Tiểu đường tuýp 3: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Tiểu đường tuýp 3, còn được gọi là tiểu đường não, nguyên nhân gây ra do lượng insulin trong não thấp hơn bình thường và bệnh nhân có dấu hiệu tương đồng với căn bệnh Alzheimer. Chính vì thế, các chuyên gia đã đề xuất phân loại bệnh Alzheimer là một dạng của bệnh tiểu đường, điều này gây ra tranh cãi nhưng vẫn có nhiều chuyên gia sức khỏe sử dụng thuật ngữ này cho đến khi có các nghiên cứu lâm sàng chứng thực ý kiến này.

Theo BS. Suzanne M. de la Monte, một chuyên gia thần kinh làm việc tại trường y tế Brown và bệnh viện Rhode Island, cho rằng hai yếu tố insulin và hormon tăng trưởng (GH) không chỉ cần cho sự tồn tại của tế bào não, mà chúng còn đóng góp vào việc cải thiện tình trạng đối với bệnh nhân mắc Alzheimer. Hơn nữa, sự kháng insulin, một đặc điểm của bệnh tiểu đường, được liên kết với thoái hóa thần kinh và cung cấp thêm bằng chứng về mối liên hệ giữa đái tháo đường và Alzheimer. Đối với tất cả bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 3, nguy cơ lên đến 60% phát triển thành Alzheimer hoặc mất trí nhớ.

Ngoài ra, BS. Suzanne M. de la Monte còn chỉ ra: "Insulin không chỉ là sản phẩm tiết ra từ tuyến tụy, mà nó còn được sản xuất từ não bộ". Căn bệnh tiểu đường tuýp 3 chủ yếu xuất hiện khi tụy bị tổn thương, thường bởi viêm mạn và khi bộ não không có khả năng sản xuất đủ insulin. Sự sản xuất insulin trong não có liên quan đến mức độ tổn thương của não.

Trạng thái cơ thể không có insulin sẽ gây tổn thương não nhiều hơn so với trạng thái thiếu insulin như tiểu đường tuýp 1 và tiểu đường tuýp 2. Thực tế, bệnh tiểu đường tuýp 3 chỉ xảy ra ở những bệnh nhân từng mắc một trong hai loại đái tháo đường tuýp 1 và tuýp 2.

Để phân biệt bệnh tiểu đường tuýp 3 với tuýp 1 và tuýp 2, ngoài các triệu chứng điển hình như tăng đường huyết và hạ cân nặng, bệnh nhân mắc đái tháo đường tuýp 3 thường có biểu hiện lú lẫn và suy giảm trí nhớ. Sự mất khả năng hình thành những ký ức mới là điều hoàn toàn đặc biệt của bệnh đái tháo đường tuýp 3, nó có những biểu hiện tương tự như những bệnh nhân mắc Alzheimer. 

Những dấu hiệu và triệu chứng của tiểu đường tuýp 3

Đái tháo đường tuýp 3 có những dấu hiệu nhận biết tương đồng với căn bệnh đái tháo đường chung, như là:

• Khát nước;
• Tiểu nhiều;
• Luôn có cảm giác đói;
• Sụt cân nghiêm trọng;
• Khô da;
• Sạm da;
• Loét chi.

Hơn nữa, triệu chứng khi mắc bệnh tiểu đường tuýp 3 còn có sự tương đồng với các triệu chứng của suy giảm trí tuệ hoặc bệnh Alzheimer sớm. Những dấu hiệu này bao gồm:

• Bệnh nhân gặp nhiều chướng ngại trong việc thực hiện các hoạt động thường ngày.
• Sự giảm sút về trí nhớ gây cản trở đến các hoạt động sinh hoạt và tương tác xã hội.
• Thường xuyên bị nhầm lẫn về địa điểm và thời gian.
• Khả năng lập kế hoạch, giải quyết vấn đề và phán đoán dựa trên thông tin có sẵn bị giảm sút.
• Chứng khó đọc hoặc không thể duy trì thăng bằng cơ thể.
• Thay đổi tính cách hoặc tâm lý không ổn định.

Biến chứng có thể gặp khi mắc tiểu đường tuýp 3

Bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 3 không chỉ phải đối mặt với những biến chứng chung của bệnh đái tháo đường như suy thận, nhiễm trùng, loét chi, mù lòa, vấn đề tim mạch,... mà họ còn phải đối diện với một căn bệnh vô cùng nguy hiểm khác, đó là Alzheimer. Hai căn bệnh này đã được nhắc đến có mối liên hệ chặt chẽ với nhau như ở trên đã phân tích.

Người bị đái tháo đường tuýp 3 nếu không kiểm soát tốt bệnh sẽ dễ mắc phải hội chứng Alzheimer, một căn bệnh không thể chữa khỏi và hiện đang là căn bệnh đứng thứ 6 về việc dẫn đến tử vong trên toàn cầu. Ngoài ra, hội chứng Alzheimer còn có thể gây ra đột quỵ và dẫn đến tử vong đột ngột.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào phía trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn kịp thời. Chẩn đoán và điều trị sớm chắc chắn sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng phục hồi sức khỏe.

Nguyên nhân dẫn đến tiểu đường tuýp 3

Các yếu tố gây nên tiểu đường tuýp 3 đã được nghiên cứu bao gồm:

• Cao huyết áp;
• Gia đình có tiền sử đái tháo đường;
• Thừa cân, béo phì;
• Một số bệnh mãn tính như trầm cảm, hội chứng buồng trứng đa nang và các vấn đề sức khỏe khác.

