Cách phân biệt tắc tia sữa và áp xe vú sau sinh

Tắc ống dẫn sữa nếu không phát hiện và xử lý kịp thời không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến nguồn sữa của mẹ bỉm mà còn có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm áp xe vú và trầm cảm sau sinh. Bằng cách cập nhật thông tin và thực hiện đúng các bước hướng dẫn sau đây, mẹ bỉm có thể đảm bảo hành trình nuôi con bằng sữa mẹ được diễn ra suôn sẻ và khỏe mạnh.

Tổng quan về tắc tia sữa

Hệ thống sản xuất sữa ở vú dựa vào các ống dẫn sữa để đưa sữa đến quầng vú, sau đó sữa được tiết ra trong quá trình bé bú mẹ. Nhưng đôi khi vì một số nguyên nhân mà những ống dẫn sữa này bị tắc, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn ống dẫn sữa.

Triệu chứng ống dẫn sữa bị tắc

Ngực căng và đau

Ống dẫn sữa bị tắc khiến ngực có cảm giác căng, cứng và ngày càng đau nhức, gây khó chịu đáng kể cho mẹ.

Sờ thấy cục u

Khi chạm vào ngực, bạn có thể nhận thấy một hoặc nhiều cục cứng bên dưới da.

Giảm lượng sữa

Ít hoặc không có sữa tiết ra trong thời gian cho con bú.

Sốt

Trong một số trường hợp, mẹ có thể bị sốt do tắc nghẽn.

Nguyên nhân gây tắc ống dẫn sữa

Hiểu rõ các nguyên nhân gây tắc tia sữa sau đây là điều cần thiết để phòng ngừa và xử lý hiệu quả:

Làm sạch núm vú chưa đúng

Các ống dẫn sữa ở núm vú của mẹ phải được làm sạch để dòng sữa không bị cản trở.

Cho trẻ bú không đủ

Khi trẻ bú quá ít, lượng sữa dư thừa sẽ tích tụ, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn.

Vắt sữa không hết

Không vắt sữa thừa sau khi bú có thể dẫn đến tắc nghẽn ống dẫn sữa.

Cho bé bú không đúng cách

Trẻ bú không đúng cách có thể làm hỏng núm vú, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

Hình dạng núm vú

Núm vú phẳng hoặc lõm có thể cản trở việc cho con bú đúng cách, đồng thời góp phần gây ra tình trạng tắc nghẽn ống dẫn sữa.

Vệ sinh núm vú 

Vệ sinh núm vú không đúng cách là một trong những yếu tố góp phần gây tắc nghẽn ống dẫn sữa.

Vệ sinh răng miệng cho bé 

Việc không làm sạch lưỡi và miệng của bé có thể đưa vi khuẩn vào núm vú.

Kiểm soát tắc ống dẫn sữa

Các mẹ có thể chủ động thực hiện các bước sau để giảm bớt tắc nghẽn ống dẫn sữa:

Cho con bú thường xuyên

Cho con bú thường xuyên hơn và tích cực hút sữa có thể giúp loại bỏ tình trạng tắc nghẽn.

Tìm kiếm sự trợ giúp từ chuyên gia

Nếu tình trạng này vẫn tiếp diễn, hãy tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ để được tư vấn hướng xử lý phù hợp.

Những điều cần biết về áp xe vú

Áp xe vú là tình trạng viêm sâu bên trong tuyến vú, chủ yếu do nhiễm vi khuẩn, đặc biệt là liên cầu khuẩn và tụ cầu khuẩn. Những bệnh nhiễm trùng này chủ yếu ảnh hưởng đến phụ nữ đang cho con bú, vi khuẩn lợi dụng cơ hội thông qua vết thương ở núm vú để xâm nhập vào ống dẫn sữa, dẫn đến nhiễm trùng tuyến vú.

Triệu chứng áp xe vú

Khối u cứng có thể sờ thấy

Khi bị áp xe vú, chị em có thể sờ thấy khối u cứng bên trong vú. Khối u này chứa một túi mủ bao quanh bởi mô viêm.

Đỏ và sưng

Da trên vị trí áp xe thường trở nên đỏ và sưng tấy, kèm theo cảm giác nóng rát.

Đau sâu

Các bà mẹ thường bị đau ngực sâu, đau nặng hơn khi chạm vào hoặc cử động cánh tay bị ảnh hưởng.

Thay đổi ở vú

Vú bị ảnh hưởng sưng lên, cứng lại và có thể phát triển các hạch bạch huyết ở nách to ra.

Sản xuất sữa

Vú ngừng sản xuất sữa hoặc sản lượng sữa giảm đáng kể.

