Định lượng triglyceride là gì? Biện pháp kiểm soát nồng độ triglyceride bạn nên biết

Triglyceride là một phần không thể thiếu trong cơ thể, đóng vai trò cung cấp năng lượng cho các hoạt động hàng ngày. Khi bạn ăn uống vượt quá nhu cầu, lượng calo dư sẽ được chuyển hóa thành chất béo này và lưu trữ để sử dụng sau. Tuy nhiên, khi nồng độ triglyceride trong máu vượt ngưỡng an toàn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ hay thậm chí là viêm tụy. Định lượng triglyceride là cách hiệu quả để kiểm tra sức khỏe của bạn. Nhưng tại sao xét nghiệm này lại quan trọng và được thực hiện như thế nào? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu nhé!

Định lượng triglyceride là gì?

Định lượng triglyceride là gì? Đây là một xét nghiệm máu nhằm đo lường nồng độ chất béo trung tính (triglyceride) trong cơ thể. Đây là một trong những thành phần chính của xét nghiệm mỡ máu, thường được thực hiện cùng với việc đo cholesterol toàn phần, LDL-cholesterol (cholesterol xấu) và HDL-cholesterol (cholesterol tốt). Mục tiêu của xét nghiệm này là đánh giá nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch, chẳng hạn như bệnh động mạch vành, đột quỵ hay xơ vữa động mạch.

Nồng độ triglyceride trong xét nghiệm máu là gì​? Đây là thành phần tồn tại tự nhiên trong máu, được tạo ra từ thực phẩm bạn ăn vào (như chất béo, tinh bột) hoặc do gan sản xuất. Khi cơ thể cần năng lượng, các tế bào mỡ sẽ phân giải triglyceride và giải phóng chúng vào máu để cung cấp nhiên liệu cho cơ bắp. Tuy nhiên, nếu mức triglyceride tăng cao kéo dài mà không được kiểm soát có thể gây tổn thương động mạch, làm tăng nguy cơ viêm tụy cấp và các vấn đề tim mạch nghiêm trọng.

Xét nghiệm định lượng triglyceride không chỉ giúp phát hiện sớm những bất thường mà còn hỗ trợ bác sĩ đưa ra kế hoạch điều trị phù hợp, đặc biệt nếu bạn đang có nguy cơ cao hoặc đã mắc bệnh tim mạch. Vậy khi nào bạn nên thực hiện xét nghiệm này?

Khi nào cần định lượng triglyceride?

Triglyceride cao thường không gây triệu chứng rõ ràng, nên nhiều người không biết mình đang gặp vấn đề cho đến khi xét nghiệm máu hoặc xuất hiện biến chứng. Theo khuyến cáo của Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia (NHLBI) Hoa Kỳ, tần suất định lượng triglyceride phụ thuộc vào độ tuổi, tiền sử gia đình và các yếu tố nguy cơ cá nhân. Cụ thể:

Trẻ em và thanh thiếu niên (dưới 19 tuổi):

• Nên bắt đầu sàng lọc từ 9 đến 11 tuổi, lặp lại mỗi 5 năm.
• Nếu gia đình có tiền sử cholesterol cao, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, xét nghiệm có thể được thực hiện sớm hơn, từ 2 tuổi.

Người trưởng thành (20 đến 65 tuổi):

• Người trẻ khỏe mạnh nên kiểm tra 5 năm/lần.
• Đàn ông từ 45 đến 65 tuổi và phụ nữ từ 55 đến 65 tuổi nên xét nghiệm 1 đến 2 năm/lần, vì nguy cơ tim mạch tăng theo tuổi.

Người trên 65 tuổi nên kiểm tra hàng năm để theo dõi sức khỏe tim mạch chặt chẽ hơn. Tuy nhiên, bạn có thể cần định lượng triglyceride thường xuyên hơn nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, bao gồm:

• Có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch hoặc cholesterol cao;
• Thừa cân hoặc béo phì;
• Lười vận động, ít tập thể dục;
• Mắc bệnh tiểu đường hoặc huyết áp cao;
• Có chế độ ăn nhiều đường, chất béo và ít rau củ;
• Hút thuốc lá thường xuyên.

Ngoài ra, nếu bạn đang dùng thuốc để kiểm soát cholesterol hoặc triglyceride, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm định kỳ để đánh giá hiệu quả điều trị.

Kết quả định lượng triglyceride cảnh báo gì?

Giá trị phản ánh triglyceride trong xét nghiệm máu là gì​? Kết quả định lượng triglyceride được đo bằng đơn vị mg/dL (miligam trên decilit) và thường được phân loại như sau:

• Bình thường: Dưới 150 mg/dL;
• Nguy cơ trung bình: 150 đến 199 mg/dL;
• Cao: 200 đến 499 mg/dL;
• Rất cao: Trên 500 mg/dL.

