Chỉ số tiểu đường bao nhiêu thì phải uống thuốc?

Bài viết dưới đây sẽ giải đáp câu hỏi: “Chỉ số tiểu đường bao nhiêu thì cần bắt đầu dùng thuốc điều trị?”. Đồng thời, cung cấp thông tin y khoa cập nhật nhằm hỗ trợ bạn trong việc nhận biết, theo dõi và kiểm soát bệnh đái tháo đường một cách hiệu quả.

Chỉ số tiểu đường bao nhiêu thì phải uống thuốc?

Việc xác định chỉ số đường huyết bao nhiêu thì phải uống thuốc phụ thuộc vào loại đái tháo đường và mức độ rối loạn đường huyết. Không có một con số chung cho tất cả. Khi chẩn đoán đái tháo đường (ví dụ HbA1c ≥ 6,5 % hoặc đường huyết đói ≥ 126 mg/dL), bác sĩ sẽ cân nhắc bắt đầu điều trị thuốc nếu sau thử nghiệm lối sống (ăn uống, vận động, giảm cân) trong 2 ‑ 3 tháng vẫn không đạt mục tiêu đường huyết. Trong trường hợp HbA1c rất cao (ví dụ > 9 - 10 %) hoặc có triệu chứng rõ rệt, thuốc hoặc insulin có thể được khởi đầu ngay. Việc quyết định loại thuốc, thời điểm và liều dùng cần cá thể hóa theo tuổi, chức năng thận, bệnh phối hợp và nguy cơ hạ đường huyết.

Trong các lựa chọn điều trị cho bệnh nhân tiểu đường type 2, Ozempic® (semaglutide) là một trong những thuốc được khuyến nghị. Đây là thuốc tiêm 1 lần mỗi tuần, thuộc nhóm đồng vận thụ thể GLP-1, giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả, đồng thời hỗ trợ giảm cân và làm chậm tiến triển các biến chứng tim mạch, thận. Ozempic® đặc biệt phù hợp cho những người chưa kiểm soát tốt đường huyết dù đã thay đổi lối sống. Việc sử dụng thuốc cần có sự chỉ định và theo dõi từ bác sĩ chuyên khoa.

Việc lựa chọn thời điểm bắt đầu điều trị thuốc, loại thuốc và liều dùng cần được cá thể hóa dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân, bao gồm tuổi, chức năng thận, bệnh lý đi kèm và nguy cơ hạ đường huyết. Việc này cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định và theo dõi chặt chẽ.

Đái tháo đường là bệnh gì?

Bệnh tiểu đường là một tình trạng phức tạp xảy ra khi lượng đường trong máu của bạn, còn gọi là glucose huyết, tăng lên quá mức bình thường. Glucose là một loại đường tự nhiên có trong máu và là nguồn năng lượng chính cho cơ thể của bạn.

Cơ thể của bạn có thể tự sản xuất glucose từ các nguồn khác nhau, như carbohydrates trong thức ăn hoặc glycogen, một dạng dự trữ của glucose trong cơ thể. Đồng thời, glucose cũng đến từ thức ăn bạn tiêu thụ, đặc biệt là từ các loại thức ăn chứa carbohydrate, như đường, bánh mì, gạo, và các loại tinh bột khác.

Insulin là một loại hormone do tuyến tụy tạo ra và nó có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát mức đường trong máu. Khi bạn ăn thức ăn chứa glucose (đường), insulin giúp glucose vào các tế bào trong cơ thể để được sử dụng làm năng lượng hoặc lưu trữ cho sau này. Tuy nhiên, nếu bạn mắc bệnh tiểu đường, cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin đúng cách. Điều này dẫn đến việc glucose còn tồn đọng trong máu, không thể đi vào các tế bào của bạn để cung cấp năng lượng.

