Xơ gan còn bù là gì? Những điều cần chú ý trong điều trị và phòng ngừa

Xơ gan còn bù là gì?

Gan là một cơ quan trong cơ thể có vai trò quan trọng vì nó có những chức năng:

• Thải độc;
• Lưu trữ các vitamin và khoáng chất như vitamin A, vitamin D,...;
• Sản xuất mật;
• Chuyển hóa như glycogen thành đường để cơ thể sử dụng;
• Tổng hợp như yếu tố đông máu, albumin,...

Xơ gan là tình trạng tế bào gan bị xơ hóa và bị thay thế bằng mô sẹo do các chất độc hoặc bệnh lý làm tổn thương gan gây ra. Sẹo hình thành do gan bị xơ thường không thể hồi phục nhưng bạn có thể kiểm soát tình trạng này.

Xơ gan là nguyên nhân gây nhập viện và tử vong phổ biến nhất là ở những người sau tuổi trung niên. Theo Viện Y tế Quốc gia (The National Institutes of Health - NIH), cứ 400 người trưởng thành sẽ có 1 người mắc bệnh xơ gan ở Hoa Kỳ.

Xơ gan được chia thành hai giai đoạn gồm xơ gan còn bù và xơ gan mất bù. Xơ gan còn bù là khi gan vẫn có thể thực hiện hầu hết hoặc tất cả các chức năng cơ bản có nó. Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn xơ gan mất bù, nhiều biến chứng nguy hiểm sẽ xảy ra, đây là giai đoạn có thể gây tử vong nếu không được điều trị và theo dõi chặt chẽ.

Những dấu hiệu và triệu chứng của xơ gan còn bù

Xơ gan còn bù có thể không có triệu chứng và dấu hiệu khiến bạn chú ý cho đến khi bệnh diễn tiến đến giai đoạn gan bị tổn thương chức năng hoặc nặng hơn là xơ gan mất bù. Những triệu chứng có thể gặp ở những người trong giai đoạn xơ gan còn bù:

• Cảm giác mệt mỏi, yếu.
• Chán ăn, ăn không ngon.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Đau hạ sườn phải (phía trên bên phải của bụng).
• Buồn nôn và nôn.
• Thường xuyên bị bầm tím hoặc có những vết bầm tím kích thước lớn.
• Vàng da, vàng mắt.
• Dấu sao mạch: Các mao mạch nhỏ, màu đỏ, giống hình con nhện, thường xuất hiện ở vùng ngực, bụng, cánh tay, mặt, cổ, lưng trên.
• Cảm thấy ngứa;
• Sương mù não (Brain Fog): Rối loạn nhận thức như mệt mỏi, kém tập trung, giảm tỉnh táo.

Những triệu chứng này có thể xuất hiện thoáng qua hoặc mơ hồ khiến bạn không phát hiện thấy. Do đó hãy lắng nghe và kiểm tra tình trạng sức khỏe của mình mỗi ngày để có thể phát hiện sớm bệnh.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh xơ gan còn bù

Phần lớn các trường hợp xơ gan còn bù không gây biến chứng, tuy nhiên không vì thế mà chủ quan. Bạn cần theo dõi và điều trị thích hợp để tránh việc diễn tiến nặng đến giai đoạn xơ gan mất bù. Khi bạn chuyển sang giai đoạn mất bù thì nhiều biến chứng có thể xảy ra như xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, báng bụng (cổ trướng), bệnh não gan, ung thư gan,...

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các triệu chứng và dấu hiệu của xơ gan còn bù xuất hiện khá trễ và mơ hồ, có thể khiến nhiều người không phát hiện ra. Do đó hãy lắng nghe và kiểm tra tình trạng cơ thể của bạn. Nếu có bất kỳ triệu chứng nêu trên hãy liên hệ khám bác sĩ ngay lập tức. Chẩn đoán sớm và điều trị tốt giúp bạn kiểm soát bệnh tốt hơn.

Nguyên nhân dẫn đến xơ gan còn bù

Hiện nay, có nhiều nguyên nhân đã được tìm ra là có liên quan đến tổn thương gây sẹo cho gan của bạn:

Bệnh gan do rượu

Theo một phân tích năm 2019, nguy cơ bị xơ gan tăng lên đối với nữ giới ngay cả khi uống rượu bia vừa phải. Còn đối với nam giới, nguy cơ mắc bệnh xơ gan tăng lên nếu bạn uống nhiều hơn một ly mỗi ngày. Tuy nhiên, với những người có thói quen uống 1 ly rượu vang vào mỗi bữa tối không làm tăng nguy cơ xơ gan.

Mặc dù gan có chức năng thải độc, trong đó có rượu nhưng nếu nồng độ độc tố quá cao gan có thể sẽ không hoạt động được. Bệnh gan do rượu là kết quả của việc bạn uống rượu bia thường xuyên với lượng nhiều trong nhiều năm.

Viêm gan siêu vi mạn tính

Viêm gan siêu vi B và viêm gan siêu vi C là hai loại viêm gan thường gặp nhất. Yếu tố nguy cơ mắc viêm gan gồm:

• Quan hệ tình dục không an toàn;
• Dùng chung kim tiêm, nhất là tiêm chích ma túy;
• Truyền máu không an toàn;
• Tiền sử xăm mình, làm móng, xỏ khuyên,...

Nếu không được điều trị và kiểm soát tốt, viêm gan siêu vi có thể dẫn đến xơ gan. Vaccine có thể bảo vệ chống lại bệnh viêm gan siêu vi B nhưng không bảo vệ được bạn khỏi viêm gan siêu vi C.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu hoặc viêm gan nhiễm mỡ không do rượu

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu là tình trạng chất béo tích tụ trong gan nhưng không liên quan đến tình trạng sử dụng rượu. Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu là một loại của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu với mức độ nặng. Nếu bạn không điều trị, chúng có thể dẫn đến xơ gan còn bù.

Những người có nguy cơ cao mắc bệnh này:

• Hội chứng chuyển hóa như béo phì, đái tháo đường, tăng cholesterol, tăng huyết áp.
• Hội chứng buồng trứng đa nang.

Nguyên nhân khác

• Bệnh xơ nang.
• Viêm gan tự miễn: Thường xuất hiện trên những người có tiền sử mắc bệnh tự miễn, lúc này hệ thống miễn dịch của bạn sẽ tấn công nhầm các tế bào bình thường trong cơ thể bạn.
• Tổn thương đường mật như viêm đường mật nguyên phát.
• Di truyền như hemochromatosis (tình trạng tích tụ sắt trong cơ thể), bệnh Wilson (tình trạng tích tụ đồng trong gan).
• Thuốc như acetaminophen, kháng sinh, thuốc chống trầm cảm…