Triglyceride cao (200 mg/dL trở lên)

Khi nồng độ triglyceride vượt quá 200 mg/dL, bạn có nguy cơ gặp các vấn đề sức khỏe sau:

• Bệnh tim mạch: Triglyceride cao kết hợp với LDL-cholesterol tăng sẽ làm dày thành động mạch, dẫn đến xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ.
• Viêm tụy cấp: Nếu mức triglyceride vượt quá 500 mg/dL, tuyến tụy có thể bị viêm, gây đau bụng dữ dội, buồn nôn và nguy hiểm đến tính mạng.
• Bệnh động mạch ngoại biên: Động mạch ở chân hoặc tay bị tắc nghẽn, gây đau khi đi lại.

Triglyceride thấp (dưới 50 mg/dL)

Dù hiếm gặp, triglyceride quá thấp cũng có thể là dấu hiệu của suy dinh dưỡng, bệnh gan hoặc rối loạn hấp thu chất béo. Tuy nhiên, trường hợp này ít phổ biến hơn so với triglyceride cao.

Yếu tố liên quan ảnh hưởng tới sức khỏe

Kết quả bất thường không chỉ phụ thuộc vào triglyceride mà còn liên quan đến mức cholesterol. Nếu LDL-c cao và HDLc thấp đi kèm triglyceride tăng, nguy cơ bệnh tim mạch sẽ tăng gấp đôi. Do đó, bác sĩ thường đánh giá toàn bộ xét nghiệm mỡ máu để đưa ra kết luận chính xác.

Ai nên chú ý định lượng triglyceride?

Không phải ai cũng cần lo lắng về triglyceride, nhưng một số nhóm người nên đặc biệt chú ý, bao gồm:

• Người có tiền sử gia đình: Nếu cha mẹ hoặc anh chị em từng bị cholesterol cao, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ, bạn có nguy cơ di truyền cao hơn.
• Người thừa cân hoặc ít vận động: Lối sống ít hoạt động làm giảm khả năng đốt cháy triglyceride, khiến chúng tích tụ trong máu.
• Người mắc bệnh mạn tính: Tiểu đường, huyết áp cao hoặc bệnh gan làm rối loạn chuyển hóa chất béo, dẫn đến triglyceride tăng.
• Người hút thuốc hoặc ăn uống không lành mạnh: Thói quen tiêu thụ nhiều đường, rượu bia và chất béo bão hòa là “thủ phạm” đẩy triglyceride lên cao.

Nếu bạn thuộc một trong những nhóm này, định lượng triglyceride không chỉ là xét nghiệm mà còn là phương pháp dự phòng giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Làm thế nào để kiểm soát triglyceride?

Nếu kết quả định lượng triglyceride cho thấy mức cao, đừng lo lắng quá! Bạn có thể kiểm soát bằng cách thay đổi lối sống và nhờ sự hỗ trợ từ bác sĩ với những phương pháp sau:

• Điều chỉnh chế độ ăn: Cần giảm thực phẩm giàu đường và tinh bột tinh chế (bánh kẹo, nước ngọt), đồng thời hạn chế chất béo bão hòa (thịt mỡ, bơ) và tăng cường omega-3 từ cá (cá hồi, cá ngừ). Bạn nên ăn nhiều rau xanh, trái cây ít đường (táo, lê) để hỗ trợ chuyển hóa chất béo.
• Tăng cường vận động: Tập thể dục 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày/tuần (đi bộ, chạy bộ, đạp xe) giúp đốt cháy mỡ thừa và tăng cường sức khỏe.
• Hạn chế chất kích thích: Ngừng hút thuốc và hạn chế rượu bia để cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm triglyceride.
• Dùng thuốc khi cần thiết: Nếu thay đổi lối sống không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn thuốc như fibrate, statin liều cao để kiểm soát triglyceride.

Định lượng triglyceride không chỉ là một xét nghiệm đơn thuần mà là công cụ quan trọng giúp bạn theo dõi sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Dù triglyceride cao không gây triệu chứng rõ ràng, nó có thể âm thầm ảnh hưởng đến động mạch và tuyến tụy nếu không được kiểm soát. Bằng cách thực hiện xét nghiệm định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần, bạn hoàn toàn có thể giữ mức triglyceride trong tầm kiểm soát. Hãy bắt đầu quan tâm đến sức khỏe của mình ngay hôm nay – một bước nhỏ như định lượng triglyceride có thể mang lại lợi ích lớn cho tương lai!