Các loại thuốc ngủ​ phổ biến và cách uống đúng cách

Đối với nhiều người, các loại thuốc ngủ trở thành giải pháp tạm thời để cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc ngủ không đúng cách có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm. Bài sau từ Nhà thuốc Long Châu sẽ cung cấp đến bạn thông tin chi tiết về các loại thuốc phổ biến và hướng dẫn sử dụng an toàn để cải thiện giấc ngủ một cách khoa học và hiệu quả.

Tổng hợp các loại thuốc ngủ phổ biến hiện nay

Trên thị trường hiện nay có nhiều nhóm thuốc giúp hỗ trợ điều trị rối loạn giấc ngủ. Tùy theo nguyên nhân mất ngủ và tình trạng bệnh lý nền của từng người, bác sĩ sẽ chỉ định, kê đơn loại thuốc phù hợp. Dưới đây là các loại thuốc ngủ thường được sử dụng.

Thuốc bình thần

Thuốc bình thần là nhóm thuốc có tác dụng làm dịu thần kinh, giảm lo âu và giúp người bệnh dễ vào giấc hơn. Những thuốc phổ biến trong nhóm này thường là Diazepam, Lorazepam,... Tuy hiệu quả nhanh chóng nhưng thuốc bình thần có thể gây lệ thuộc nếu dùng kéo dài và cần sử dụng đúng hướng dẫn từ bác sĩ.

Thuốc ngủ

Thuốc ngủ là nhóm thuốc tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương để gây buồn ngủ và giúp người bệnh dễ vào giấc ngủ hơn. Tuy nhiên, thuốc ngủ cần được kiểm soát liều lượng vì dễ gây phụ thuộc và giảm hiệu quả theo thời gian. Người bệnh không nên tự ý uống quá 3 ngày, sau thời gian này cần được bác sĩ tư vấn và kê đơn dựa trên tình trạng thực tế.

Thuốc kháng histamin

Một số thuốc kháng histamin thế hệ đầu có tác dụng an thần nhẹ và thường được dùng như một giải pháp tạm thời để hỗ trợ giấc ngủ. Nhóm thuốc này thường được sử dụng khi mất ngủ đi kèm với các triệu chứng ngứa ngáy, gãi nhiều vì mắc bệnh ngoài da. Tuy nhiên, kháng histamin có thể gây mệt mỏi, khô miệng và giảm tỉnh táo,...

Thuốc an thần kinh mới

Các loại thuốc ngủ thuộc dòng thuốc an thần thế hệ mới là những dược phẩm tác động đến hệ thống thần kinh bằng cách ức chế chất dẫn truyền thần kinh orexin. Thuốc này được đánh giá ít gây phụ thuộc hơn và đang ngày càng được sử dụng rộng rãi trong điều trị mất ngủ mãn tính.

Thuốc chống trầm cảm

Một số loại thuốc chống trầm cảm có thể sử dụng trong điều trị mất ngủ, đặc biệt là khi mất ngủ liên quan đến rối loạn lo âu hoặc trầm cảm. Dù không phải là các loại thuốc ngủ chuyên biệt nhưng chúng lại phù hợp cho người bị mất ngủ kéo dài kèm theo rối loạn cảm xúc.

Các loại thuốc được chỉ định để điều trị bệnh lý

Đôi khi giấc ngủ bị rối loạn do bệnh nền như đau mạn tính, lo âu, tăng huyết áp,... Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể kê đơn các thuốc điều trị bệnh chính, từ đó gián tiếp cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm tình trạng mất ngủ kéo dài ảnh hưởng đến sức khỏe.

Cách uống thuốc ngủ đúng cách

Thuốc ngủ dù là thuốc không kê đơn hay thuốc điều trị đặc hiệu đều cần sử dụng cẩn trọng. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng giúp bạn dùng thuốc an toàn và hiệu quả, tránh phụ thuộc hoặc gặp tác dụng phụ nguy hiểm.

Chỉ nên uống thuốc ngủ khi được bác sĩ chỉ định

Không nên tự ý mua thuốc ngủ về dùng dù chỉ trong thời gian ngắn. Nhiều người có thể nhầm lẫn giữa mất ngủ do căng thẳng tạm thời với mất ngủ mãn tính, dẫn đến sử dụng sai thuốc. Việc uống thuốc không có chỉ định có thể che giấu bệnh lý nền hoặc gây ra những rủi ro không mong muốn, đặc biệt khi đang sử dụng thêm các loại thuốc khác.

Sử dụng các loại thuốc ngủ đúng liều lượng và thời gian

Thuốc ngủ không được dùng kéo dài liên tục trong nhiều tuần, trừ khi có chỉ định từ bác sĩ. Việc lạm dụng thuốc ngủ có thể dẫn đến hiện tượng lờn thuốc, khiến người bệnh phụ thuộc vào thuốc để có thể ngủ. Do đó cần tuyệt đối tuân thủ liều lượng, giờ uống và thời gian điều trị theo chỉ định y tế.

