Viêm não tự miễn là gì? Các bệnh lý ác tính tiềm ẩn có liên quan đến viêm não tự miễn

Viêm não tự miễn là gì?

Viêm não tự miễn (Autoimmune Encephalitis) là một loại viêm não mà trong đó, hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công các tế bào và mô khỏe mạnh trong não hoặc tủy sống. Đây là một bệnh hiếm gặp và phức tạp, có thể gây ra những thay đổi nhanh chóng về cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Có nhiều loại viêm não tự miễn, bao gồm:

• Viêm não tủy rải rác cấp tính (ADEM);
• Viêm não kháng thụ thể NMDAR;
• Bệnh não Hashimoto;
• Viêm não viền (hay còn gọi là viêm não thể limbic);
• Viêm não Rasmussen.

Một số người bệnh có kháng thể trong máu hoặc trong dịch não tủy, được biết có liên quan đến tình trạng viêm não tự miễn. Trong khi đó, một số khác có xét nghiệm âm tính với kháng thể, nhưng lại có các triệu chứng đặc trưng của bệnh. Viêm não tự miễn cũng có thể liên quan đến bệnh lý ác tính tiềm ẩn và cần được sàng lọc thích hợp.

Viêm não tự miễn là một bệnh có thể điều trị được, thường đáp ứng với liệu pháp miễn dịch và có kết quả tốt hơn nếu được điều trị sớm.

Những dấu hiệu và triệu chứng của viêm não tự miễn

Viêm não tự miễn có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm các vấn đề về thần kinh và tâm thần. Các triệu chứng thường khác nhau tùy thuộc theo từng người bệnh. Chúng có thể bao gồm:

• Suy giảm đột ngột hiệu suất làm việc hoặc học tập;
• Mất khả năng nói;
• Cử động cơ thể bất thường hoặc co giật;
• Giảm thị lực;
• Yếu tay và/hoặc chân;
• Các vấn đề về rối loạn giấc ngủ.

Các biểu hiện tâm thần có thể bao gồm:

• Lo âu;
• Thay đổi tâm trạng;
• Ảo giác (Hallucinations);
• Hoang tưởng (Delusions);
• Căng trương lực (Catatonia - một rối loạn tâm thần ảnh hưởng đến khả năng di chuyển).

Các triệu chứng thường phát triển nhanh chóng trong vòng vài tuần đến vài tháng. Các vấn đề về tâm thần kéo dài (trong nhiều tháng hoặc nhiều năm) không phải là dấu hiệu của bệnh viêm não tự miễn.

Biến chứng có thể gặp khi mắc viêm não tự miễn

Nếu không được điều trị, viêm não tự miễn có thể nhanh chóng trở nên nghiêm trọng. Nó có thể dẫn đến hôn mê hoặc chấn thương não vĩnh viễn. Trong một số ít trường hợp hiếm, viêm não tự miễn thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn cần đến gặp bác sĩ nếu đột ngột gặp phải các triệu chứng của viêm não tự miễn. Điều trị sớm và kịp thời là rất quan trọng để hạn chế tổn thương vĩnh viễn não hay biến chứng nghiêm trọng khác.

Bên cạnh đó, nếu đã được chẩn đoán và điều trị viêm não tự miễn, bạn cũng cần tái khám đúng hẹn với bác sĩ để được theo dõi tình trạng hồi phục, theo dõi tác dụng phụ của liệu pháp ức chế miễn dịch và sàng lọc khối u thứ phát.

Nguyên nhân dẫn đến viêm não tự miễn

Mặc dù cơ chế chính xác hiện vẫn đang được nghiên cứu, viêm não tự miễn được cho là một quá trình tự miễn dịch với phản ứng quá mức đối với tự kháng nguyên thần kinh. Nguyên nhân của viêm não tự miễn có thể liên quan đến một số yếu tố:

• Tiếp xúc với một số vi khuẩn và virus, bao gồm streptococcus và herpes simplex.
• Một loại khối u, được gọi là u quái, thường ở buồng trứng, khiến hệ thống miễn dịch tạo ra các kháng thể cụ thể.
• Hiếm khi, một số bệnh ung thư có thể kích hoạt phản ứng tự miễn dịch (là phản ứng khi hệ thống miễn dịch tấn công các mô của chính cơ thể).

Cũng vì lý do đó, một khi được chẩn đoán xác định viêm não tự miễn, người bệnh nên được sàng lọc ung thư do mức độ liên quan cao của viêm não tự miễn và các bệnh lý ác tính tiềm ẩn.