Bệnh tiểu đường có thể gây nhiều biến chứng tiểu đường nghiêm trọng như tổn thương mắt, thận, dây thần kinh và tim, và thậm chí là nguy cơ mắc các loại ung thư. Tuy nhiên, bạn có thể tránh hoặc kiểm soát tốt hơn bệnh tiểu đường bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, kiểm soát cân nặng, và kiểm tra đường huyết thường xuyên. Điều này giúp bạn giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe liên quan đến tiểu đường.

Xét nghiệm tầm soát bệnh đái tháo đường

Xét nghiệm bệnh tiểu đường loại 1, tiểu đường loại 2 và tiền tiểu đường để xác nhận chẩn đoán:

Xét nghiệm HbA1c

Xét nghiệm HbA1c hay còn gọi là A1c được dùng đánh giá lượng đường trong máu trung bình của bạn trong 2 hoặc 3 tháng qua. Nếu kết quả HbA1c dưới 5,7%, đó là bình thường. Kết quả từ 5,7 đến 6,4% cho biết bạn có nguy cơ tiểu đường, và kết quả từ 6,5% trở lên cho thấy bạn đã mắc bệnh tiểu đường.

Xét nghiệm đường huyết đói

Xét nghiệm này dùng để đo lượng đường trong máu sau khi bạn đã nghỉ ăn suốt một đêm. Nếu kết quả đường huyết đói là dưới 99 mg/dL, thì đó là bình thường. Kết quả từ 100 đến 125 mg/dL cho thấy bạn có nguy cơ tiểu đường và 126 mg/dL trở lên là biểu hiện của bệnh tiểu đường.

Xét nghiệm dung nạp glucose

Đây là một xét nghiệm để đo mức đường trong máu của bạn trước và sau khi bạn uống một loại nước chứa glucose. Trước khi xét nghiệm, bạn cần nhịn ăn suốt đêm để đo mức đường huyết khi đói. Sau đó, bạn sẽ uống chất lỏng này và theo dõi mức đường trong máu của mình sau 1 giờ, 2 giờ, và có thể 3 giờ sau khi uống.

Sau 2 giờ, nếu mức đường trong máu của bạn là dưới 140 mg/dL, thì đó là bình thường. Khi nằm trong khoảng từ 140 đến 199 mg/dL, đó là dấu hiệu của tiền tiểu đường, và nếu là 200 mg/dL trở lên, thì bạn mắc bệnh tiểu đường.

Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên

Kiểm tra đường huyết ngẫu nhiên là việc đo lượng đường trong máu tại thời điểm bạn muốn, không cần phải nhịn đói trước. Nếu kết quả cho thấy đường huyết của bạn từ 200 mg/dL trở lên, đó là dấu hiệu của bạn mắc bệnh tiểu đường.

Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị tiểu đường tuýp 1, họ sẽ thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra tự kháng thể, đó là các chất cho biết cơ thể bạn đang tấn công chính nó. Điều này thường xuất hiện ở người mắc tiểu đường tuýp 1, không phải tuýp 2. Họ cũng có thể xét nghiệm nước tiểu để tìm ketone, một chất được tạo ra khi cơ thể đốt cháy chất béo để sản xuất năng lượng. Kết quả của các xét nghiệm này giúp xác định liệu bạn có tiểu đường loại 1 hay không.

Làm thế nào để duy trì đường huyết ở mức ổn định?

Để kiểm soát tốt bệnh đái tháo đường và duy trì sức khỏe tổng thể, người bệnh cần tuân thủ một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối, hoạt động thể chất thường xuyên và theo dõi đường huyết định kỳ. Các biện pháp cụ thể được khuyến nghị như sau:

• Ưu tiên thực phẩm tươi, chưa qua chế biến: Tăng cường tiêu thụ rau xanh, trái cây ít đường, ngũ cốc nguyên hạt và đạm thực vật. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và sản phẩm giàu đường đơn, chất béo bão hòa và muối.
• Kiểm soát cân nặng hợp lý: Duy trì cân nặng trong giới hạn khuyến nghị là yếu tố quan trọng để cải thiện độ nhạy insulin và kiểm soát đường huyết. Chất béo nội tạng dư thừa thúc đẩy quá trình viêm và kháng insulin, làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Một nghiên cứu trên hơn 1000 người mắc bệnh đái tháo đường cho thấy cứ mỗi kg cân nặng bị mất, nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường của họ giảm 16%, giảm tới mức tối đa là 96%. Giảm cân ở người thừa cân hoặc béo phì nên được thực hiện an toàn thông qua chế độ ăn khoa học và hoạt động thể chất thường xuyên.
• Tập luyện thể dục đều đặn: Nên tập thể dục mức độ trung bình ít nhất 150 phút mỗi tuần (ví dụ: đi bộ nhanh 30 phút/ngày, ít nhất 5 ngày/tuần). Tập luyện giúp tăng tiêu thụ glucose, cải thiện chuyển hóa và chức năng tim mạch.
• Theo dõi đường huyết định kỳ: Tùy theo loại đái tháo đường, mức độ kiểm soát và điều trị đang áp dụng, người bệnh cần theo dõi đường huyết lúc đói, sau ăn hoặc HbA1c theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
• Lựa chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp: Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ, có khả năng làm chậm hấp thu glucose, như yến mạch, đậu, các loại hạt, rau xanh… Tránh các loại thực phẩm có GI cao như nước ngọt, gạo trắng, bánh mì trắng, khoai tây chiên.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Lựa chọn nước lọc hoặc nước khoáng không đường thay vì các loại đồ uống có đường, nước ngọt, nước trái cây đóng chai.
• Hạn chế rượu, bia: Nếu sử dụng, cần giới hạn theo khuyến cáo và nên thảo luận với bác sĩ vì rượu có thể gây hạ đường huyết hoặc ảnh hưởng đến khả năng điều hòa đường huyết của gan, làm chậm hấp thu thức ăn; rượu tương tác với một số thuốc, đặc biệt khi đang dùng thuốc hạ đường huyết hoặc insulin.
• Thay thế đồ ngọt bằng trái cây phù hợp: Lựa chọn các loại trái cây có chỉ số đường huyết thấp như táo, lê, kiwi hoặc dâu tây thay cho bánh kẹo hoặc món tráng miệng ngọt.
• Kiểm soát khẩu phần ăn: Thực hiện ăn theo nguyên tắc "đĩa dinh dưỡng" – phân chia khẩu phần gồm: 1/2 đĩa là rau không chứa tinh bột, 1/4 đĩa là protein (thịt nạc, cá, đậu phụ), và 1/4 đĩa là tinh bột nguyên cám hoặc các loại củ như khoai, gạo lứt.

Trên đây là những thông tin cần biết về chỉ số đường huyết. Đồng thời, mang lại đáp án cho câu hỏi “Chỉ số đường huyết bao nhiêu thì phải uống thuốc?”. Hy vọng bạn đọc tìm được thông tin hữu ích và chăm sóc tốt cho sức khỏe của mình.

Ngoài các phương pháp điều trị bằng thuốc uống và điều chỉnh lối sống, hiện nay, thuốc tiêm Ozempic® (semaglutide) được xem là một giải pháp hiệu quả cho người trưởng thành mắc đái tháo đường type 2 chưa kiểm soát tốt đường huyết. Thuốc thuộc nhóm đồng vận thụ thể GLP-1, dùng mỗi tuần một lần, không chỉ giúp kiểm soát đường huyết mà còn hỗ trợ giảm cân và giảm nguy cơ biến chứng tim mạch, thận. Việc sử dụng thuốc cần có sự chỉ định và theo dõi từ bác sĩ chuyên khoa.

Xem thêm:

• Bệnh tiểu đường có bị rụng tóc không?
• Bệnh tiểu đường có ăn rau má được không?