Dấu hiệu nhiễm virus RSV ở từng nhóm đối tượng cụ thể nhất định nên biết

Virus RSV có khả năng lây nhiễm cao, có thể lây lan trong giai đoạn ủ bệnh. Ước tính, một người nhiễm RSV có thể lây nhiễm cho khoảng 5 người khác. Vì vậy, nhận biết sớm các dấu hiệu nhiễm virus RSV không chỉ giúp giảm nguy cơ biến chứng mà còn quan trọng trong việc phòng ngừa lây nhiễm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các triệu chứng RSV xuất hiện ở từng nhóm đối tượng cụ thể và biết đâu là triệu chứng nặng cần đến cơ sở y tế.

Dấu hiệu nhiễm virus RSV ở từng nhóm đối tượng cụ thể

Virus hợp bào hô hấp (RSV - Respiratory Syncytial Virus) có thể gây triệu chứng khác nhau tùy theo độ tuổi và tình trạng sức khỏe. Ở người khỏe mạnh, RSV có thể chỉ gây cảm lạnh nhẹ. Tuy nhiên, trẻ sơ sinh, người cao tuổi và người có bệnh nền có nguy cơ cao gặp biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết triệu chứng sớm giúp can thiệp kịp thời và hạn chế nguy cơ biến chứng.

Dấu hiệu nhiễm virus RSV ở người lớn khỏe mạnh

Người trưởng thành khỏe mạnh khi nhiễm virus RSV thường trải qua các triệu chứng nhẹ, và tự khỏi sau 1 - 2 tuần. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), hầu hết các trường hợp nhiễm RSV ở người lớn khỏe mạnh đều nhẹ và không cần nhập viện. 

Các triệu chứng này bao gồm:

• Bệnh nhân sốt nhẹ (37,5 - 38,5°C);
• Đau đầu, ớn lạnh, ho khan hoặc ho có đờm kèm đau rát họng;
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi, hắt hơi liên tục;
• Đau nhức cơ thể, mệt mỏi, chán ăn;
• Trong một số trường hợp, người lớn nhiễm RSV có thể bị viêm kết mạc nhẹ.

Các triệu chứng của nhiễm RSV ở người khỏe mạnh thường giống với cảm lạnh thông thường hoặc cúm. Sự tương đồng này khiến nhiều người chủ quan, dễ bỏ qua. Từ đó dẫn đến nguy cơ lây nhiễm virus cho những đối tượng có sức đề kháng yếu hơn, như trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền.

Dấu hiệu nhiễm virus RSV ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, dấu hiệu nhiễm virus RSV ở trẻ sơ sinh thường nặng hơn. Giai đoạn đầu, triệu chứng ở trẻ nhiễm RSV giống cảm lạnh thông thường như ho, chảy mũi trong, sốt nhẹ.

Giai đoạn tiến triển (sau 3 - 5 ngày), trẻ gặp triệu chứng nặng hơn, bao gồm thở nhanh, thở khò khè, co rút lồng ngực khi hít vào. ​Vùng quanh môi và đầu ngón tay của trẻ có màu xanh hoặc tím do thiếu oxy. ​Trẻ mệt mỏi, bú kém hoặc không bú, quấy khóc nhiều, phản ứng chậm. ​Nhiệt độ cơ thể của trẻ trên 39°C, ho nhiều, có đờm đặc. ​Trẻ ngủ li bì, khó đánh thức, dấu hiệu mất nước như khô môi, ít tiểu.

Biến chứng thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhiễm RSV thường là:

• Viêm phổi do RSV làm suy giảm chức năng hô hấp, thiếu oxy, có thể cần hỗ trợ thở oxy hoặc thở máy.
• Suy hô hấp cấp xảy ra khi đường thở bị tắc nghẽn nghiêm trọng. Trẻ có thể bị suy hô hấp, tím tái, lơ mơ và cần nhập viện cấp cứu.
• Trẻ bị RSV thường bú kém, chán ăn, mất nước (khô môi, ít tiểu), ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
• RSV có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến trẻ dễ mắc thêm các nhiễm trùng khác như viêm tai giữa, nhiễm khuẩn huyết.
• Trẻ từng nhiễm RSV có nguy cơ cao bị hen suyễn hoặc tái phát viêm tiểu phế quản trong tương lai.
• Trẻ sinh non hoặc có bệnh phổi bẩm sinh dễ bị ngừng thở do đường thở yếu và chưa phát triển hoàn thiện.

Theo CDC (2023), mỗi năm tại Hoa Kỳ có khoảng 58.000 - 80.000 trẻ dưới 5 tuổi phải nhập viện do RSV. Trong đó, có nhiều trường hợp gặp các biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp và viêm phổi.