Những ai có nguy cơ mắc phải tiểu đường tuýp 3?

Tiểu đường tuýp 3 chỉ xuất hiện ở những người đã từng mắc tiểu đường tuýp 1 hoặc tuýp 2, không có trường hợp nào được phát hiện từ những người khỏe mạnh. Nhiều bác sĩ cho rằng đái tháo đường tuýp 3 là một biến chứng của bệnh tiểu đường. 

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 3

Chế độ ăn uống chưa hợp lý và lối sống không lành mạnh ở người từng mắc tiểu đường tuýp 1 hoặc tuýp 2.

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán tiểu đường tuýp 3

Hiện tại, trên thế giới vẫn chưa có xét nghiệm chuyên biệt để chẩn đoán chính xác bệnh tiểu đường tuýp 3, do đó, các bác sĩ hầu như dựa vào các dấu hiệu đặc trưng của tình trạng giảm sút trí tuệ kèm theo các triệu chứng của bệnh tiểu đường để đưa ra đánh giá. Các phương pháp chẩn đoán bác sĩ thường dùng bao gồm:

• Kiểm tra tiền sử bệnh.
• Tiến hành các bài kiểm tra thần kinh bệnh nhân: Nhằm kiểm tra trương lực cơ bắp, phản xạ gân cơ, cảm nhận xúc giác và độ rung âm thoa thông qua các phương pháp như sau:
• Thử nghiệm sợi cước: Một sợi nylon mềm sẽ được bác sĩ trải lên các vùng da của bệnh nhân để kiểm tra độ nhạy cảm của da.
• Thử nghiệm cảm giác: Là cách thử phản ứng của dây thần kinh với sự thay đổi nhiệt độ và độ rung.
• Xét nghiệm dẫn truyền thần kinh: Đo tốc độ dẫn truyền tín hiệu điện của các dây thần kinh chân và tay.
• Điện cơ: Đo phóng điện sản xuất bởi cơ bắp và nghiên cứu sự dẫn truyền thần kinh.
• Kiểm tra tự động: Các xét nghiệm theo dõi sự thay đổi sự đổ mồ hôi và huyết áp khi người bệnh thực hiện các tư thế khác nhau.
• Sử dụng các phương pháp hình ảnh: Ví dụ như MRI (cộng hưởng từ) hoặc CT (cắt lớp vi tính) để cung cấp thông tin khách quan về hoạt động của não bộ.
• Thực hiện các xét nghiệm đường huyết lúc đói hoặc xét nghiệm HbA1c: Được yêu cầu đối với trường hợp bệnh nhân có triệu chứng của tiểu đường tuýp 3.

Phương pháp điều trị tiểu đường tuýp 3 hiệu quả

Phương pháp điều trị bệnh tiểu đường tuýp 3 tương đối giống với điều trị tiểu đường tuýp 2. Điều này bao gồm việc xây dựng một chế độ ăn uống khoa học và lối sống lành mạnh. Các bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 3 hầu như sẽ được điều trị bằng thuốc. Người mắc bệnh thường sẽ được tiêm insulin hoặc sử dụng thuốc Rosiglitazone nhạy cảm với insulin để bảo vệ tế bào não, ngăn ngừa hoặc làm chậm quá trình mất trí nhớ và duy trì ổn định hệ thần kinh.

Những thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh tiểu đường tuýp 3

Chế độ sinh hoạt:

• Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ trong việc điều trị.
• Liên hệ ngay với bác sĩ khi cơ thể có những bất thường trong quá trình điều trị.
• Thăm khám định kỳ để được theo dõi tình trạng sức khỏe, diễn tiến của bệnh và để bác sĩ tìm hướng điều trị phù hợp trong thời gian tiếp theo nếu bệnh chưa có dấu hiệu thuyên giảm.
• Để bảo vệ tế bào não và hỗ trợ ổn định hệ thần kinh, bệnh nhân cần giữ cho não bộ thư giãn và duy trì tinh thần thoải mái, sảng khoái. Đồng thời, hãy ghi nhớ áp dụng khung giờ ăn - ngủ - nghỉ hợp lý nhằm tránh căng thẳng, stress và thiếu ngủ.
• Có thói quen tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày.
• Kiểm tra lượng đường trong máu của bạn thường xuyên mỗi ngày.

Chế độ dinh dưỡng:

• Ưu tiên thực phẩm lành mạnh, ít chất béo bão hòa, giàu protein và chất xơ.
• Ăn nhiều rau xanh và cá đồng thời giảm tinh bột xấu để cải thiện việc bị suy giảm trí nhớ.
• Không sử dụng các chất kích thích ảnh hưởng đến sức khỏe như rượu, bia, thuốc lá,...
• Duy trì cân nặng ổn định, đặc biệt là đối với bệnh nhân có mắc bệnh béo phì.

Phương pháp phòng ngừa tiểu đường tuýp 3 hiệu quả

Cách ngăn ngừa tiểu đường tuýp 3 một cách hiệu quả nhất trên những bệnh nhân đã mắc tiểu đường tuýp 2 là kiểm soát tốt chỉ số đường huyết, duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý kết hợp với tập luyện thể dục hợp lý. Thăm khám định kỳ, xét nghiệm chỉ số đường huyết 6 tháng/lần hoặc trang bị máy đo đường huyết tại nhà là cách tốt nhất để phòng ngừa, phát hiện và điều trị, ngăn chặn các biến chứng bệnh tiểu đường tuýp 3 hiệu quả.