Cơn động kinh vắng ý thức: Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết

Cơn động kinh và bệnh động kinh

Hoạt động điện sinh học của não rất phức tạp, giúp đưa các thông tin từ trung ương đến khắp cơ thể.

Cơn động kinh (seizure) là sự phóng điện bất thường, đột ngột và không kiểm soát của các neuron trong não, dẫn đến những rối loạn của chức năng thần kinh trung ương về vận động, cảm giác, giác quan hoặc thần kinh thực vật.

Bệnh động kinh (epilepsy) là một bệnh lý não đặc trưng bởi tình trạng kéo dài của các cơn động kinh và gây ra những hệ quả về sinh lý thần kinh, nhận thức, tâm lý và xã hội. Bệnh động kinh được xác định qua các trường hợp sau:

• Ít nhất hai cơn động kinh tự phát xảy ra cách nhau > 24 giờ.
• Một cơn động kinh tự phát và có khả năng tái phát cơn tiếp theo tương đương nguy cơ tái phát chung (> 60%), trong vòng 10 năm tiếp theo.
• Được chẩn đoán hội chứng động kinh.

Cơn động kinh vắng ý thức

Cơn động kinh vắng ý thức biểu hiện bằng sự ngưng đột ngột hoạt động đang làm và ý thức của người bệnh. Cơn vắng ý thức thường xảy ra ở trẻ em, bắt đầu và kết thúc đột ngột.

Ngoài ra, còn có cơn vắng ý thức giật cơ là một loại cơn vắng ý thức với các cử động giật cơ đều đặn 3 chu kỳ/giây, gây ra những cử động nhịp nhàng của tay khiến cánh tay nâng lên từ từ. Độ dài mỗi cơn từ 10 - 60 giây. Suy giảm ý thức có thể không rõ ràng trong cơn này.

Triệu chứng của cơn động kinh vắng ý thức

Bạn có thể dễ dàng phát hiện con mình có các cơn động kinh vắng ý thức nếu có các biểu hiện sau:

• Nhìn chằm chằm vào khoảng không hoặc ánh nhìn trống rỗng, mất ý thức với mọi thứ đang diễn ra xung quanh. Hoặc đột ngột dừng các hoạt động đang làm nhưng không bị té ngã. Hầu hết các cơn động kinh vắng ý thức kéo dài từ 10 - 30 giây, nhưng cũng có thể kéo dài vài phút dù rất hiếm.
• Trong cơn, trẻ có thể có một số biểu hiện khác như chớp mắt, nhép miệng, liếm môi, nhai, xoa các ngón tay với nhau,...
• Sau cơn động kinh vắng ý thức, trẻ sẽ tiếp tục làm những điều đã làm trước đó. Trẻ cũng sẽ không nhớ được những hành động đã xảy ra trong cơn.
• Nếu nhiều cơn động kinh vắng ý thức xảy ra gần nhau, trẻ có thể có những hành động bối rối với những việc xảy ra quanh mình, khả năng học tập tại trường có thể ảnh hưởng. Giáo viên sẽ có những phản hồi về việc trẻ không tập trung hoặc không nghe những gì họ giảng dạy.

Cơn động kinh vắng ý thức thường được ghi nhận ở trẻ em, tuy nhiên bất cứ ai cũng có thể có các cơn động kinh vắng ý thức.

Biến chứng của cơn động kinh vắng ý thức

Khoảng 75% trẻ em có thể không còn xuất hiện cơn động kinh vắng ý thức khi đến tuổi thanh thiếu niên. Trẻ chỉ có các cơn động kinh vắng ý thức đơn thuần, không kết hợp với các loại động kinh khác có khả năng khỏi hoàn toàn hơn.

Hầu hết trẻ có cơn động kinh vắng ý thức không gây ra các biến chứng. Trẻ có thể đối mặt với một số khó khăn sau và cần có sự đồng hành cùng cha mẹ:

• Khả năng học tập giảm sút;
• Rối loạn hành vi;
• Tách biệt với xã hội trong một số hoạt động đời sống.

Tuy nhiên, trong một vài trường hợp trẻ có cơn động kinh vắng ý thức kết hợp với các loại động kinh khác cần sử dụng thuốc chống động kinh, và có thể có các cơn co giật, co cứng, giật cơ,...

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu con bạn có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp con bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Cơn động kinh thường xảy ra tự phát. Các tế bào neuron thần kinh thường gửi các tín hiệu điện với sự tham gia của các chất dẫn truyền thần kinh qua khe synap. Sự tăng kích thích thần kinh về mặt sinh lý tế bào của cơn động kinh có thể do một số quá trình phức tạp sau:

• Sự gia tăng hệ dẫn truyền thần kinh loại kích thích;
• Giảm hoạt động hệ dẫn truyền ức chế;
• Sự thay đổi các kênh ion liên quan đến điện thế;
• Sự thay đổi của nồng độ ion trong hay ngoài tế bào trong quá trình khử cực màng tế bào.

Một số yếu tố có thể gây kích hoạt cơn động kinh vắng ý thức như:

• Thiếu ngủ.
• Cảm xúc căng thẳng, lo âu hoặc phấn khích.
• Thở nặng nhọc, khó thở.
• Ánh nắng chói, ánh đèn nhấp nháy, âm thanh ồn ào.
• Sử dụng rượu hoặc một số loại chất kích thích khác.
• Sử dụng các loại thuốc có tác dụng phụ gây co giật như isoniazid, thuốc chống loạn thần,...