Nếu bạn đã từng bị nhau bong non và đang có kế hoạch mang thai lần nữa, hãy thông báo với bác sĩ trước khi bạn thụ thai để xem liệu có cách nào để giảm nguy cơ bị bong nhau thai lần nữa hay không.