Huyết áp bình thường là bao nhiêu? Chỉ số huyết áp theo độ tuổi

Huyết áp bình thường ở từng độ tuổi có sự chênh lệch nhất định do nhiều yếu tố. Để biết chỉ số huyết áp bình thường là bao nhiêu, bạn hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu ngay qua những thông tin dưới đây.

Chỉ số huyết áp bình thường là gì?

Huyết áp bình thường là khi chỉ số huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương đo được nằm trong phạm vi an toàn và được chứng minh có liên quan đến nguy cơ thấp về bệnh tim mạch. Cụ thể:

• Huyết áp tâm thu: Dưới 120 mmHg. Đây là áp lực cao nhất trong mạch máu, phản ánh lực mà máu tác động lên thành động mạch khi tim co bóp để bơm máu đi nuôi cơ thể.
• Huyết áp tâm trương: Dưới 80 mmHg. Đây là áp lực thấp nhất trong mạch máu, xảy ra khi tim ở trạng thái nghỉ giữa hai lần co bóp.

Huyết áp không phải là một chỉ số cố định mà có thể dao động tùy theo trạng thái sinh lý và hoạt động của cơ thể. Ví dụ, huyết áp có thể tăng tạm thời khi bạn vận động mạnh, chịu căng thẳng hoặc xúc động. Ngược lại, huyết áp có xu hướng giảm khi bạn nghỉ ngơi, thư giãn. Ngoài ra, các yếu tố như tuổi tác, thuốc men, chế độ ăn uống, tâm lý và các bệnh lý nền cũng ảnh hưởng đến huyết áp hàng ngày của mỗi người.

Chỉ số huyết áp bình thường là bao nhiêu?

Theo Hướng dẫn năm 2017 của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) và Trường Tim mạch Hoa Kỳ (ACC) về Phòng ngừa, Phát hiện, Đánh giá và Quản lý Tăng huyết áp ở người lớn, các mức phân loại huyết áp như sau:

• Huyết áp bình thường: Huyết áp tâm thu < 120 mmHg và huyết áp tâm trương < 80 mmHg.
• Huyết áp tăng nhẹ (Elevated blood pressure): Huyết áp tâm thu từ 120 đến 129 mmHg và huyết áp tâm trương < 80 mmHg.
• Tăng huyết áp độ 1: Huyết áp tâm thu từ 130 đến 139 mmHg hoặc huyết áp tâm trương từ 80 đến 89 mmHg.
• Tăng huyết áp độ 2: Huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg.
• Cơn tăng huyết áp cấp cứu: Huyết áp tâm thu ≥ 180 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 120 mmHg, cần can thiệp y tế khẩn cấp.

Bàn về huyết áp bình thường, các chuyên gia cũng cho biết thêm:

• Ở người trưởng thành, chỉ số huyết áp lý tưởng nhất là < 120/80 mmHg. Với những người có chỉ số huyết áp này, nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ thấp hơn, lời khuyên từ chuyên gia là nên duy trì lối sống lành mạnh, khoa học để giữ huyết áp bình thường trong phạm vi khỏe mạnh.
• Huyết áp 90 - 60 mmHg hoặc thấp hơn là chỉ số cho thấy bạn đang bị huyết áp thấp. Nếu tình trạng huyết áp không gây ra triệu chứng thì không cần can thiệp điều trị. Tuy nhiên nếu huyết áp thấp kèm theo biểu hiện mệt mỏi, đau đầu, ngất xỉu,… cần được sơ cứu và cấp cứu kịp thời.
• Tăng huyết áp độ 1 là tình trạng chỉ số huyết áp từ 130 - 139 mmHg (tâm thu) hoặc từ 80 - 89 mmHg (tâm trương). Dù chưa gây triệu chứng rõ rệt, nhưng mức huyết áp này đã vượt ngưỡng bình thường và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, vì vậy người bệnh cần điều chỉnh lối sống kịp thời và có thể được bác sĩ cân nhắc điều trị khi cần thiết.
• Chỉ số huyết áp từ 140/90 mmHg trở lên là điểm giới hạn để đưa ra chẩn đoán bệnh huyết áp cao, nguy cơ mắc bệnh tim mạch và vấn đề sức khỏe cũng vì đó mà tăng lên.

Chỉ số huyết áp bình thường theo độ tuổi

Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), chỉ số huyết áp bình thường không được phân chia chi tiết theo từng độ tuổi cụ thể mà chủ yếu được khuyến nghị theo nhóm tuổi và tình trạng sức khỏe tổng thể. Ở người trưởng thành khỏe mạnh, huyết áp được coi là bình thường khi thấp hơn 120/80 mmHg.

Tuy nhiên, một số nghiên cứu dịch tễ học cho thấy huyết áp có xu hướng tăng nhẹ theo tuổi. Cụ thể:

• Ở người từ 18 đến 39 tuổi, huyết áp trung bình khoảng 119/70 mmHg.
• Từ 40 đến 59 tuổi, huyết áp trung bình khoảng 124/77 mmHg.
• Từ 60 tuổi trở lên, huyết áp trung bình khoảng 133/79 mmHg.

Những giá trị này chỉ mang tính chất tham khảo và không được sử dụng để chẩn đoán bệnh lý. Việc chẩn đoán tăng huyết áp cần dựa trên nhiều lần đo ở các thời điểm khác nhau, theo tiêu chuẩn lâm sàng, và kết hợp với đánh giá tổng thể về nguy cơ tim mạch, lối sống và bệnh lý nền.