Dấu hiệu nhiễm virus RSV ở người cao tuổi và có bệnh nền

Các dấu hiệu nhiễm virus RSV ban đầu ở người cao tuổi cũng thường giống với cảm lạnh thông thường. Triệu chứng có thể bao gồm:

• Ho khan hoặc ho có đờm nhẹ;
• Sổ mũi, nghẹt mũi, hắt hơi;
• Đau họng, sốt nhẹ (có thể không xuất hiện ở một số người);
• Đau đầu nhẹ và cảm giác mệt mỏi.

Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển nặng hơn, các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn, bao gồm:

• Ho dai dẳng, nặng hơn, có đờm đặc;
• Khó thở, thở khò khè, hụt hơi hoặc thở nhanh;
• Người bệnh có thể cảm thấy đau tức ngực, sốt cao kèm theo rét run, mệt mỏi cực độ, uể oải, chán ăn;
• Ở giai đoạn nguy hiểm hơn, làn da trở nên xanh xao, môi hoặc đầu ngón tay tím tái do thiếu oxy, đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời.

RSV có thể làm trầm trọng thêm các bệnh lý nền, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Ở người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), RSV có thể kích hoạt đợt cấp, khiến tình trạng khó thở đột ngột trở nên nghiêm trọng hơn. Với người có suy tim, tiểu đường, nhiễm RSV có thể làm mất kiểm soát bệnh và dẫn đến suy đa tạng.

Trong nhiều trường hợp, bệnh có thể tiến triển thành viêm phổi nặng hoặc nhiễm trùng huyết. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), mỗi năm RSV khiến khoảng 177.000 người cao tuổi phải nhập viện, trong đó có 14.000 ca tử vong.

Dấu hiệu nhiễm virus RSV nặng cần đến cơ sở y tế

RSV có thể gây triệu chứng nhẹ ở người khỏe mạnh nhưng có nguy cơ biến chứng nặng ở trẻ sơ sinh, người cao tuổi và người có bệnh nền. Dưới đây là những dấu hiệu nhiễm virus RSV cảnh báo tình trạng trở nặng cần được theo dõi và nhập viện kịp thời:

• Nếu sốt kéo dài trên 39°C, không đáp ứng với thuốc hạ sốt, co giật (ở trẻ nhỏ);
• Thở gấp, khó thở, thở nhanh hơn 40 nhịp/phút ở người lớn, co rút lồng ngực khi hít vào ở trẻ nhỏ;
• Da tím tái quanh môi, đầu ngón tay do thiếu oxy;
• Đau tức ngực do nhiễm trùng lan rộng hoặc ảnh hưởng tim mạch;
• Bệnh nhân ho dữ dội, đờm đặc có màu xanh hoặc vàng, thậm chí có lẫn máu;
• Ho có đờm đặc đi kèm với sốt cao, mệt mỏi và suy giảm chức năng hô hấp;
• Người bệnh mệt lả, mất nước, lú lẫn, chóng mặt, giảm khả năng nhận thức.

Làm thế nào để dấu hiệu nhiễm RSV không trở nặng?

Để ngăn chặn dấu hiệu nhiễm RSV trở nặng, người bệnh cần thực hiện các biện pháp sau:

• Nghỉ ngơi nhiều để cơ thể có thời gian phục hồi;
• Giữ ấm, tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột, đặc biệt vào mùa lạnh;
• Tránh gió lùa, sử dụng máy tạo độ ẩm nếu không khí quá khô;
• Uống nhiều nước ấm để làm loãng đờm và giúp dễ thở hơn;
• Ăn các thực phẩm giàu vitamin C, kẽm (cam, chanh, mật ong, gừng, tỏi) để tăng cường sức đề kháng;
• Tránh đồ uống lạnh, rượu bia và thức ăn gây kích ứng họng;
• Sử dụng thuốc hạ sốt nếu bị sốt cao;
• Dùng thuốc giảm ho hoặc long đờm nếu cần thiết;
• Không tự ý sử dụng kháng sinh, chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ;
• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn;
• Đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác để tránh lây lan virus;
• Giữ nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng, tránh khói thuốc lá hoặc khói bụi.

Dấu hiệu nhiễm virus RSV có thể biểu hiện từ nhẹ đến nặng tùy theo từng nhóm đối tượng. Việc nhận biết dấu hiệu sớm giúp điều trị kịp thời, giảm nguy cơ nhập viện. Hiện nay, trên thị trường đã có một số loại vắc xin phòng RSV phù hợp với các nhóm đối tượng khác nhau. Tiêm vắc xin RSV có thể giảm nguy cơ mắc bệnh RSV nghiêm trọng lên đến 85%.