Các chỉ số chẩn đoán

Các đánh giá y tế như siêu âm và xét nghiệm máu có thể cho thấy vùng chứa đầy mủ, số lượng bạch cầu tăng, tốc độ lắng hồng cầu tăng cao và sự dịch chuyển sang trái trong công thức bạch cầu.

Nguyên nhân áp xe vú

Áp xe vú sau sinh thường liên quan đến:

Ống dẫn sữa bị tắc

Sữa ứ đọng kéo dài ở ngực tạo điều kiện cho áp xe phát triển. Điều trị bằng kháng sinh và chống viêm kịp thời có thể ngăn ngừa nhiễm trùng.

Thực hành vệ sinh

Vệ sinh núm vú không đúng cách và vắt sữa không đều đặn có thể góp phần làm ứ đọng sữa và nhiễm trùng.

Nhiễm trùng do vi khuẩn

Nhiễm trùng do vi khuẩn là nguyên nhân phổ biến gây ra áp xe vú.

Điều trị và quản lý

Quản lý hiệu quả áp xe vú bao gồm:

Thuốc kháng sinh

Sử dụng kháng sinh và thuốc chống viêm kịp thời để hạn chế nhiễm trùng và viêm.

Đâm thủng và dẫn lưu

Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành các thủ thuật chọc thủng và dẫn lưu để giải phóng mủ tích tụ.

Kiểm soát cơn đau

Việc giải quyết cơn đau và khó chịu là rất quan trọng trong quá trình điều trị.

Tạm dừng cho con bú

Nên hạn chế cho con bú ở bên vú bị ảnh hưởng do nguy cơ nhiễm khuẩn sữa và mẹ sốt cao có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa.

Phân biệt tắc tia sữa và áp xe

Sức khỏe vú là điều hết sức quan trọng đối với các bà mẹ đang cho con bú. Việc nắm được cách phân biệt tắc tia sữa và áp xe vú sau sinh là điều quan trọng. Trên thực tế, việc phân biệt không quá khó khăn vì hai bệnh lý này hoàn toàn khác nhau:

• Tắc ống dẫn sữa xảy ra khi sữa trong vú mẹ bị nén và ứ đọng do ống dẫn sữa bị tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ. Tắc tia sẽ ngăn chặn sữa chảy ra ngoài, tạo áp lực trong bầu ngực dẫn đến sưng nhẹ, trung bình và đau nhói, sâu.
• Trong khi đó, áp xe vú phát sinh do nhiễm trùng tuyến vú bởi ống dẫn sữa bị tắc, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển (viêm). Áp xe vú biểu hiện với các triệu chứng như tấy đỏ, sưng tấy nhiều, nóng rát, đau dữ dội, mẹ sốt cao.

Như vậy, bạn có thể hiểu đơn giản là tắc tia sữa đóng vai trò là dấu hiệu báo trước hoặc cảnh báo áp xe vú. Cách phân biệt tắc tia sữa và áp xe là khi ống dẫn sữa bị tắc có thể gây khó chịu cho mẹ nhưng thường không gây sốt cao. Còn khi áp xe vú sẽ làm tăng thêm các triệu chứng, bao gồm đau dữ dội, sưng tấy nhiều và sốt cao, đồng thời ảnh hưởng đến việc sản xuất sữa cho em bé.

Áp xe vú cần phải nhập viện và điều trị kịp thời do mức độ nghiêm trọng tiềm tàng của chúng. Ngược lại, giải quyết tắc nghẽn ống dẫn sữa ở giai đoạn đầu bằng cách thông tắc ống dẫn sữa có thể giảm thiểu nguy cơ hình thành áp xe. Thời gian chuyển tiếp trung bình từ tắc nghẽn ống dẫn sữa đến viêm tắc ống dẫn sữa và áp xe là khoảng bốn tuần. Vì vậy, các bà mẹ nhận thấy dấu hiệu tắc ống dẫn sữa nên thực hiện ngay các biện pháp khắc phục. Hút sữa khỏi vú bị ảnh hưởng có thể giúp giảm tắc nghẽn và giảm thiểu khả năng phát triển áp xe.

Tóm lại, nắm được cách phân biệt tắc tia sữa và áp xe vú giúp chị em thực hiện các biện pháp chủ động khi gặp phải các dấu hiệu ban đầu. Xử lý kịp thời sẽ giúp các bà mẹ bảo vệ sức khỏe vú của mình cũng như đảm bảo trải nghiệm cho con bú được suôn sẻ và an toàn.

Xem thêm: Những mẹo chữa áp xe vú tại nhà