Những yếu tố tác động đến huyết áp bình thường

Chỉ số huyết áp bình thường có thể thay đổi do sự tác động của nhiều yếu tố, trong đó thường gặp nhất là yếu tố sinh lý và bệnh lý.

Yếu tố sinh lý

Huyết áp bình thường có thể tăng tạm thời khi bạn hoạt động thể chất, tập thể dục với cường độ cao hoặc khi tâm trạng quá phấn khích. Ngược lại, khi nghỉ ngơi, huyết áp sẽ từ từ giảm xuống. Do đó, huyết áp có thể thay đổi bởi những yếu tố sinh lý như:

• Độ tuổi;
• Sử dụng thuốc;
• Tâm lý hồi hộp, lo lắng, stress;
• Tư thế ngồi không đúng, đứng lâu;
• Thói quen ăn mặn, ăn nhiều dầu mỡ.

Yếu tố bệnh lý

Những bệnh lý có thể ảnh hưởng đến chỉ số huyết áp bình thường có thể kể đến như:

• Cường tuyến yên;
• Bệnh tuyến giáp;
• Vấn đề ở tuyến thượng thận;
• Bệnh đái tháo đường;
• Bệnh viêm nhiễm như viêm cầu thận.

Cách xác định mức huyết áp bình thường

Để kiểm tra huyết áp của mình có phải mức huyết áp bình thường hay không, cách phổ biến nhất là sử dụng máy đo huyết áp. Việc tiến hành đo huyết áp cần thực hiện đúng cách với máy đo cơ hoặc máy đo điện tử tại nhà hoặc các cơ sở y tế. Trong trường hợp bác sĩ nhận thấy chỉ số huyết áp bất thường có thể chỉ định bạn làm thêm các xét nghiệm, kiểm tra sức khỏe khác như:

• Xét nghiệm máu;
• Điện tâm đồ;
• Siêu âm tim;
• Siêu âm bụng tổng quát;
• Siêu âm mạch máu;
• Xét nghiệm tìm nguyên nhân.

Khi nào chỉ số huyết áp bất thường?

Khi đo huyết áp, nếu kết quả cho thấy huyết áp tâm thu < 90 mmHg hoặc huyết áp tâm trương < 60 mmHg, có thể bạn đang bị huyết áp thấp đấy. Nếu chỉ số huyết áp duy trì ở mức độ cao trong thời gian dài sẽ dẫn đến những vấn đề sức khỏe như đau tim, đột quỵ, suy tim, bệnh về thận,… Huyết áp quá thấp cũng khiến tim bị tổn thương, tăng nguy cơ mắc bệnh về não, thận,… thậm chí sốc và tử vong nếu không sơ cứu kịp thời.

Trong trường hợp chỉ số đo huyết áp lớn hơn hoặc bằng 140/90mmHg, bạn có thể đã bị tăng huyết áp. Huyết áp từ 130 - 139 mmHg (tâm thu) hoặc 80 - 89 mmHg (tâm trương) là dấu hiệu của tăng huyết áp độ 1, ngưỡng huyết áp bình thường là dưới 120/80 mmHg.

Làm thế nào để duy trì chỉ số huyết áp ổn định?

Để duy trì mức huyết áp bình thường, ổn định và tránh nguy cơ huyết áp thấp hoặc huyết áp cao, bạn cần chú ý đến những yếu tố sau:

• Ăn uống khoa học: Nên tăng cường bổ sung thực phẩm tươi, rau xanh, trái cây, ngũ cốc, giảm lượng muối trong thức ăn, hạn chế uống bia, rượu,…
• Tập luyện đều đặn: Nên tập thể dục ít nhất 20 – 30 phút mỗi ngày hoặc 3 – 5 buổi/tuần để duy trì cơ thể khỏe mạnh và ổn định chỉ số huyết áp.
• Sinh hoạt lành mạnh: Bạn cần cân đối giữa làm việc, học tập và nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, duy trì tâm trạng ổn định,… để đề phòng nguy cơ tăng huyết áp.
• Thường xuyên theo dõi huyết áp: Vì chỉ số huyết áp sẽ không cố định mọi lúc nên việc theo dõi huyết áp thường xuyên sẽ giúp bạn sớm nhận thấy dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời.
• Thăm khám ngay khi có dấu hiệu bất thường: Nếu đo được mức huyết áp quá thấp hoặc quá cao hơn so với huyết áp bình thường kèm theo những biểu hiện như rối loạn nhịp tim, tím tái, mệt mỏi, đổ nhiều mồ hôi,… bạn cần nhanh chóng nhờ đến sự giúp đỡ của người xung quanh, tiến hành sơ cứu và đến bệnh viện càng sớm càng tốt.

Mức huyết áp bình thường ở mỗi độ tuổi không giống nhau và tùy theo hoạt động của cơ thể mà huyết áp sẽ thay đổi liên tục. Khi thực hiện đo huyết áp, dù sử dụng máy cơ hay máy điện tử bạn cũng cần làm theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất để xác định được mức huyết áp chính xác nhất tại thời điểm đo.

Xem thêm: Làm gì khi bị tụt huyết áp bất ngờ​? Cách sơ cứu nhanh cho người bệnh