Tránh vận động sau khi uống thuốc

Sau khi dùng thuốc ngủ, người bệnh nên đi ngủ ngay, không nên đi lại nhiều, làm việc hoặc vận động. Một số loại thuốc có thể gây choáng váng, mất định hướng hoặc làm giảm phản xạ, khiến việc di chuyển hoặc cố gắng duy trì tỉnh táo sau khi uống thuốc có thể gây ra tai nạn, té ngã và chấn thương nghiêm trọng.

Không uống thuốc ngủ kèm rượu, bia và các loại thuốc khác

Tương tác giữa các loại thuốc ngủ và các chất kích thích như rượu, bia, thuốc an thần hoặc thuốc điều trị thần kinh khác có thể gây ức chế hô hấp, làm suy giảm chức năng tim mạch, thậm chí gây hôn mê hoặc tử vong. Vì vậy, tuyệt đối không kết hợp thuốc ngủ với rượu hoặc các loại thuốc khi chưa được bác sĩ đồng ý.

Không ngừng liệu trình uống thuốc ngủ đột ngột

Nếu đang dùng thuốc ngủ theo liệu trình, người bệnh không nên ngưng thuốc đột ngột, đặc biệt là những loại thuốc ngủ gây tác động mạnh. Việc dừng thuốc không đúng cách có thể gây ra các triệu chứng như bồn chồn, lo âu, mất ngủ nặng hơn hoặc rối loạn thần kinh. Tốt nhất cần trao đổi với bác sĩ để có kế hoạch giảm liều từ từ nếu cần dừng thuốc.

Khi nào cần dùng thuốc ngủ?

Không phải ai mất ngủ cũng cần dùng thuốc, chỉ nên xem xét sử dụng thuốc ngủ trong một số tình huống cụ thể và dưới sự hướng dẫn của người có chuyên môn. Ngoài ra, việc xác định đúng thời điểm dùng thuốc cũng giúp tối ưu hiệu quả điều trị và hạn chế rủi ro không mong muốn.

Mất ngủ kéo dài liên tục trong nhiều ngày

Mất ngủ kéo dài không chỉ gây mệt mỏi mà còn ảnh hưởng đến hệ thần kinh, làm suy giảm miễn dịch và nguy cơ mắc các bệnh tâm thần. Khi tình trạng mất ngủ diễn ra liên tiếp trên 5 - 7 ngày mà các biện pháp thư giãn, thay đổi thói quen ngủ không hiệu quả, người bệnh nên tìm đến bác sĩ để được đánh giá và chỉ định liệu pháp dùng thuốc phù hợp.

Khó vào giấc ngủ

Một số người dù rất buồn ngủ nhưng vẫn không thể chìm vào giấc ngủ hoặc thường mất 1 - 2 tiếng trằn trọc mới có thể ngủ. Tình trạng này nếu diễn ra thường xuyên sẽ làm giảm chất lượng giấc ngủ và ảnh hưởng đến hoạt động ban ngày. Trong trường hợp này, thuốc ngủ có thể được chỉ định ngắn hạn để giúp thiết lập lại đồng hồ sinh học.

Giấc ngủ chập chờn, không thể ngủ sâu

Một số trường hợp dễ ngủ nhưng thường xuyên tỉnh giấc giữa đêm, ngủ không sâu hoặc tỉnh dậy sớm khiến cơ thể mệt mỏi, đau đầu và thiếu tập trung. Đây là dạng mất ngủ giữa chừng hoặc mất ngủ cuối giấc, có thể xuất phát từ nguyên nhân thần kinh, nội tiết hoặc bệnh lý mạn tính. Khi đã xác định nguyên nhân, bác sĩ có thể kê thuốc hỗ trợ giúp ngủ liền mạch hơn.

Tác dụng phụ của thuốc ngủ cần biết

Việc sử dụng các loại thuốc ngủ kéo dài hoặc không đúng chỉ định có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ. Người dùng cần nhận biết sớm và báo với bác sĩ để kịp thời điều chỉnh:

• Tình trạng ngứa râm ran ở lòng bàn tay, cánh tay, bàn chân, cẳng chân;
• Người bệnh khó giữ thăng bằng khi đi lại;
• Cảm giác chóng mặt, buồn ngủ liên tục vào ban ngày;
• Khô miệng;
• Thay đổi khẩu vị như thèm ăn hoặc chán ăn, ợ nóng, ợ hơi;
• Táo bón hoặc tiêu chảy;
• Đau dạ dày;
• Người bệnh bị đau đầu, choáng váng, suy nhược, tinh thần chậm chạp vào ngày hôm sau;
• Xuất hiện những giấc mơ bất thường;
• Dùng thuốc ngủ có thể gây nguy hiểm ở những người mắc một số vấn đề về phổi mãn tính như hen suyễn, khí phế thũng hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính,...

Các loại thuốc ngủ có thể là biện pháp hữu ích giúp cải thiện giấc ngủ nhưng cần được sử dụng đúng cách, đúng thời điểm và dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Nếu bạn đang gặp khó khăn về giấc ngủ, đừng tự ý dùng thuốc mà hãy tìm đến sự tư vấn y tế chuyên sâu để có giải pháp lâu dài và an toàn.